بر اساس آموزه‌های قرآن، این کتاب الهی «تبیان» هر چیزی است؛ یعنی حقیقت هر چیزی را چنان بیان می‌کند که حق از باطل جدا شود و جایی برای شک باقی نماند. خدا در توصیف قرآن می‌فرماید: وَ نَزَّلْنَا عَلَیْکَ الْکِتَابَ تِبْیَانًا لِکُلِّ شَیْءٍ؛ ما کتاب را بر تو نازل کردیم که بیانگر هر چیزی است.(نحل، آیه 89)
این بیانگری تا جایی است که چیزی نیست که در قرآن نیامده باشد و در حقیقت از سوی خدا در این‌باره کوتاهی و تفریطی صورت گرفته باشد؛ زیرا خدا می‌فرماید: مَا فَرَّطْنَا فِی الْکِتَابِ مِنْ شَیْءٍ؛ ما هیچ چیز را در این کتاب، فروگذار نکردیم.(انعام، آیه 38)
از این رو می‌توان برای فهم و درک هر چیزی از گذشته و حال و آینده به سراغ قرآن رفت تا از قرآنی که همچون خورشید به‌طور دائم در حال افاضه است، بهره‌مند شد و از تجلیات دقیقه به دقیقه و آن به آن این کتاب استفاده کرد.
لذا از گذشته در قالب استخاره (تشخیص خوب و بد عملی)، یا استشاره(مشورت‌گیری با خدا) یا استخبار(خبرگیری از چیزی یا کسی) به سراغ قرآن می‌رفتند. عبدالله ابن عباس بر این باور است که هر چیزی که انسان بخواهد درباره آن خبری بگیرد می‌تواند به سراغ قرآن برود. در روایت است: قال عبدالله ابن عباس: لو ضاع لی عقال بعیر لوجدته فی کتاب‌الله، و قال(ص): سیکون فتن. قیل: و ما المخرج منها؟ قال: کتاب‌الله، فیه نبأ ما قبلکم، و خبر ما بعدکم، وحکم ما بینکم. رواه الترمذی؛ ابن عباس می‌گوید: اگر عقال شترم گم شود آن را در کتاب‌الله می‌یابم؛ و پیامبر(ص) فرمود: به‌زودی فتنه‌ها خواهد بود. به ایشان عرض شد: راه خروج از فتنه چیست؟ پیامبر(ص) فرمود: کتاب‌الله؛ چرا که در آن خبر گذشتگان و آیندگان و حکم هر چیزی وجود دارد. این روایت را‌ ترمذی نقل کرده است.
البته این روایت ابتر است؛ زیرا پیامبر(ص) افزون بر قرآن، «عترت» معصوم(ع) را نیز به‌عنوان «ثقل اصغر» مطرح کرده است؛ یعنی قرآن با رهبری معصوم(ع)، عامل رهایی از فتنه است؛ چنانکه حدیث ثقلین و احادیث بسیار دیگری بر آن تأکید دارد.
به هر حال، قرآن بیانگر همه حقایق است و هر پرسشی که انسان داشته باشد می‌تواند به آن مراجعه کند؛ اما شرط رهایی از فتنه‌ها داشتن رهبرانی معصوم(ع) از عترت(ع) است، وگرنه هرگز امت اسلام از فتنه‌ها رها نمی‌شود؛ چنانکه پس از واقعه سقیفه بنی ساعده و عدم توجه به فرمان غدیرخم، امت اسلام از فتنه‌ها در امان نماند؛ در حالی که قرآن در دست کسانی چون ابن عباس است که می‌گوید من عقال شترم را در قرآن می‌یابم؛ اما چطور شد که امت از فتنه نجات نیافت؟ به‌دلیل اینکه در همان قرآن آمده است که برای رهایی از تنازع و فتنه و مانند آن باید به ولایت معصوم(ع) مراجعه کنند.(مائده، آیات 3 و 55؛ نساء، آیه  59؛ احزاب، آیه 33)
حسن مولایی