واردات برنج؛ دغدغه شالیکاران
مازندران با داشتن 220 هزار هکتار شالیزار، تولید یک میلیون و 450 هزار تن شلتوک و حدود یک میلیون تن برنج سفید رتبه نخست کشور را در تولید این محصول دارد.
این استان برنج مصرفی 27میلیون ایرانی را تأمین میکند. با این حال در بسیاری از مناطق مازندران پس از برداشت برنج در شالیزارها، کشاورزان منتظر دستمزدی هستند که برای آن یک سال زحمت کشیدند اما گفته میشود با واردات بیرویه و بیثباتی قیمت برنج، کیسههای شالی در انبار کشاورزان انباشته شده است.
اگرچه قیمت شالی امسال نسبت به سالهای گذشته از افزایش نسبتا خوبی برخوردار بود اما این افزایش قیمت در کسب سود برای کشاورزان تأثیری نداشت بطوریکه از سال گذشته تاکنون قیمت انواع سموم کشاورزی، کودهای شیمیایی و دستمزد کارگران تا مرز سه برابر افزایش داشت و این در حالی است که قیمت شالی نسبت به پارسال حدود یک و نیم برابر شد.
نکته قابلتوجه در افزایش قیمت برنج در بازارها، دخالت بیش از حد دلالان در خرید و فروش این محصول است. اما هرچه به فصل برداشت برنج نزدیک میشویم، موضوعی که نگرانی بیش از پیش شالیکاران را به دنبال دارد واردات بیرویه و بدون نظارت برنج به کشور است.
گزارشهای گمرکات کشور حکایت از این دارد که مقدار واردات به نسبت پارسال از لحاظ وزنی 95درصد و از لحاظ ارزش یک و نیم برابر رشد داشته است.
معاون بازرگانی داخلی اداره کل صنعت، معدن و تجارت مازندران با بیان اینکه در زمان واردات برنج باید شرایط برداشت برنج مازندران ارزیابی شود، میگوید: از محل واردات ذخیرهسازی شده امسال بیش از هزار و 800 تن برنج هندی و تایلندی وارد استان شد.
ابراهیم یعقوبی هدف از واردات برنج به مازندران را تنظیم بازار و جلوگیری از افزایش قیمت برنج میداند و با انتقال از افزایش بیرویه قیمت نهادههای کشاورزی میافزاید، کشاورزان برای جبران افزایش قیمت نهادههای کشاورزی به دنبال فروش برنج به قیمت بالا هستند.
وی با بیان اینکه برنجهای وارداتی از لحاظ مرغوبیت قابل رقابت با برنج داخلی نیستند، تصریح میکند: در یک سال و نیم گذشته 2میلیارد دلار برنج خارجی با سیاست ذخیرهسازی کالاهای راهبردی وارد شد که در سبد کالایی، نمایشگاهها و طرح ضیافت ویژه ماه مبارک رمضان توزیع شده است.
مجیدرضا حریری رئیس کمیسیون واردات اتاق بازرگانی ایران میگوید: خرید این میزان برنج در تجارت کشور بیسابقه بوده است و شرکت بازرگانی دولتی ایران، برنج هندی با وزن بسیار بالا وارد کرده که نمیتواند تا ابد در انبارها بماند و باید به هر نحو توزیع شود.
دبیر انجمن برنج کشور هم از واردات 2میلیون تن برنج در یک سال گذشته به کشور خبر میدهد و میافزاید: این در حالی است که نیاز کشور به واردات حدود 500هزار تن است.
علیزاده شایق به واحد مرکزی خبر میافزاید: برنج زیادی وارد و در انبارها نگهداری میشود که باید برای آن از سموم و آفتکشها استفاده شود تا برنجها از بین نرود ضمن آنکه چندی پیش نقشه راه خودکفایی برنج و بینیازی از واردات را به نهادهای مسئول اجرایی و دانشگاهی ارائه کردیم که هنوز هیچ اقدامی نشده است.
براساس برآوردهای کارشناسان وزارت جهادکشاورزی سرانه مصرف سالانه برنج هر ایرانی 36 کیلوگرم است که با ارزیابی انبارها 2میلیون و 300 هزار تن برنج مازاد بر نیاز وارد کشور شده است و با تلنبار شدن در انبارهای غیر فنی به سموم مختلف و فلاتوکسین مسموم و به برنج آلوده موسوم میشوند.
کاتبی از کارشناسان علوم تغذیه نیز مبدا واردات برنج را بیشتر از هند و پاکستان و تا حدی تایلند و ویتنام میداند و میافزاید: معلوم نیست برای مازاد برنج چه اتفاقی میافتد زیرا این برنجها حداکثر تا یکسال میتواند در انبارها نگهداری شود در حالی که انبارهای کشور فنی نیستند و توان نگهداری طولانیمدت برنج را ندارند.
وی اضافه میکند: نگهداری بیش از اندازه برنج در انبار نتیجهای جز آلوده شدن برنج ندارد ضمن اینکه یکی از دلایل اعلام آلودگی برنجهای وارداتی نیز حتی اگر خود برنج آلوده نباشد میتواند نگهداری بیش از حد در انبار باشد.
غلامرضا خانکشیپور دبیر کانون هماهنگی دانش و صنعت برنج هم با انتقاد از ضعف مفرط در نظارت و ارزیابی بازار و تولید از سوی مسئولان وزارت جهادکشاورزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت میگوید: وزارت جهادکشاورزی باید برای مدیریت واردات برنج برنامه مدونی تهیه کند تا بتوان بازار برنج را برخلاف سالهای گذشته متعادل نگهداشت که چنین کاری اکنون بعید به نظر میرسد. دلاور حیدرپور رئیس سازمان جهادکشاورزی مازندران هم در پاسخ به چگونگی پیگیری این دغدغهها، با انتقاد از وضع موجود و کارشکنی برخی مسئولان میگوید: درباره واردات برنج حرفهای زیادی زده و وعدههای فراوانی داده شد اما با کمتوجهی مسئولان و جدی نگرفتن برنامهها، هیچیک از برنامههای پیشنهادی تاکنون نتیجه نداده است. باتوجه به برخی گفتههای مسئولان و کارشناسان، در این شرایط نمیتوان امیدی به اجرای طرحهای کوتاهمدت برای جلوگیری از واردات برنج و نابودی شالیزارها داشت و باز هم این برنجکاران هستند که ضرر میکنند.