عبدالناصر همتی طی یادداشتی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: از چند هفته پیش دولت آمریکا با طرح لغو تمام معافیت‌های تحریمی‌ و راه‌اندازی ماشین تبلیغاتی خود توسط رسانه‌های وابسته آخرین تلاش‌های خود را برای ایجاد التهاب در بازار ارز کلید زد. به‌نظر نمی‌رسد اقدام دیگری برای استفاده در فشار حداکثری باقی ‌مانده باشد.
وی افزود: آمریکایی‌ها از این کار بیشتر هدف تبلیغاتی دارند. طبیعی است که نوسان‌گیران و سودجویان در بازار ارز برای بهره‌گیری از فضای تبلیغاتی، تلاش لازم به عمل بیاورند. همان‌گونه که قبلاً گفتم، ثبات بازار برای بانک مرکزی اولویت دارد و لذا در حاشیه نرخ بازار نسبت به عرضه سنگین اقدام و اجازه آربیتراژ و نوسان‌گیری نخواهد داد.
این مقام مسئول ادامه داد: بانک مرکزی ضمن افزایش عرضه در بازار ثانویه (نیما)، در راستای تسهیل و تسریع تامین ارز واردکنندگان در این بازار به پتروشیمی‌ها، فولادی‌ها و معدنی‌ها اعلام کرد که آنها نیز می‌توانند ارز حاصل از صادرات خود را، علاوه‌بر صرافی‌های بانکی، مستقیماً به صرافی‌های مجاز جهت واردات کالاهای دارای تخصیص ارز بفروشند. قبلاً هم گفتم، نرخ‌های ارز در بازار، نرخ‌های اقتصادی نیستند و دوام نخواهند داشت. امیدوارم مردم عزیز دارایی خود را در معرض ریسک بازار ارز قرار ندهند.
نوسانات جدید در بازار ارز
گفتنی است، طی هفته جاری قیمت‌ها در بازار ارز و سکه دستخوش تلاطم زیادی شد، مثلا روز دوشنبه که قیمت دلار به آستانه 27 هزار تومان رسید، بانک مرکزی با دخالت موثر در بازار ارز (لغو ممنوعیت فروش ارز با کدملی، برداشتن سقف قیمتی سامانه نیما و افزایش قیمت نرخ صرافی‌ها) موجب کاهش نرخ به کانال 26 هزار تومان شد. همچنین قیمت سکه هم که در این روز تا 13 میلیون و 100 هزار تومان بالا رفته بود، تا 12 میلیون و 475 هزار تومان پایین آمد.
با این حال، صبح دیروز هم برخی اخبار سیاسی موجب شد فضای بازار ارز دوباره ملتهب شود و نرخ دلار در معاملات فردایی از 27 هزار و 200 تومان هم عبور کند و به‌دنبال آن، نرخ ارز در صرافی‌های بانکی نیز افزایش یافت و به 27 هزار و 200 تومان رسید اما افزایش قیمت ارز در معاملات فردایی ساعتی بعد متوقف شد و مسیر قیمت‌ها در بازار طلا و ارز نزولی شد تا جایی که دلار در معاملات نقدی 26 هزار و 800 تومان و در معاملات فردایی 26 هزار و 900 تومان قیمت خورد.
دلایل واهی برای سودجویی از گرانی دلار
به گزارش خبرگزاری تسنیم، از مهم‌ترین دلایل تشدید نوسانات در بازار ارز به ‌اذعان فعالان ارزی حاضر در خیابان فردوسی، تهدیدهای آمریکا مبنی بر فعال کردن مکانیسم ماشه از هفته آینده است. صراف‌ها و فعالان بازار ارز می‌گویند: احتمالاً تا هفته آینده فضای بازار ارز مانند روزهای قبل با نوسان قیمتی همراه باشد اما بعد از آن با کاهش التهابات، کاهش قیمت‌ها را خواهیم داشت.
در واقع، نکته مهم این روزهای بازار ارز؛ نگرانی‌ها از تهدیدهای آمریکا مبنی بر فعال‌سازی مکانیسم ماشه است تا برخی بر طبل گرانی‌ها به‌خصوص گرانی قیمت ارز بکوبند، در حالی که به‌نظر می‌رسد این موضوع حربه‌ای است تا برخی دلالان با سوءاستفاده از چنین اخباری، سودی به جیب بزنند وگرنه حتی اگر مکانیسم ماشه فعال شود، اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد و تحریم‌هایی که هم اکنون در حال اعمال هستند، شدیدترین تحریم‌های «ممکن» می‌باشد.
به عبارت دیگر، حتی اگر تهدید آمریکا عملی و مکانیسم ماشه اجرایی شود باز هم تغییری در فرایند اجرایی و مبادلات مالی کشورمان صورت نمی‌گیرد چراکه قبلاًً شدیدترین تحریم‌ها اعمال شده است و آنچه این روزها از سوی مقامات آمریکایی اعلام می‌شود صرفاً تهدیدهای توخالی است که در واقعیت اثری برای ایران و مردمش ندارد.
مکانیسم ماشه چیست؟
لازم به ذکر است، بر اساس مکانیسم ماشه، هر یک از طرف‌های توافق هسته‌ای می‌توانند با بهانه‌های حتی ساختگی ایران را به نقض توافق هسته‌ای متهم کنند و ظرف حداکثر 65 روز تحریم‌ها علیه ایران را برگردانند؛ مطابق این مکانیسم، حتی اگر ایران طرف مقابل را به نقض عهد متهم کرد و پس از طی مراحل پیش‌بینی‌شده در سازوکار حل‌وفصل اختلاف از توضیحات طرف مقابل متقاعد نشد، در صورت ارجاع مسئله به شورای امنیت با بازگشت تحریم‌ها روبه‌رو خواهد شد!
بر همین اساس، برخی از فعالان اقتصادی معتقدند: در شرایطی که هر روز با تهدیدهای آمریکا برای تحریم روبه‌رو هستیم باید با برنامه‌ریزی و هماهنگ به مقابله با تحریم‌ها روی بیاوریم.
آنها از بانک مرکزی می‌خواهند که اجازه نقل و انتقالات را مجدداًً به شبکه صرافی‌ها بدهد تا به‌صورت چریکی با تهدید و تحریم‌های آمریکا مبارزه کنند. صرافی‌ها تأکید دارند که هرچه شبکه گسترده‌تر باشد امکان آسیب‌پذیری کمتر می‌شود.