جلیلی: باید طرفِ مذاکره باشیم نه موضوعِ مذاکره
رئیس سابق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان گفت: وقتی می‌خواهید مذاکره کنید، نباید روی میز باشید، باید پشت میز باشید؛ نباید موضوع مذاکره باشید، بلکه باید طرف مذاکره باشید. این یک موضع بسیار مهم است.
سعید جلیلی عضو شورای‌عالی امنیت ملی در نشستی با حضور جمعی از دانشجویان، به ارائه روایتی از سیر روند مذاکرات هسته‌ای ایران با اروپا و آمریکا پرداخت.
به گزارش فارس، رئیس سابق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه نتایج مهم مذاکرات در دوران مسئولیت شما چه بود؟ اظهار داشت: نکته مهم در مذاکرات هسته‌ای آن است که طرف مقابل موضوع مذاکره را بر روی «حقوق ملی» ما تعیین کرده بود؛ از سوی دیگر او از اهرم فشار استفاده میکرد تا ما در مقابل خواسته‌هایش کوتاه بیاییم. ما گفتیم حقوق ملی، قابل مذاکره نیست.
عضو شورای راهبردی روابط خارجی کشورمان افزود: کوتاه آمدن در برابر هر تنش، طرف مقابل را تشویق به استفاده از اهرم‌های فشار خواهد کرد و در نتیجه این روند، خود به خود تهدیدآفرین است.
وی با اشاره به برخی اظهارات در خلال برجام مبنی بر اینکه درج شعار مرگ بر اسرائیل بر روی موشک‌های نظامی یا پرواز دولتی ایران‌ایر به سوریه، مانع مذاکرات بود، گفت: قرار نیست وقتی یک گفت‌وگو صورت گرفت، مابقی ملاحظات و راهبردهای کشور تعطیل شوند.
مذاکره اگر مبنای قوی نداشته باشد
با اندک اتفاقی سست می‌شود
جلیلی در این‌باره افزود: آیا این اقدامات برخلاف تعهدات شما در برجام بود؟ حتی طرف مقابل هم نسبت به آنها چنین ادعایی نداشت. پس اگر گفت‌وگو مبتنی بر یک مبنای قوی نباشد، با اندک اتفاقی سست می‌شود.
نماینده رهبرانقلاب در شورای عالی امنیت ملی در بخش دیگری از سخنانش در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه عدم اجازه به شرکت‌های آمریکایی برای حضور به ایران، انگیزه اصلی آمریکا برای خروج از برجام بود، گفت: تحریم‌های اولیه آمریکا پس از برجام نیز باقی ماند؛ بنابراین شرکت‌های آمریکایی طبق قوانین داخلی خود، اجازه حضور در ایران نداشتند؛ اما سوال این است که چرا به جز چند بانک و شرکت کوچک، اروپایی‌ها همکاری خود را آغاز نکردند؟
جلیلی با توضیح اتکا مذاکرات سالهای 84 تا 92 به مولفه‌های قدرت ملی، اظهار داشت: همان طرفی که سال 84 به دنبال تعطیلی و تخریب تاسیسات هسته‌ای بود، ظرف مدت سه سال مجبور شدند به پشت میز مذاکره بیایند؛ آمریکایی‌ها که می‌گفتند به علت عدم پایبندی ایران به قطعنامه‌ها، با ما مذاکره نخواهد کرد نیز به مذاکرات پیوست.
نماینده رهبر انقلاب در شورای عالی امنیت ملی با اشاره به حل 6 مسئله فنی ایران با آژانس در سال 87، گفت: ما شش مسئله حقوقی هسته‌ای را با آژانس حل کردیم و آژانس نیز بیانیه داد که کلیه موضوعات با ایران حل شده است. وقتی مشکلات حقوقی ما حل شد، چرا باید عقب‌نشینی می‌کردیم؟!
وقتی در مذاکره، کم می‌آوردند
علیه ما قطعنامه صادر می‌کردند
وی بیان داشت: به محض آنکه مسائل ما با آژانس حل شد و در 10 اسفند 86 اعلام شد، طرف مقابل در 14 اسفند 86 قطعنامه صادر کرد. طرف مقابل به لحاظ حقوقی کم آورد و گفت‌وگوها به درستی جواب داد اما مشاهده می‌کنید، هم زمانی که مرجع بین‌المللی رفتار ما را تایید می‌کند، آنها مجددا به اهرم فشار یعنی قطعنامه شورای امنیت روی می‌آورند؛ اینجاست که گفت‌وگو کافی نیست و باید از ابزارها و مولفه‌های قدرت خود استفاده کنید.
قطعنامه ها در چه شرایطی صادر شد؟
جلیلی خاطرنشان کرد: در طول دوران مسئولیت بنده در راس تیم مذاکره کننده، 3 قطعنامه صادر شد و 3 قطعنامه دیگر نیز مربوط به دوران مدیریت آقای لاریجانی بود. از سه قطعنامه دوران بنده، یکی از آنها جنبه بیانیه داشت و بر قطعنامه‌های قبلی تاکید میکرد و دوتای دیگر زمانی صادر شد که به لحاظ حقوقی، با آژانس به عنوان مرجع رسمی و بین‌المللی به توافق رسیدیم و این قطعنامه‌ها در واکنش به این توافق صادر شد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: وقتی طرف مقابل دید که ما به موضع خود، پایبند هستیم و حاضر نیستیم بیش از آنچه آژانس تعیین کرده، بپذیریم، به تهران آمدند و بسته پیشنهادی ارائه دادند.
وی خاطرنشان کرد: وقتی می‌خواهید مذاکره کنید، نباید روی میز باشید، باید پشت میز باشید؛ نباید موضوع مذاکره باشید، بلکه باید طرف مذاکره باشید. این یک موضع بسیار مهم است.
رئیس سابق تیم مذاکره هسته‌ای کشورمان در ادامه توضیحات خود گفت: همان زمان آقای سولانا، نماینده اتحادیه اروپا در سیاست خارجی، با اشاره به شرور بودن بوش، هشدار می‌داد که ممکن است آمریکایی‌ها از ابزارهای دیگر خود استفاده کنند که همین‌طور هم شد؛ آنها وقتی دیدند در مذاکره موفق نشدند، جنگ ۳۳ روزه و ۲۲ روزه را تحمیل کردند و در هر دوی آن جنگ‌ها شکست خوردند.
عضو شورای راهبردی روابط خارجی کشورمان افزود: شکست ائتلاف آمریکا در جنگ با مقاومت، موجب شد تا گفتمان تغییر در این کشور رأی بیاورد؛ اوباما با شعار تغییر به ویژه در سیاست خارجی، رئیس‌جمهور آمریکا شد و این نتیجه شکست ابزارهای فشار آنها در سیاست خارجی بود.
جلیلی تاکید کرد: شکست ابزارهای فشار آمریکا ناشی از حضور قدرتمند ما در صحنه‌های مختلف اعم از مذاکرات و میدان جنگ‌های 22 روزه و 33 روزه بود.
وی با اشاره به ارتقا موضوع مذاکرات از غنی‌سازی 3 درصد به غنی‌سازی 20 درصد، بیان داشت: اولین دور گفت‌وگوها که آذر 1389 در ژنو 3 شکل گرفت، برای اولین‌بار بود که آنها پذیرفتند موضوع گفت‌وگو فعالیت هسته‌ای ایران نیست؛ بلکه موضوع، همکاری حول موضوعات مشترک است. ما نیز از مذاکره استقبال کردیم.
جلیلی تصریح کرد: اگر مذاکره‌ای بر مبنای غلط بنا بشود و در برابر اولین اهرم فشار دشمن، عقب‌نشینی و امتیاز دادن رخ بدهد، دشمن با همان اهرم فشار راجع به سایر حقوق ما نیز تعرض خواهد کرد و این روندی بود که در 8 سال اخیر نیز طی شد.
عضو شورای راهبردی روابط خارجی کشورمان با کنایه به این سخن که پس از هر دوره مذاکرات تیم وی، یک قطعنامه علیه ایران صادر می‌شد، اظهار داشت: در دوران من دو قطعنامه قابل لحاظ وجود داشت که هر دوی آنها پس از یک پیروزی جدی تیم ایرانی پدید آمد؛ گفتگوهای ما به اذعان آژانس به ثمر رسید و غربی‌ها این موفقیت را برنتافتند و از اهرم تحریم و در مقطعی از اهرم جنگ نظامی علیه مقاومت استفاده کردند.
رئیس سابق تیم مذاکره هسته‌ای کشورمان با اشاره به پایان جنگ 22 روزه در دی‌ماه سال 87 و شکست رژیم صهیونیستی از نیروهای مقاومت، میدان را تولیدکننده قدرت و پشتیبان مذاکره خواند و عنوان کرد: وقتی میدان برای دیپلماسی تولید قدرت می‌کند، دپیلماسی نمی‌تواند بگوید متشکرم و بعد برود بر سر میدان مذاکره کند.
جلیلی تصریح کرد: همین دوستانی که در سالهای 82 تا 84، فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای کشور را تعطیل کردند، آن زمان توجیه‌شان این بود که دولت بوش، افغانستان و عراق را اشغال کرده و این موضوع خطرناک است اما همین وزارت خارجه دولت بوش در سالهای 85 تا 87 برای ما نامه می‌نوشت و از ما درخواست میکرد که در عراق به آنها کمک کنیم.