آرش فهیم
امروز سوم خرداد و روز فتح خرمشهر در عملیات پیروزمندانه بیت المقدس و روز مقاومت و ایثار و پیروزی نامگذاری شده است.
فتح خرمشهر نه فقط یک مناسبت در تقویم و نه صرفا يك واقعه نظامی و جنگی، بلکه يك پدیده والای تاریخی و فرهنگی است؛ روزی که می‌توان آن را جبران صدها سال تلخکامی و ادبار ایرانیان در مقابل تهاجم بیگانگان دانست و از آن بالاتر، تبلور اصیل‌ترین و طلایی‌ترین ارزش‌های اسلامی و انسانی در سربازان امام خمینی(ره)
در جبهه‌های حق علیه باطل بود. عرصه‌ای که با الهام از آن می‌توان همیشه آزاد و آزاده زیست و راه آزادمنشی را به دیگران
آموخت.
تاریخ ايران مملو از حوادث تلخ و شيرين و فراز و نشيب‌هاي مختلف است. از 22 بهمن سال 57 به اين سو حركت تاريخ در ايران ديگر گونه می‌شود. اگر تا پيش از اين زمان‌، تاریخ معاصر ما با شكست و سقوط و عقب‌نشيني و از دست رفتن بخش‌هاي مختلف كشور و تسليم شدن
در برابر قدرت‌هاي بيگانه آغشته شده بود،
با پيروزي انقلاب اسلامي جريان تاريخ
در ايران مسير متفاوتي را در پيش گرفت.
از اين به بعد بود كه پيروزي، سربلندي، مقاومت و تاراندن مهاجمان و سرسختي براي حفظ حتي يك ميلي‌متر از خاك كشور، تبديل به رسم ايرانيان شد.
براي نخستين‌بار درتاريخ معاصر، ايران وارد يك جنگ نابرابر و همه‌جانبه شد و اجازه نداد وجبي از خاك سرزمين‌مان اشغال شود.
فتح خرمشهر، پاياني بود بر صدها سال به يغما رفتن خاك اين سرزمین كه به واسطه حماقت و خيانت پادشاهان بر تاريخ ما تحميل شد. حتي رژيم استبدادي- استعماري پهلوي نيز بخش‌هایی از کشورمان را به بیگانگان بخشید؛ از جمله بحرين.
اين بار ملتي كه با دم مسيحايي امام خميني(ره) زنده شده بود، با تكيه بر توانمندي‌ها و ايمان خود، تاريخ را تغيير داد و به اين ترتيب، سوم خرداد، روزي شد به وسعت همه تاريخ و خرمشهر، شهري شد به بزرگي يك ملت. به همین دلیل بود که فرمانده بزرگ این آزاد‌سازی در سخنی تاریخی و تاریخ‌ساز فرمود: «فتح خرمشهر فتح خاك نيست، بلكه فتح ارزش‌های اسلامی است.»
یادآوری حاج قاسم از یک فتح بزرگ
برای درک بهتر عظمت آزاد‌سازی خرمشهر باید نقشه‌های دشمن در آغاز جنگ تحمیلی را به یادآورد؛ روزهایی که دشمنان ایران خواب‌های پلیدی می‌دیدند و در رویاهاشان ایران را در عرض چند روز تصرف می‌کردند. جلسه
مطبوعاتی صدام با خبرنگاران در تاریخ (10 نوامبر 1980- 19 آبان 1359) را فراموش نکرده‌ایم که گفت ادامه حرف‌هایم باشد چند روز دیگر در تهران! و بعد برای خرمشهر- یا به قول خودشان محمره- هم یک خط اتوبوس راه‌اندازی کرد تا مردم بروند و قدرتش در گرفتن یک شهر از ایران را ببینند! اما تنها 575 روز گذشته بود که سربازان خدا همه این خواب‌ها را آشفته کردند.
سردار احمد غلامپور فرمانده قرارگاه قدس از سردار دل‌ها نقل می‌کند که: حاج قاسم سلیمانی قهرمان بین‌المللی جبهه مقاومت، فرماندهی یکی از تیپ‌های عملیات آزاد‌سازی خرمشهر را عهده‌دار بود. مدتی قبل از شهادتش، به من گفت: «حاج احمد، یادت هست لشکر ۵ عراق در عملیات بیت المقدس، چقدر جنگید و چه فشاری روی ما آورد؟ توی خواب هم نمی‌دیدیم که روزی برسد که با عنایت خدا، فرمانده همان لشکر ۵ عراق، دو زانو مقابل ما بنشیند و کسب تکلیف کند. خدایا بزرگیت را شکر.»
وی در ادامه این یادداشت نوشته است: «... توانستیم در برابر یک دشمن قوی، مجهز، پولدار و مصمم، با عنایات الهی و در نبردی طاقت فرسا و نابرابر، تجاوز سراسری قوای بیگانه را دفع کنیم و در برابر یک هجوم گسترده، دوام بیاوریم. یک تعریف کلاسیک از جنگ هست که می‌گویند جنگ یعنی تحمیل اراده. رزمندگان اسلام اجازه ندادند دشمن اراده‌اش را که اشغال خاک کشور و تجزیه ایران بود بر ما تحمیل کند و حتی اجازه ندادند، یک وجب از خاک کشورمان اشغال شود و این مهم، باید برای نسل‌های امروز تشریح شود که بدانند پدرانشان سه هفته پوتین‌ها را از پای درنیاورند تا با لطف خدا خرمشهر را از دشمن قوی، مجهز و مورد حمایت قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی
پس گرفتند.»
اعتراف رسانه‌های بیگانه
رسانه‌های وابسته به غرب که در طول دوران جنگ تحمیلی همواره از صدام دفاع می‌کردند و توانایی‌های رزمندگان اسلام را نادیده می‌گرفتند و آزادی خرمشهر را امری محال اعلام می‌كردند، پس از فتح خرمشهر دچار تناقض‌گویی شدند و از پیروزی ایران در جنگ سخن گفتند. به عنوان مثال‌، رادیو بی‌بی‌سی، پس از شكست نیروهای عراقی در خرمشهر گفت: همان‌طور كه بدون شك اطلاع دارید، دیروز بندر خرمشهر پس از 20 ماه دوباره به دست نیروهای ایران افتاد. بدین ترتیب، ایران هم اسماً و هم رسماً در جنگ كاملاً
پیروز شده است.
واشنگتن پست نیز در این مورد نوشت: بازپس‌گیری بندر خرمشهر نمایانگر پیروزی تقریباً كامل ایران در این جنگ بوده است.
روزنامه گاردین انگلیس نوشت: سقوط خرمشهر یعنی سقوط آخرین و مهم‌ترین افتخار جنگی عراق كه ایرانی‌ها با بازپس‌گیری آن این برگ برنده را كه به وسیله آن عراق می‌كوشید ایران را پای میز مذاكره بكشاند از دست بغداد ربودند.
بنابراین آزادی خرمشهر تنها یك پیروزی ساده نبود بلكه این پیروزی آغازی بر شكست‌های پیاپی دشمن در جبهه‌های نبرد شد و در واقع آزادی خرمشهر پایان توهم دشمنانی بود كه به شكست و اشغال خاك ایران و نابودی نظام نوپای جمهوری اسلامی دل بسته بودند.
صدای ابدی شکسته شدن
استخوان دشمنان
به این ترتیب فتح خرمشهر تبدیل شد به نقطه عطفی برای هشت سال دفاع مقدس و روزی مهم در کل تاریخ ایران اسلامی. آنچنان که صدام پس از شکست در عملیات بیت‌المقدس و از دست دادن خرمشهر و به اسارت رفتن 19 هزار سرباز ارتش بعث به صراحت گفت «من صدای شکستن استخوان‌های ارتش عراق را در خرمشهر شنیدم.» و نه تنها این حادثه استخوان‌های ارتش صدام را شکست که پشتوانه‌ای شد برای پیروزی‌های آینده ایران و شکست‌های دیگر استکبار. حتی امروز هم اگر ملت ایران در برابر انواع و اقسام فشارها ایستاده است و از عربده‌کشی‌های سلطه‌گران نمی‌هراسد، ریشه‌اش به همان فتح بزرگ خرمشهر بر می‌گردد.
این اشتباه است كه آزادسازي خرمشهر صرفاً به عنوان يك واقعه تاريخي پنداشته شود، درحالي كه اين موضوع يك منبع الهام‌بخش و نوعي تجلي حقيقت درباره بزرگي يك ملت و فرهنگش است.
با نگاهي عميق‌تر می‌توان ايستادگي كشورمان در مقابل تندبادهاي بعدي را هم متكي به همين فتح شناخت. اگر هم بخواهيم در حال و آينده از ساير موانع پيش رو بگذريم، چاره‌اي نداريم جز اينكه به طور دائم به آن دوران مراجعه كنيم؛ هم امروز را به آن گذشته درخشان متصل كنيم و هم درخشش آن دوران را براي شرايط كنوني بازتعريف كنيم. به خصوص اينكه امروز نيز جبهه‌هاي مبارزه جديدي در مقابل جامعه ما ايجاد شده و اكنون نيز درحال دفاع هستيم.
جبهه‌های امروز مقاومت
تاریخ انقلاب به ما آموخته است که همواره توکل به پروردگار یکتا و عزم راسخ برای مقاومت و پایداری، به تبدیل هر کابوس به یک حماسه و درخشش خواهد انجامید.
رضا اسماعیلی، شاعر و نویسنده انقلاب و دفاع مقدس به گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید:
«بعد از آزادی خرمشهر با جمعی از دوستان شاعر، توفیق سفر به خرمشهر دست داد که دراین سفر آقای بیگی حبیب‌آبادی سراینده شعر «یاران چه غریبانه» هم حضور داشتند، در بدو ورود به شهر بامنظره بسیار غریبانه‌ای روبه‌رو شدیم؛ شهر به طور کامل به ویرانه تبدیل شده بود و وقتی وارد خانه‌ها می‌شدیم مشاهده می‌کردیم که برای مثال دفتر مشق بچه‌ها در میان آوار افتاده، قاب عکس‌های روی دیوار شکسته بودند و اتفاقاتی از این قبیل که دیدنشان انسان را متاثر می‎کرد. اما وقتی پای صحبت‌ها و درددل‌های رزمنده‌ها می‌نشستیم‌، تاثر و افسردگی به امید و نشاط تبدیل می‌شد. رزمندگان با چنان شوقی از آزادی خرمشهر،از ایثار و شهادت در این راه صحبت می‌کردند که گویی شیرین‌ترین خاطره زندگی آنها است و البته این اتفاق علاوه‌بر رزمندگان برای تمام ملت ایران خاطره‌ای شیرین و دل انگیز بود. چند روزی که در خرمشهر بودیم با شنیدن خاطرات رزمندگان در واقع یک نشاط معنوی پیدا کرده بودیم و خدا را شکر می‌کردیم‌،رزمندگان و مجاهدان اسلامی در نبرد آزاد‌سازی خرمشهر تمام هستی خود را وقف خدمت به اسلام و وقف تمام ارزش‌های نظام جمهوری اسلامی کرده بودند و از دست دادن جانشان را شهادت در راه خدا می‌دانستند و در این راه از هم سبقت می‌گرفتند.»
وی می‌افزاید: «حضرت امام هم از این واقعه به یک معجزه الهی یاد کرد و یک تذکر به همگی ما داد و این بود که «خرمشهر را خدا آزاد کرد» یعنی در واقع رزمندگان اسلام با خلوص نیت و توکلی که به خداوند داشتند توانستند زمینه آزاد‌سازی خرمشهر را فراهم کنند
و اگر آن خلوص نیت و توکل نبود شاید این اتفاق هرگز نمی‌افتاد؛ در تمام فراز و نشیب‌های جمهوری اسلامی وقتی نگاه می‌کنیم آنجا که خلوص،اخلاص و توکل، خط زدن منیت‌ها و مذاب شدن در خداوند بوده ما پیروزی داشتیم و جاهایی که دچار منیت شدیم، ضعیف شدیم و آسیب دیدیم.»
این شاعر و منتقد فرهنگی درباره ارزش و جایگاه فتح خرمشهر در جامعه امروز هم می‌گوید: «در دوران دفاع مقدس در یک جبهه می‌جنگیدیم که در واقع سنگر رویارویی مستقیم با دشمن بود ولی امروز هم سنگر و هم جبهه عوض شده ولی بحث مقاومت و پایداری پا برجا است، اما ما باید در تشخیص حق از باطل یک شناخت کامل داشته باشیم و امروز خود را در سنگری قرار دهیم که در مسیر آزاد‌سازی انسان از نفس عماره باشد؛ امروز اگر می‌خواهیم حماسه آزادسازی خرمشهر را ادامه بدهیم باید در میدان جنگ نرم حضور داشته باشیم. امروز در فضای مجازی و در شبکه‌های اجتماعی متاسفانه به تحریف تاریخ انقلاب می‌پردازند، یک عده‌ای با زمینه‌هایی که ایجاد شده مشغول به تطهیر از رژیم ستمشاهی و مشغول ضربه زدن به انقلاب هستند. امروز اگر ما می‌خواهیم در جبهه مقاومت و پایداری حضور داشته باشیم باید در فضای مجازی حضوری مومنانه، خالصانه و پررنگ داشته باشیم تا این توطئه‌ها را خنثی کنیم. برای مثال شهدای جهاد علمی و بزرگوارانی که با جهاد در سنگر هسته‌ای دین خود را به انقلاب ادا کردند؛ ما هم به عنوان هنرمند، به عنوان اصحاب فکر و فرهنگ باید درجبهه فرهنگی حقانیت جمهوری اسلامی اثبات کنیم و بتوانیم از ارزش‌ها و آرمان‌های جمهوری اسلامی دفاع کنیم و لازمه‌اش این است که در فضای مجازی حضوری مومنانه داشته و حرفی برای گفتن داشته باشیم و درواقع این سنگر را خالی نگذاریم که در غیر این صورت موجب آسیب‌های زیادی برای جمهوری
اسلامی‌شود.»
رضا اسماعیلی در پایان، غزلی که در زمان فتح خرمشهر در سال 1361 را با عنوان «معجزه عشق» سروده بود را یادگار آن دوران از شعر دفاع مقدس عنوان می‌کند.