سرویس اجتماعی-

فردا آغاز فصل پاییز و نخستین روز از ماه مهر و آغاز هفته اول این ماه است، دقیقا زمانی که مسئولان نظام سلامت کشور برای توزیع واکسن آنفلوآنزا اعلام کرده بودند. امسال پیش‌بینی شده است به مانند چند سال اخیر، شیوع ویروس H1N1 یا همان آنفلوآنزا در کشور اتفاق بیفتد و این در حالی است که کشور درگیر شیوع ویروس کرونا است.
در چنین شرایطی از هفته‌های قبل ابراز نگرانی کارشناسان و مسئولان نظام سلامت سبب شد تا برنامه‌ریزی برای واردات واکسن آنفلوآنزا صورت پذیرد به نحوی که امسال قرار است 16 میلیون دوز واکسن به کشور وارد شود. به گفته سخنگوی وزارت بهداشت، تعداد ۲/۵ میلیون واکسن آنفلوآنزا برای گروه‌های پرخطر در اختیار معاونت بهداشت قرار می‌گیرد تا برای مادران باردار، سالمندان، زندانی‌ها، کادر بهداشت و درمان، بیماران خاص و زمینه‌ای و نیرو‌های مسلح به صورت رایگان تزریق شود.
در همین زمینه سید حیدر محمدی مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو با بیان اینکه واکسن آنفلوآنزا امسال ۱۰ برابر بیشتر از پارسال توزیع خواهد شد گفته است: امسال ۱۶ میلیون واکسن آنفلوآنزا تأمین کرده‌ایم که از ابتدای ماه مهر طی دو مرحله توزیع آن آغاز خواهد شد.
علاوه‌بر این با تمهیدات در نظر گرفته شده، هر فرد با ارائه کارت ملی و ثبت کد ملی می‌تواند فقط یک واکسن آنفلوآنزا با قیمت
42 هزار و 500 تومان تهیه کند. همچنین بر اساس پیش‌بینی‌های انجام شده، اگر نیاز به واردات بیش از این میزان واکسن آنفلوآنزا باشد، ممکن است با قیمت غیریارانه‌ای و ارز آزاد وارد شود.
هرچند نایب‌رئیس‌انجمن داروسازان دیروز با بیان اینکه سهم هر داروخانه ۱۰ واکسن آنفلوآنزا است، گفت: در حال حاضر دو میلیون دوز واکسن آنفلوآنزا در کشور وجود دارد که حتی برای کادر داروخانه‌ها هم کافی نیست.
فاطمی با بیان اینکه عرضه واکسن با تاخیر مواجه شده، افزود: قیمت واکسن برای عرضه عمومی حدود ۴۲ هزار تومان تخمین زده شده اما درصورت واردات با ارز نیمایی، بیش ۲۰۰ هزار تومان خواهد بود.
 چند سؤال مهم
اما واردات چندین برابری واکسن آنفلوآنزا در سال جاری نسبت به سال گذشته چند نکته حائز اهمیت دارد که بد نیست از سوی مسئولان نظام سلامت کشور برای رفع ابهام و شفاف سازی مورد بررسی قرار گرفته و پاسخ داده شود.
بر اساس اعلام ناصر ریاحی، نایب‌رئیس‌کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق تهران تاکنون دو میلیون دوز واکسن آنفلوآنزا از هلند و 400 هزار دوز دیگر از یک کمپانی فرانسوی وارد شده است.
همچنین با وجود انتشار پرحجم مطلبی در فضای مجازی مبنی بر «واردات 16 میلیون واکسن رایگان آنفلوآنزا از آمریکا» که مبنای درستی برای صحت آن وجود ندارد، از کشورهای دیگری همچون کانادا و آلمان هم در کنار فرانسه و هلند به عنوان فروشندگان واکسن آنفلوآنزا به ایران نام برده می‌شود.
حال دو سؤال مهم مطرح است؛ اول اینکه چرا در شرایطی که کشور نیازمند واردات داروهای بیماران خاص است، این کشورها در تبعیت از آمریکا حاضر به همکاری و تامین داروها نیستند و ایران را در تحریم دارویی تنها گذاشته‌اند اما چطور وقتی پای خرید واکسن آنفلوآنزا که به میان آمده دوباره دست دوستی دراز کرده‌اند و حاضر به فروش 16 میلیون دوز واکسن به ایران آن هم در شرایط مطالبه جهانی آن شده‌اند؟
سؤال دوم اینکه با توجه به سابقه تاریک کشور فرانسه در بحث ارسال خون‌های آلوده به ایدز به کشورمان، چه تضمینی است که واکسن‌های وارداتی از این کشور یا سایر کشورها بار دیگر مشکلاتی را ایجاد نکند و آیا اساسا واکسن‌های وارداتی از سوی آزمایشگاه‌هایی چون انستیتو پاستور مورد تست و ارزیابی مجدد قبل از عرضه قرار می‌گیرند یا خیر؟
نکته بعدی میزان اثرگذاری واکسن آنفلوآنزا در پیش‌گیری از این بیماری است. به گفته علیرضا رئیسی معاون بهداشت وزیر بهداشت، «این واکسن در نهایت اثر بخشی۴۰ درصدی بیشتر ندارد، چون ویروس آنفلوآنزا مرتب تغییر ماهیت می‌دهد و تنها این واکسن برای افراد در معرض خطر، زنان باردار، بیماران سرطانی و نقص سیستم ایمنی، بیماران پیوند کبد و کلیه و سالمندان بالای ۶۵ سال توصیه می‌شود.»
از سوی دیگر طبق اعلام مسئولان وزارت بهداشت از جمله دکتر رئیسی و دکتر حریرچی، پیش‌بینی می‌شود به علت رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی در ایام کرونایی و مشابه بودن راه‌های انتقال کرونا و آنفلوآنزا، شیوع آنفلوآنزا امسال کاهش چشم‌گیری داشته باشد، موضوعی که گزارش‌های کشورهایی از جهان که اکنون وارد فصل سرما شده‌اند نیز آن را تایید می‌کند.
 حال در این شرایط سؤالی که مطرح می‌شود این است که آیا اساساً واردات چند برابری واکسن آنفلوآنزا در سال جاری برای استفاده عموم جامعه نیاز است، آن هم واکسنی که اثربخشی کمتر از 50 درصدی دارد؟!
آیا دامن زدن به واردات پر حجم این واکسن‌ها در کنار شرایط فعلی و مسئله سوءاستفاده برخی از شرکت‌های دارویی، خدای نکرده مهر تاییدی بر سوءاستفاده از شرایط موجود برای تامین منافع شرکت‌های وارد‌کننده واکسن نیست؟
هشدارهای مطرح شده درباره خطرات تداخل کرونا و آنفلوآنزا در فصل پاییز و زمستان و ناتوانی در تشخیص به موقع کرونا مطرح است که منطقی به نظر می‌آید اما آیا تنها راه کنترل آن واردات پرحجم واکسن آنفلوآنزا است؟
با این حال، نباید دغدغه مسئولان نظام سلامت درباره ایمن‌سازی گروه‌های خاص در مقابل آنفلوآنزا را نادیده گرفت و بدون شک هر اقدامی که باعث شود در ماه‌های پیش رو بار کمتری بر دوش کادر بهداشت و درمان کشور ایجاد شود مورد تقدیر و تشکر است، اما لازم است درباره ابهام‌ها و سؤال‌های مطرح شده نیز پاسخ شفافی از سوی مسئولان عالی رتبه نظام سلامت داده شود.
نکته مهم اینکه رعایت اصول و پروتکل‌های بهداشتی ضامن پیشگیری از کرونا و آنفلوآنزا است که در این میان نقش مردم اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.
از سوی دیگر نیاز به تقویت زیرساخت‌ها و افزایش توانمندی‌ها برای حرکت کشور به سمت خودکفایی واکسن‌های ایمن آنفلوآنزا در داخل هم از جهت صرفه‌جویی ارزی و هم اطمینان از ایمنی آن احساس می‌شود که با توجه به توانمندی‌های محققان کشورمان در صورت اعمال حمایت‌های لازم و کافی دور از دسترس نخواهد بود.