وضعیت ناگوار تلویزیون‌های خصوصی در افغانستان
اشاره:
آنچه می‌خوانید، یادداشت اختصاصی مرحوم «محمدسرور رجایی» مشهور به «آوینی افغانستان» برای کیهان درباره فعالیت شبکه‌های تلویزیونی خصوصی در آن کشور است. مرحوم رجایی‌که به‌عنوان نویسنده، پژوهشگر و مستندساز سال‌ها در حوزه فرهنگ مقاومت افغانستان فعالیت می‌کرد، با نگاهی آسیب شناختی به موضوع مدنظرش پرداخته بود. این یادداشت، اردیبهشت سال 1390 در صفحه تصویرروز منتشر شده بود:
در افغانستان اولین بار صدای امواج رادیویی در سال 1307 شنیده شد و نیم قرن بعد از آن در سال 1356 تصاویر تلویزیونی مسئولان فرهنگی وقت را شادمان کرد. اما امروز در افغانستان بیش از نشریات چاپی فرستنده‌های رادیویی و بیش از روزنامه‌ها فرستنده‌های تلویزیونی فعالیت می‌کنند. شبکه‌هایی که بسیاری شان خود هم نمی‌دانند چه می‌سازند و چه پخش می‌کنند.
از خیر رادیو می‌گذریم چون غیر از خبر و موسیقی، آن هم از نوع تهوع‌آورش، چیزی ندارد و بسیار کم به مسائل دینی، اخلاقی و اجتماعی و تحلیل‌های مفید اقتصادی و سیاسی می‌پردازند.
گفته می‌شود که تنها در شهر کابل، امروز بیش از بیست شبکه خصوصی تلویزیونی فعالیت دارند و بیشتر از آن هم مجوز فعالیت گرفته‌اند که به زودی به پخش برنامه خواهند پرداخت. اما به جز دو سه شبکه تلویزیونی که ذائقه مخاطب برای‌شان اهمیت دارد و همیشه دنبال برنامه، فیلم و سریالی هستند که با باورهای دینی و آداب اجتماعی مردم افغانستان سازگاری داشته باشند، دیگران دنبال اهداف تجاری و اقتصادی‌شان هستند. حتی بالاتر از آن، در پی ترویج فرهنگ‌های مغایر با باورهای مردم مسلمان افغانستان‌اند و با تکرار آنها در تلویزیون می‌خواهند عادی‌سازی کنند. با آنکه می‌دانند، فیلم‌ها و سریال‌ها و حتی برنامه‌هایی که مطابق با فرهنگ و رفتار اجتماعی مردم افغانستان در داخل ساخته می‌شود، با تمام کاستی‌های هنری‌اش، مخاطب خودش را دارد.
فیلم‌ها و سریال‌های ایرانی که نیاز به دوبله هم ندارند برای مخاطب افغانی بسیار دلپذیرتر از فیلم‌ها و سریال‌های دیگر کشورهاست. سریال «مختارنامه» در افغانستان که جمعه‌شب‌ها از تلویزیون خصوصی «تمدن» پخش می‌شود، مخاطبان بسیاری دارد. اما متأسفانه در یک بررسی اجمالی متوجه می‌شویم که مسئولان شبکه‌های تلویزیونی نیازهای مخاطب را نادیده گرفته و صرفا در پی اهداف از قبل تعیین‌شده‌شان به‌دنبال پخش سریال‌ها و فیلم‌های مستهجن هندی و غربی هستند.
در شرایط کنونی و آشفته بازار فرهنگی، آنچه مظلوم واقع شده است فرهنگ اسلامی مردم است. امروز تمام شبکه‌های خصوصی تلویزیونی افغانستان با ادعای کار فرهنگی، در یک شبانه‌روز کاری، هشت و نیم ساعت مفید را به پخش سریال‌های خارجی دوبله شده هندی و غربی و محصول کشورهای جنوب شرق آسیا با موضوع‌های عشق، خیانت، ازدواج و طلاق اختصاص می‌دهند و بیش از خبر، پیام تبلیغاتی پخش می‌کنند.
عملکرد هدفمند برخی از شبکه‌ها نه تنها صدای اعتراض مردم مسلمان افغانستان را به اوج رسانده که فریاد وزارت فرهنگ افغانستان را نیز به آسمان رسانده است. این وزارت خانه مسئول چندی پیش در پی انتشار اعلامیه‌ای که از تلویزیون ملی پخش شد، از تمامی رسانه‌های تصویری افغانی خواست که از پخش «تصاویر مغایر با ارزش‌های دینی، فرهنگی و سنتی مردم افغانستان» خودداری کنند. در این اطلاعیه تصریح شده است که اگر هر رسانه‌ای بعد از پخش این اطلاعیه، به پخش تصاویر غیرمجاز ادامه دهد، به دادستانی کل معرفی خواهد شد.
سیدمخدوم رهین وزیر فرهنگ افغانستان گفته است که، شماری از مردم، از تصاویری که در برخی از تلویزیون‌ها پخش می‌شود، ناراضی‌اند و بارها به وزارت اطلاعات و فرهنگ مراجعه کرده و خواستار توقف پخش تصاویری شده‌اند که خلاف فرهنگ و سنن اسلامی و افغانی است.