ایرج نظافتی
یکی از سؤالاتی که ذهن همه دوستداران اهل بیت عصمت و طهارت علیهم‌السلام را به خود مشغول کرده این است که آیا در دوران کرونا و سپس فرا رسیدن ماه مبارک رمضان، پروژه‌های اعتاب مقدسه عراق در شهرهای کربلا و نجف و کاظمین و سامراء و دیگر نقاط کشور عراق که توسط مهندسان و کارگران و استاد کاران ایرانی در حال ساخت و اجرا و باز‌سازی است، همچنان ادامه دارد یا متوقف شده است؟ و اگر متوقف نشده، در چه مرحله‌ای است و چه تعداد افراد و چگونه در این پروژهای عظیم در حال فعالیت هستند؟
بدون شک بعد از پروژه عظیم صحن مطهر حضرت زهرا سلام الله علیه در نجف و در جوار بارگاه منور امام علی علیه‌السلام که از آن به عنوان بزرگ‌ترین پروژه عمرانی ایران در خارج از کشور یاد می‌کنند، پس از آن صحن عقیله بنی‌هاشم سلام الله علیها در کربلای معلی را می‌توان دومین پروژه ستاد باز‌سازی عتبات عالیات یاد کرد، همچنان که شهید والامقام حاج قاسم سلیمانی و بنیان گذار اصلی ستاد باز‌سازی عتبات عالیات درباره اهمیت این ستاد و پروژه‌های آن می‌گوید: « ستاد باز‌سازی عتبات عالیات حقیقتا نمادی، شعبه‌ای و شعله‌ای از آن کوثر الهی است که توانست نیروهای عاشق را دور هم جمع کند.» همچنین شهید حاج قاسم سلیمانی در جای دیگری درباره اهمیت صحن حضرت زهرا سلام الله علیها در نجف می‌گوید: « با احداث طرح توسعه حرم مطهر امام علی‌(ع) در نجف اشرف‌، اولین بار نام زیبای فاطمه(س) اتصال به علی ابن ابی‌طالب علیه‌السلام پیدا کرد و اقدامات این ستاد با برکت‌، عمل کوثرانه و یک صدقه فوق جاریه است.»
فعالیت‌ها 24 ساعته مهندسان
و استادکاران ایرانی
فعالیت کارگران و مهندسان روزه ‌دار در طرح توسعه حرم حسینی علیه‌السلام ۲۴ ساعته است.
این را مجید نامجو جانشین رئیس‌ستاد باز‌سازی عتبات عالیات از فعالیت ۲۴ ساعته ۲۰۰ کارگر و مهندس ایرانی روزه‌ دار در قالب سه شیفت کاری و با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی در طرح توسعه حرم مطهر حسینی‌(ع) در کربلای معلی خبر می‌دهد.
مجید نامجو در پاسخ به این سؤال که آیا از حمایت مسئولان عراقی در اجرای این پروژه برخوردار بودید، تصریح می‌کند:
« باید از حمایت‌های مسئولان عراقی به‌ویژه تولیت آستان مقدس حسینی‌(ع) از عوامل ایرانی اجرای طرح تجلیل کرد، چون با وجود مشکلات ناشی از شیوع کرونا، روند کلی اجرای فاز نخست طرح توسعه حرم امام حسین‌(ع) مزین به نام صحن
حضرت زینب (س) متوقف نشد و تاکنون حدود ۲۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.»
وی در ادامه سخنانش می‌افزاید: « طرح جامع توسعه حرم مطهر امام حسین‌(ع) و فضای بین‌الحرمین شریفین در قالب سه صحن اصلی شامل صحن امام حسین‌(ع)، صحن حضرت زینب (س) و صحن امام زمان (عج) به مساحت ۳۸ هکتار طراحی شده است که در چهار مرحله اجرا خواهد شد.» وی با بیان اینکه با همت کارگران و مهندسان ایرانی و همکاری برادران عراقی، فاز نخست این طرح در قالب صحن حضرت زینب (س) در قالب سه شیفت کاری و بدون تعطیلی در حال اجراست، می‌افزاید: «فضا‌های زیارتی صحن حضرت زینب (س) شامل شبستان‏‌های رو سطحی و زیر سطحی به همراه مجموعه‌های خدماتی است که حدود ۴۵ هزار متر مربع را شامل می‏‌شود.» وی درباره فضای غیرزیارتی صحن حضرت زینب (س) اظهار می‌دارد: « فضا‌های غیر زیارتی با مساحتی حدود ۱۱۸ هزار مترمربع شامل ساختمان اداری، ساختمان مضیف، موزه و کتابخانه، موتورخانه مرکزی و تونل است که با بهره‌برداری از این مجموعه، زیربنای فضا‌های حرم مطهر سیدالشهدا‌(ع) حدود ۱۴ برابر افزایش می‌یابد.»
نامجو با بیان اینکه طرح توسعه حرم امام حسین‌(ع) در کنار افزایش فضای زیارتی، ارتقای خدمات رفاهی برای زائران را نیز مدنظر قرار‌داده است، خاطر نشان می‌کند:
« این افزایش سطح خدمات به جز شبستان‏‌ها، شامل افزایش امکانات رفاهی زائران همچون احداث ۸۵۰ چشمه سرویس بهداشتی و ۱۲۰ چشمه دوش می‌شود.»
مصالح ایرانی در پروژه‌های عتبات
یکی از امتیازات و برتری‌های کار ستاد باز‌سازی عتبات عالیات این است که در کار پروژه‌های خود در عراق از مصالح ساخت کارخانه‌های ایرانی استفاده شده است.  در این باره جانشین رئیس‌ستاد باز‌سازی عتبات عالیات به بازگشت برکت نذر خیران حرم‌ساز به چرخه اقتصاد کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: « عمده مصالح استفاده شده در ساخت صحن حضرت زینب (س)، از داخل کشور تأمین می‌شود که بخشی از آن مربوط به مصالحی است که توسط افراد خیر، به ستاد باز‌سازی عتبات عالیات اهدا می‌شود و قسمت عمده آن هم در داخل کشور خریداری و به عراق منتقل می‌شود.»
وی مشارکت در فیض توسعه عتبات را مصداق «باقیات الصالحات» و «صدقه جاریه» می‌داند و می‌گوید: « براساس روایات، خیران حرم‌ساز در ثواب زیارت زائرانی که در طول‌سال‌ها و قرن‌های آتی به حرم مطهر مشرف می‌شوند، شریک خواهند بود.»
شهید حاج قاسم سلیمانی نیز از فعالیت‌های ستاد باز‌سازی عتبات عالیات به عنوان صدقه فوق جاریه یاد کرد.
کمک‌های مردمی منحصر به کمک‌های
 نقدی نیست
ستاد باز‌سازی عتبات عالیات در ساخت و توسعه حرمین شریفین از بودجه‌ای دولتی برخوردار نیست و نه دولت ایران و نه دولت عراق کمکی به آنها نمی‌کند و تمام فعالیت‌ها و موفقیت‌های آنها در ساخت و توسعه حرمین شریفین مرهون کمک‌های مردمی شیعیان و دوستداران اهل بیت علیهم‌السلام در سراسر جهان است.
نامجو جانشین رئیس‌ستاد باز‌سازی عتبات عالیات با بیان اینکه مشارکت در باز‌سازی و توسعه عتبات منحصر به شکل «نذر نقدی» نیست تصریح می‌کند: « عموم خیران، شخصیت‌های حقیقی و حقوقی، متبرعان خاص، کارشناسان و متخصصان در حوزه‌های مختلف، بنگاه‌های اقتصادی و اصناف و... می‌توانند در کنار کمک مادی، با اهداء اقلام مورد نیاز یا ارائه خدمات تخصصی به شکل تبرعی در این فیض مشارکت کنند.»
وی، میلگرد، انواع سیمان و گچ را سه قلم کالای ضروری مورد نیاز برای پروژه‌های در حال اجرا برشمرد و می‌گوید: « از شرکت‌های تولیدی و خیرانی که علاقه‌مند هستند به شکل غیر نقدی در فیض توسعه عتبات مشارکت نمایند دعوت می‌کنیم با تامین این اقلام در پویش نذر توسعه عتبات حضور داشته باشند.»
نامجو به اجرای «طرح بنای نور» با همکاری بانک رسالت اشاره کرده و می‌گوید: «آن دسته از دوستداران اهل بیت‌(ع) که تمایل به مشارکت در فیض توسعه عتبات به صورت تقسیطی را دارند می‌توانند متناسب با توان مالی خود در این طرح مشارکت
نمایند.»
پروژه‌ها در مسیب و بلد و بغداد
طبق گفته مسئولان ستاد باز‌سازی عتبات عالیات، از پروژه عظیم صحن حضرت زهرا(س) کمتر از پنج درصد باقی است که امید می‌رود به زودی این پروژه به پایان برسد.
از طرفی ستاد باز‌سازی عتبات عالیات در شهرهای مسیب و بلد، حرم طفلان مسلم و آقا سید محمد علیهم‌السلام و همچنین بارگاه سلمان فارسی در بغداد در حال ساخت و ساز و توسعه این مکان‌های مقدس است.
احداث فاز نخست طرح توسعه حرم حسینی در ۵ هکتار
از دیگر کارهای در دست احداث می‌توان به برنامه‌های متعدد در کربلای معلی اشاره کرد.
محمدرضا بنی اسدی‌راد، رئیس‌ستاد باز‌سازی عتبات در کربلای معلی  با اشاره به احداث صحن حضرت زینب (س) اظهار می‌دارد: « در گام نخست برای توسعه حرم امام حسین‌(ع) بخشی از صحن‏‌های حضرت زینب (س) و امام حسین(ع) ساخته می‌شود که مرحله نخست اجرای این طرح، مزین به نام صحن عقیله بنی‌هاشم حضرت زینب (س) نامگذاری شده است.»
بنی اسدی‌راد در ادامه به جایگاه ویژه حرم مطهر امام حسین‌(ع) در بین مسلمانان و حتی سایر ادیان اشاره می‌کند و می‌گوید: « حرم مطهر امام حسین‌(ع) از جمله مکان‌هایی است که از اهمیت خاص و ویژه‌‏ای چه به لحاظ تاریخی و چه به لحاظ قداست برخوردار است؛ به طوری که می‌‏توان به جرأت ادعا کرد مکانی به این اهمیت چه در بین مسلمانان شیعه و سایر مسلمانان و حتی سایر ادیان مذهبی وجود ندارد.»
وی با بیان اینکه با توجه به اهمیت حرم حسینی‌(ع)، معماری این حرم مطهر نیز از اهمیت فوق العاده‌‏ای برخوردار است، تصریح می‌کند: « معماری این مکان مقدس باید هم مکان مناسبی برای خدمت‌رسانی به زوار امام حسین‌(ع) در سطح مطلوب باشد و هم یاد و خاطره رشادت‌ها و فداکاری‌های امام حسین‌(ع) و اهل‏ بیت ایشان و یاران فداکارشان را به نوعی
تداعی کند.»
رئیس‌ستاد باز‌سازی عتبات در کربلای معلی با اشاره به اینکه در طراحی معماری حرم امام حسین‌(ع) هنر اصیل ایرانی اسلامی استفاده شده است و سعی بر این بوده که با تزیینات زیبا و فاخر و با استفاده از نقوش هندسی اسلامی در قالب معماری ایرانی، بنای درخور شأن این مکان به وجود آید، می‌گوید:
« نمای عمومی این بنا آجری انتخاب شده که با نقوشی از کاشی‌های لعابدار و قوس‌هایی با هندسه معماری اسلامی مزین شده است. علاوه‌بر این، برای حفظ و تداعی واقعه عاشورا نیز سعی شده است که از نمادهای آن روز به نحوی در معماری استفاده شود که یکی از مهم‌ترین این نمادها، تل زینبیه به شمار می‌رود که به صورت نمادین، این ساختمان حدود ۲ متر بالاتر از سایر ساختمان‌ها و روی نمادی از تپه ساخته
می‌شود.»
کاهش بیش از ۷۰ درصدی نیروهای مشغول
در کربلا به دلیل شیوع کرونا
شیوع ویروس منحوس کرونا گرچه نتوانسته پروژه‌های ستاد عتبات عالیات را به طور کامل متوقف کند اما باید اذعان داشت که توانسته تا حدود هفتاد درصد پیشرفت پروژه‌ها را متوقف نماید.
رئیس‌ستاد باز‌سازی عتبات در کربلای معلی  با اشاره به اینکه شیوع کرونا جلوی پیشرفت مطلوب توسعه حرم حسینی را گرفت، ادامه می‌دهد:
« با توجه به شیوع کرونا و محدودیت‌های مربوطه، در حال حاضر حدود ۱۷۰ نفر با رعایت پروتکل‏‌های بهداشتی در صحن حضرت زینب (س) مشغول به کار هستند. این امر در حالی است که قبل از شیوع کرونا و اعمال محدودیت‌‏ها حدود ۷۰۰ نفر در کربلا مشغول فعالیت بودند.»
طرح‌های اولویت‌دار ستاد باز‌سازی عتبات
در سال ۱۴۰۰
محمد جلال ماب رئیس‌ستاد باز‌سازی عتبات عالیات با تشریح اهداف کاری سال ۱۴۰۰ از برنامه‌ریزی برای اتمام عملیات اجرایی چند پروژه توسعه‌ای و آغاز طرح‌های جدید با هدف فراهم کردن شرایط رفاهی مطلوب برای زائران
خبر می‌دهد.
محمد جلال‌مآب می‌گوید:« تکمیل مراحل باقیمانده و تحویل کامل طرح توسعه حرم مطهر علوی مزین به نام صحن حضرت زهرا (س) به تولیت حرم در ماه‌های ابتدایی امسال نخستین اولویت کاری ستاد در سال جدید است.» وی اتمام عملیات ساخت سازه فاز نخست طرح توسعه حرم مطهر امام حسین‌(ع) مزین به نام صحن حضرت زینب (س) را اولویت دوم ستاد باز‌سازی عتبات در سال ۱۴۰۰ برمی‌شمارد و می‌گوید: « تلاش می‌کنیم افزون بر اتمام عملیات ساخت سازه این صحن، در بخش‌های دیگر پروژه همچون نمای مقام حضرت زینب (س)، ساختمان مهمانسرای حرم و ساخت و آماده‌‌سازی سرویس‌های بهداشتی برای ایام اربعین نیز شاهد پیشرفت طرح باشیم.» جلال‌مآب اتمام طرح توسعه صحن امام محمدباقر‌(ع) در حرم مطهر امامین جوادین علیهما السلام را دیگر طرح اولویت‌دار ستاد اعلام می‌کند و می‌گوید: « امیدواریم با همکاری برادران عراقی و همت عوامل اجرایی ستاد، مراحل سفت‌کاری و اجرای سازه این طرح توسعه زیرسطحی در کاظمین امسال به اتمام رسیده و در سال بعد به مرحله نازک کاری
 برسد.»
 وی ابراز امیدواری می‌کند در کنار اجرای طرح صحن امام محمدباقر‌(ع) در کاظمین، مراحل مقدماتی اجرای دیگر طرح توسعه این حرم مطهر به نام صحن صاحب الزمان (عج) نیز امسال آغاز شود.
 وی توسعه حرم طفلان مسلم ابن عقیل در شهر مسیب و باز‌سازی و توسعه حرم حضرت سلمان فارسی صحابه جلیل القدر پیامبر (ص) در شهر مدائن را از اولویت‌های کاری جدید ستاد باز‌سازی عتبات عالیات بر می‌شمرد و می‌گوید: « ساخت بقعه‌ای بر مزار رئیسعلی دلواری چهره استعمار ستیز تاریخ معاصر ایران در قبرستان وادی السلام شهر نجف از دیگر برنامه‌های ستاد باز‌سازی عتبات
عالیات است.»