بدی که بدترها را از نظر پنهان میکند!(نگاه)
امینالاسلام تهرانی
1. بنابر نتایج یک نظرسنجی جدید، بیش از 50 درصد آمریکاییها معتقدند که «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور سابق آمریکا، باید برای همیشه سیاست را ترک کند. در بخش رتبهبندی بدترین رؤسایجمهور آمریکا، ترامپ با کسب 46 درصد آرا «در صدر بدترین رؤسایجمهور تاریخ این کشور» قرار گرفت. نتایج این نظرسنجی همچنین نشان داد که 43 درصد آمریکاییها ترامپ را مسئول یورش به کنگره آمریکا میدانند و 47 درصد معتقدند سنا باید رأی به محکومیت رئیسجمهور سابق این کشور دهد (این نظرسنجی پیش از جان به در بردن ترامپ از استیضاح انجام شده بود). در تاریخ آمریکا فقط دو رئیسجمهور، «اندرو جانسون» و «بیل کلینتون»، استیضاح شدهاند. ولی در ادامه دادرسی استیضاح، مجلس سنا هیچیک از آنها را از کار برکنار نکرد. اما ترامپ دوبار استیضاح شد که یکبار آن بعد از اتمام دوره ریاستجمهوریاش بود، از این رو هم بهگونهای رکورددار است.
2. «الیور استون»، نویسنده و فیلمساز مشهور آمریکایی، در مصاحبهای با بیبیسی در مورد تجربه جنگ ویتنام و... میگوید که با «جورج دبلیو بوش» رئیسجمهور اسبق آمریکا، در دانشگاه ییل همدانشگاهی بود. او میگوید که بوش بهنظر من بدترین رئیسجمهوری است که آمریکا در تاریخ داشته است. آسیبی که او زد تا اینجا از کارهای ترامپ بسیار بدتر بوده است. بسیار بدتر. بوش جهت حرکت این کشور را عوض کرد. نظارت گسترده بر عملکرد شهروندان و جنگهای مختلف در زمان او شروع شد. او در سال ۲۰۰۸ فیلمی درباره بوش ساخت به نام «دبلیو» که سرگذشت او تا شروع جنگ عراق را روایت میکرد.
3. جمله این شخصیت مشهور آمریکایی و مقایسه آن با بند این جستار، ذهن را متوجه امری جدی میکند. آنچه مسلم است این است که نمیتوان ترامپ را با آب هفت دریا هم تطهیر کرد که به تعبیر سعدی: «سگ به دریای هفتگانه بشوی* که چو تر شد پلیدتر باشد» اما بحث بر سر آن است که ترامپ بدی است که از بدنامیاش بهره میبرند تا بدترها را فراموش کنیم؛ همین بوش که دو جنگ اساسی در غرب آسیا را به راه انداخت که نه تاریخ آمریکا که تاریخ جهان را به شکل سوئی عوض کرد، پروندهای سیاهتر از ترامپ دارد. حتی میتوان به «باراک اوباما» اشاره کرد که در همان نظرسنجی مشترک مؤسسه «یوگاو» و پایگاه «اکونومیست» عنوان بهترین رئیسجمهور این کشور را از آنِ خود کرد! مگر مسیری که او پیگیری کرد همان مسیر بوش نبود؟
قطعاً رفت و آمد رئیسجمهورهای آمریکا بر سیاست داخلی و خارجی این کشور تأثیرگذار است، اما اینگونه نیست که این سیاستها (بهویژه سیاست خارجی) یکسره تابعی محض از کنشهای شخص رئیسجمهور آمریکا باشد. چنانکه «نوام چامسکی»، فیلسوف، زبانشناس و تحلیلگرِ سیاسیِ شهیر آمریکا، چند سال پیش تأکید کرده بود، جریانِ تصمیمسازی و تصمیمگیری در آمریکا دارای زنجیری است که تنها یکی از حلقههای آن شخص رئیسجمهور است، کارتلهای نفتی، لابیهای اسرائیلی و... بهعنوان دیگر حلقات همه و همه بر سیاستهای آمریکا تأثیر میگذارند و آنها را میسازند. آنچه که «بدترین» است ساختاری سیاسی است که جنایت را بازتولید میکند و رؤسایجمهور آمریکا شاید از تأثیرگذارترین ولی در نهایت یکی از اجزای این کل هستند. بد بودن ترامپ نباید رهزنی شود که فکر را از ساختار آمریکا به فرد رئیسجمهور منتقل کند.
* منابع در دفتر روزنامه موجود است.