نیوزویک: فشار حداکثری فقط با برجام احیا میشود(خبر ویژه)
نیوزویک در یادداشتی مینویسد: جمهوریخواهان سنا اینطور استدلال میکنند که تحریمهای دونالد ترامپ مقدار زیادی اهرم فشار بر ایران ایجاد کرده و دولت جو بایدن نباید برای بازگشت به توافق هستهای 2015 از این اهرم فشار چشم پوشی کند. حتی اعضای حزب دموکرات رئیسجمهوری هم روند بازگشت به توافق دوره باراک اوباما را کند کردهاند. اما واقعیت کاملاًً برعکس است. دولت بایدن تنها با بازگشت به انطباق با برجام میتواند اهرمهای فشار ایالات متحده بر ایران را احیا و منافع آمریکا را تضمین کند. این تفکر رواج یافته درباره اینکه ایالات متحده در خارج از برجام اهرم فشار بیشتری بر ایران دارد، اشتباه است. لازم به یادآوری است که این رویکرد نه تنها اهرم فشاری برای آمریکا ایجاد نکرده، بلکه در سراسر دوران ترامپ حتی یک نتیجه مثبت نداشته است. بازگشت ایالات متحده به برجام، باعث تقویت مجدد این اهرم فشار از سه روش مهم میشود.
اول، هرگونه توافقی که به موجب آن ایالات متحده و ایران به برجام متعهد شوند، منافع مهم ایالات متحده را در محدود کردن برنامه هستهای ایران و تسهیل دسترسی بینالمللی به تاسیسات هستهای این کشور تامین میکند. دولت ترامپ با اعمال فشار حداکثری سبب شد ایران از اجرای محدودیتهای برجامی خودداری و دسترسی آژانس به تاسیسات خود را محدود کند. یعنی نتیجه دقیقاً عکس ادعاهای مطرح شده درباره سیاست اعمال فشار حداکثری بود. دولت بایدن از طریق بازگشت متقابل به برجام سعی دارد پیشرفتهای هستهای ایران را معکوس کرده و آتشی را که ترامپ روشن کرده بود، خاموش کند. بازگشت به برجام میتواند اهرمهای فشار ایالات متحده بر برنامه هستهای ایران که دولت ترامپ آنها را واگذار کرد، مجدداًً احیا کند.
دوم، بازگشت به برجام به دولت بایدن امکان میدهد تا تحریمها علیه ایران در راستای اهداف غیرهستهای را به درستی پیش ببرد. استراتژی «اعمال فشار حداکثری» دولت ترامپ در قبال ایران اثر تأسفباری بر اهرم فشار تحریمهای ایالات متحده داشت. در نتیجه این رویکرد، برنامه هستهای ایران حالا مجدداً بهطور قابل توجهی گسترش یافته، فعالیتهای منطقهای این کشور بیشتر شده و حتی موشکهای ایرانی روی نیروهای آمریکایی در عراق آزمایش شدهاند. تحریمهای ترامپ نهتنها تأثیر بازدارندگی نداشتند، که بهصورت تسریعکننده عمل کردند. عدم موفقیت تحریمهای ترامپ نشان میدهد که نگرانیها درباره دامنه تخفیف تحریمها برای ایران بهعنوان بخشی از بازگشت متقابل به پیروی از شرایط برجام بیمورد است. اگر قرار باشد دولت بایدن درسی از رویکرد دولت پیشین گرفته باشد، این است: تحریمهای ایالات متحده زمانی بیشترین کارآمدی را دارند که بهطور مناسب استفاده شوند. اگر تحریمها بطور گسترده ایجاد شوند، بهویژه در رابطه با کشوری مانند ایران که میداند تاب دوام آوردن زیر فشار آنها را دارد، اهرم فشار کمتری را ایجاد میکنند.
سوم اینکه دولت بایدن با اعمال محدودیت بر برنامه هستهای ایران این امکان را برای ایالات متحده و شرکای آن فراهم میآورد تا توجه خود را به سایر فعالیتهای ایران معطوف کنند. این روند از اندکی پیش آغاز شد. متحدان منطقهای آمریکا بهویژه عربستان سعودی گفتوگو با ایران درباره تعدیل رقابت در منطقه را آغاز کرده است.
دولت ترامپ بهرغم آنکه مدام درباره پرداختن به مسائل مربوط به ایران ابراز تمایل میکرد، باعث شد شرکای بینالمللی آمریکا همه انرژی خود را صرف حفظ برجام کنند و این رویکرد، حتی تحمل پیشرویهای ایران در برنامه هستهای و صرف سرمایه قابل توجه دیپلماتیک برای سازوکارهای طراحی شده برای دور زدن تحریمهای ایالات متحده را شامل میشد. دولت بایدن با برجام، بهتر میتواند از قدرت آمریکا برای به حداکثر رساندن اهرم فشار در برابر ایران استفاده کند.