معاون تحقیقات وزارت بهداشت تشریح کرد
علت همکاری گسترده ایران با سازمان بهداشت جهانی در کارآزمایی داروهای کرونا
معاون تحقیقات وزارت بهداشت گفت: ادعای استفاده بیشتر از بیماران ایرانی برای کارآزمایی بالینی داروها در مطالعه سازمان بهداشت جهانی، ناشی از عدم اطلاع منتقدان از روند مطالعه است.
به گزارش وبدا، رضا ملک زاده، عضو کمیته اجرایی مطالعه همبستگی «کارآزمایی بالینی برای درمان کووید -19» سازمان بهداشت جهانی، اظهارداشت: به جرات میتوان گفت که اکنون چشمها به مطالعه
Solidarity Clinical Trial for COVID-19 Treatments سازمان بهداشت جهانی دوخته شده است. مطالعهای استاندارد که همه اقدامات ضروری از تامین بودجه و داروهای مورد نیاز برای کارآزمایی گرفته تا طراحی پرسشنامهها و معیارهای ورود و خروج دقیق بیماران، ثبت و گردش اطلاعات، آزمایشات بالینی استاندارد برای پاسخگویی به سؤالاتی در سطح جهانی و نه برای جمعیتی خاص همراه با تعیین مجوزهای اخلاقی محکم و سخت، انجام شده و فرایند اجرای پروتکل توافق شده بینالمللی مطالعه، تحت نظارت دقیق کمیته بینالمللی راهبری مطالعه و کمیته اجرایی مطالعه با حضور 9 کشور عضو از جمله ایران در حال انجام است و تا کنون 30 کشور از 6 منطقه جهان با مشارکت بیش از 12 هزار بیمار مبتلا به کووید-19 بستری در 500 بیمارستان، به این مطالعه پیوستهاند. ملک زاده افزود: نکته آشکار و وجهاشتراک هر نوع مطالعهای اعم از مطالعات کارآزمایی بالینی «متوسط» و «بزرگ» در کشورهای مختلف و مطالعه خیلی بزرگ و بیسابقه سازمان بهداشت جهانی برای درمان کووید -19 با همکاری 30 کشور از 6 منطقه جهان، «انتخاب بازوهای درمانی متشکل از یک یا چند دارو برای کارآزماییهای بالینی جهت دستیابی به درمان قطعی» به عنوان موثرترین راهحل است؛ چرا که هم ویروس کرونا، ناشناخته و دارای ابعاد بسیار جدید، پیچیده و مواجه با تغییرات است و هم، هیچ داروی موجودی تاثیر فوری و قطعی بر درمان آن نداشته است وی ادامه داد: نکته مهم بعدی آن است که مطالعه سازمان بهداشت جهانی برای درمان کووید-19 در حال کارآزمایی بالینی بر روی داروهایی است که مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) و همچنین سازمان غذا و داروی ایران بوده و همگی در فهرست فارماکوپه قرار داشته و پیش از پیدایش کرونا و تا همین حالا، برای درمان بیماریهای عفونی و برخی دیگر از بیماریها، توسط بیماران در تمام قارهها اعم از اروپا و آمریکا در حال مصرف هستند و هیچ یک داروی جدید و ناشناختهای نیستند.
معاون تحقیقات وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: همچنین آزمایشات بالینی بر روی داروها، تماما با مجوزهای اخلاقی محکم و سخت و تحت نظارت کامل و دقیق سازمان بهداشت جهانی صورت میگیرد. کمیته نظارت بر دادهها و ایمنی مطالعه کارآزمایی بالینی برای درمان کووید -19، میتواند بر اساس تجزیه و تحلیل موقت دادهها میزان تاثیر داروها بر روند بهبودی و کاهش مرگ مبتلایان، برخی رژیمهای درمانی را حذف و برخی را جایگزین کند؛ همان گونه که پس از ماهها مطالعه سازمان بهداشت جهانی، دو بازوی درمانی (« ترکیب لوپیناویر با ریتوناویر» و «هیدروکسی کلروکین») که بیاثر بودن آنها اثبات شد، حذف شدند. ملک زاده گفت: در این باره که چرا ایران در شرایط سخت تحریم، پیشتاز مشارکت بیماران و همکاری در مطالعه کارآزمایی بالینی سازمان بهداشت جهانی برای درمان کووید -19بوده است ابتدا باید یادآور شد چهار داروی نام برده شده در اولین گروه از بازوهای درمانی برای بیماران بستری مبتلا به کووید -19 که در پروتکل درمانی ایران مورد استفاده قرار گرفت، در سایر کشورهای همکار مطالعه سازمان بهداشت جهانی نیز مورد مصرف بوده و همزمان در 200 بیمارستان انگلستان برای 12 هزار بیمار در مطالعه ریکاوری همراه با برخی دیگر از داروها تحت کارآزمایی بالینی قرار گرفتهاند. ادعای استفاده بیشتر از بیماران ایرانی برای کارآزمایی بالینی داروها در مطالعه سازمان بهداشت جهانی، ناشی از عدم اطلاع منتقدان از روند مطالعه است. این داروها همچنین برای هزاران هزار بیمار در سایر کشورها و نیز بیماران ایرانی دیگری که در این مطالعه شرکت نداشتهاند توسط پزشکان معالج در بیمارستانها به امید موثر بودن مورد استفاده قرار گرفتهاند. وی افزود: اما درباره موفقیت ایران در پیشتازی نسبت به کشورهای همکار مطالعه نیز باید گفت که انجام یک مطالعه کارآزمایی بالینی وسیع، در شرایط عادی و غیر اضطرار برای هر کشور و به ویژه در شرایط اضطرار جهانی جهت همکاری با سازمان بهداشت جهانی، به شدت متکی به دو اصل ضروری است: «وجود زیرساختهای قدرتمند تحقیقاتی» و «برخورداری از محققان متخصص و با تجربه در اجرای مطالعه». بدون شک، این دو اصل مهم، طی چند سال گذشته پس از اجرای مطالعات بزرگ کوهورتهای آینده نگر در ایران با پشت سر گذاشتن آزمونهای حقیقتا سخت و طولانی در اجرای پرسشنامههای ساختارمند و آزمایشات استاندارد و دقیق بالینی و دارای مجوزهای اخلاقی در ایران مهیا شده است. مطالعاتی که ضمن تربیت محققان اصلی (Principal Investigators) آماده به کار و دارای مهارتهای لازم، تیمهای پژوهشی را مثل حلقههای منظم یک زنجیره به هم پیوند زده است و این دو موضوع بیاندازه مهم و اساسی است و رهبری تحقیقات بزرگ در هر کشوری را بسیار هموارتر میکند. اینها همان ابزاری هستند که هنوز بسیاری از کشورهای علاقه مند تحقیقات به حضور و مشارکت در مطالعه سازمان بهداشت جهانی در اختیار ندارند و به همین دلایل بوده است که 87 محقق اصلی و پژوهشگر از ایران ذیل نظر کمیته اجرایی مرکزی برای هماهنگ سازی و نظارت دقیق بر فعالیت کل تیمهای پژوهشی ایرانی حاضر در مطالعه کارآزمایی بالینی سازمان بهداشت جهانی برای درمان کووید -19» موفق به جلب مشارکت بیمار مبتلا به کووید-19 بستری در بیمارستانهای ایران و کسب رتبه نخست همکاری در مطالعه سازمان بهداشت جهانی شدهاند. به گفته معاون تحقیقات وزارت بهداشت، البته برخورداری از بسترهای پیشرفته در نظام سلامت ایران برای همکاریهای بینالمللی با سازمان بهداشت جهانی در مواقع ضروری را نباید نادیده گرفت.