مورد غیر عادی هلند (نگاه)
امین‌الاسلام تهرانی
اعتراضات گسترده علیه محدودیت‌هایی که دولت‌ها برای مقابله با شیوع ویروس کرونا وضع می‌کنند، در کشورهای جهان دیگر تبدیل به کاری مرسوم شده است؛ از آمریکا تا لبنان و از آمریکای جنوبی تا اروپا. اما چیزی در این بحبوحه در حال اتفاق افتادن است، اتفاقی با چراغ خاموش. حضور دست راستی‌هایِ افراطی و نئونازی‌ها در اکثر تظاهرات‌های ضد محدودیت‌ها در اروپا به ویژه کشوری چون هلند این اتفاق خاموش است. اما چرا «به ویژه هلند»؟
اولاً اعتراضات در هلند گسترده‌تر از نقاط دیگر است؛ در ثانی نئونازی‌ها در اعتراضات اخیر هلند نقش ویژه و قابل توجهی داشته‌اند. به گفته پلیس هلند، اعتراضات ضد محدودیتهای اخیر در این کشور، شدیدترین ناآرامی هلند در ۴۰ سال گذشته بوده است. اعتراضات و ناآرامی‌ها در هلند چندین شب ادامه داشته است. جوانان خشمگین و خشونت‌گرا در اعتراض به مقررات منع آمد و شد در بسیاری از شهرهای هلند به خیابان رفتند. این معترضین که گاهی شعارهایی می‌دهند که ماهیت دست راستی و بعضاً نژادپرستانه آنها را هویدا می‌کرد، در مراکز شهرها در گروههای بزرگ دست به غارت و آشوب زدند. ناآرامی در بیش از ده شهر هلند گزارش شد و تاکنون گزارش شده است که صدها معترض خشن توسط پلیس دستگیر شده‌اند.
منابع پلیس و نیروهای امنیتی در هلند به وجود نئونازی‌ها و گروههای خشونت طلب دست راستیِ افراطی در خشونت‌های اخیر در این کشور اذعان کرده‌اند. آنها گفته‌اند که نئونازی‌ها نقش مهمی در شکل‌دهی و استمرار این اعتراضات خشونت‌بار ایفا کرده‌اند؛ چیزی که مورد هلند در اعتراضات ضد محدودیت‌ها را خاص می‌کند. عملکرد معترضین نیز نشان می‌دهد که دغدغه آنها به هیچ عنوان مقابله با محدودیتهای کرونایی نیست و نئونازی‌ها به عنوان گروه اصلی شکل دهنده اعتراضات اخیر هلند سعی دارند از این طریق برای انتقال پیام خود به جامعه این کشور و حتی جامعه اروپا استفاده کنند.
البته نه فقط در هلند بلکه در سال‌های اخیر نئونازی‌ها و راستی‌های افراطی در کشورهایی مانند فرانسه، سوئد، اتریش، آلمان و... توانسته‌اند نفوذ خود را در ساختار سیاسی کشورهای خود افزایش دهند و با تقویت موقعیت خود دست به جذب گسترده اقشار مختلف بزنند. صدر اعظم آلمان یا رئیس‌جمهور فرانسه بارها درخصوص تقویت جریان‌های دست راستیِ افراطی در اروپا هشدار داده‌اند؛ اما در این اعتراضات اخیر بحث سربرآوردنِ نئونازی‌ها و یا راستی‌های افراطی در هلند ظهور و بروز گسترده داشته است.
باید توجه کرد راست‌های افراطی هلند، نه تنها این کشور، بلکه اتحادیه اروپا را به عنوان یک «کل» به خطر انداخته‌اند و حالا ایدۀ اروپای واحد که پس از جنگ جهانی دوم راه‌حل درگیری‌ها در اروپا محسوب می‌شد، بیش از گذشته تضعیف می‌شود. راست‌های هلندی مثل دیگر راست‌های افراطی در اروپا از یک سو شعارهای یکسان می‌دهند و از سوی دیگر به خاطر پررنگ‌کردن سویه‌های ملی‌گرایانۀ افراطی و تضعیف آرمان‌های اروپاییِ مشترک از هم دور می‌شوند و هیچ تضمینی نیست که روزگاری، دوباره غولی چون غولِ جنگ جهانی دوم بیدار نشود تا اروپا را در آتش بسوزاند.