روزه در ادیان دیگر(پرسش و پاسخ)
پرسش:
اینکه قرآن کریم می‌فرماید: روزه بر ادیان قبل از اسلام هم واجب بوده، کم و کیف آن روزه چگونه بوده و چه تفاوت‌هایی با روزه یک ماه رمضان در اسلام دارد؟
پاسخ:
روزه‌داری در تمام ادیان
در تمام ادیان الهی بر عمل روزه‌داری به معنی امساک و خودداری از خوردن و آشامیدن برای دوره‌ای مشخص و ایامی خاص تاکید شده است. بنابراین روزه‌دار بخشی از کردار مذهبی ادیان الهی محسوب می‌شود و تنها موضوع عبادی سفارش شده در دین اسلام نیست. همچنین در بسیاری از اقوام کهن پرهیز از خوردن و آشامیدن یکی از ابزارهای ندامت و استغفار به درگاه خداوند به عنوان فدیه و کفاره گناهان نیز بوده است.
تفاوت روزه در ادیان مختلف
تفاوت‌های روزه در ادیان مختلف از جهت تعداد روزه‌ها و نحوه گرفتن و آداب روزه‌هاست. هرچند در ادیان مختلف. جزئیات و کیفیت روزه متفاوت است، اما اصل حکم روزه وجود دارد، و مشترک میان همه ادیان است.
روزه در آیین زرتشت
روزه باطنی و ظاهری
پیروان زرتشت در تمام «اوستا» و به خصوص در «گاتها» تاکید و تشویق بسیاری به روزه مینوی (معنوی) شده‌اند که زمان آن طول سال است. مفهوم روزه‌داری در اوستا به روزه باطنی نسبت داده می‌شود و هرچند که تحت فشار قرار دادن جسم برای تمرکز بیشتر بر اعمال و مناسک دینی عملی ستودنی است، اما روزه ظاهری (پرهیز از خوردن و آشامیدن) وجود ندارد. زیرا در آیین زرتشت روزه گرفتن و نخوردن آب و غذا به خاطر اینکه باعث سستی بدن و عدم فعالیت مفید و کار روزانه می‌شود، ناپسند می‌شود.
اما برای افراط نکردن در خوردن گوشت حیوانات، روزهای دوم و دوازدهم و چهاردهم و بیست‌ویکم هر ماه زرتشتیان از خوردن گوشت پرهیز می‌کنند. در آیین زرتشتیان برای هر روز ماه اسم خاصی وجود دارد (در مجموع 30 نام در ماه) که چهار روز آن در ماه خوردن گوشت حرام شده است. (روزه ظاهری)
بنابراین زرتشتیان باید در سه بخش معنوی (شنوایی، اندیشه و احساس) به آن معنا که از طریق این سه حس از نیکی دور نشویم و اندیشه و احساس و شنوایی ما همیشه سرشار از نیکی باشد همیشه روزه داشته باشند.
در اوستا بر روزه بزرگتری تاکید شده و آن به معنای حفظ هفت عضو بدن (دو چشم، دو دست، دو پا و زبان) در تمام طول زندگی (از هرگونه) آلودگی است. این هفت عضو همیشه باید پاک نگهداشته شوند که از این عمل نیز تحت عنوان روزه یاد می‌شود.
روزه در دین یهود
یهودی‌ها در روز «کیپور» روزه می‌گیرند. در این روز که روز کفاره هم می‌گویند تعطیلی مذهبی یهودیان در ماه سپتامبر یا اکتبر است مردم روزه می‌گیرند و دعای صبر در کنیسه‌ها می‌خوانند. یهودیان شش روز دیگر را نیز روزه می‌گیرند که در این روزها خوردن و آشامیدن از زمان غروب آفتاب تا غروب بعدی به مدت 24 ساعت ممنوع است. در حالی که در سایر ایام روزه این محدودیت از طلوع تا غروب آفتاب است. هدف از روزه در دین یهود استغفار از گناهان یا درخواست حاجت خاصی از خداست.
روزه در دین مسیحیت
مسیحیت فرقه‌های زیادی دارد که روزه در هر یک از آنها به شکل خاصی مطرح است. کاتولیک‌ها در روزهای چهارشنبه خاکستر اولین روز ایام روزه مسیحیان و جمعه‌ها و جمعه پاک روزه می‌گیرند و از خوردن گوشت خودداری می‌کنند خوردن دو وعده غذایی کوچک و یک وعده غذایی عادی جایز است. اما خوردن گوشت حرام است. برخی افراد به جای خودداری از غذا خوردن ریاضت دیگری را برای تقرب در نظر می‌گیرند یا نماز مخصوصی را می‌خوانند که هدف از این روزه کنترل هواهای نفسانی و ریاضت کشیدن برای بخشایش گناهان و همدردی با فقرا است.
در فرقه ارتدوکس‌ها دوره‌های متعددی برای روزه وجود دارد که شامل ایام روزه «لنت» روزه‌های رسولان، روزه آسودن یا دورماسیون، روزه تولد مسیح و روزه‌های دیگر است. هر چهارشنبه و جمعه روزهای روزه به شمار می‌آیند به غیر از آنهایی که در هفته‌های خالی از روزه واقع می‌شوند. در روزه این آیین به طور کلی مصرف گوشت، لبنیات و تخم‌مرغ ممنوع است. ماهی در برخی روزهای روزه ممنوع و در بعضی روزها مجاز است. ارتدوکس‌ها به این دلیل روزه می‌گیرند که معتقدند پرهیز از شکم‌پروری، رحمت خدا را برای آنها به ارمغان می‌آورد. اما در فرقه پروتستانها روزه قانون جامعی ندارد، بلکه به انتخاب و صلاحدید افراد، کلیساها، مؤسسات و انجمن‌ها است. برخی از افراد کلا از مصرف غذا و نوشیدنی امتناع می‌کنند، بعضی دیگر فقط آب یا آب‌میوه می‌نوشند یا اینکه فقط غذاهای خاصی را می‌خورند و با هر وسوسه مقابله می‌کنند. هدف از روزه در این آیین تقویت روح یا به کرسی نشاندن یک سخن حق در جامعه مدنی یا سیاسی است.