نگاهی به انتظارات مشترکین مخابرات و چالش های پیش رو- بخش نخست
گلوی گرفته تلفن روی خط برخورد یکسویه با مشترکین
گالیا توانگر
گوشی تلفن ثابت خانه‌مان را بر می‌دارم تا در ایام خانه‌نشینی و کرونا جویای احوالِ دوستی و آشنایی شوم؛ اما اصلا بوق نمی‌خورد. یادم می‌اُفتد که باید قبض را پرداخت کنم. سریع شماره 2000 را می‌گیرم و قبض و بدهی آن را که سرجمع 150 هزار تومان است، می‌پردازم. صبورانه منتظر می‌مانم که تلفن طی 24 تا 48 ساعت دیگر وصل شود. هفته‌ای می‌گذرد و خبری از وصل مجدد تلفن نیست. هرچه با اپراتور مخابرات تماس می‌گیرم، می‌گویند: «تلفنتان «تخلیه» شده است.» اصلا متوجه معنای این اصطلاح نیستم. باید در این موج کرونا روانه مرکز مخابرات منطقه شوم.
ساعت 7 و نیم صبح وارد مرکز مخابرات منطقه‌مان می‌شوم، به خیال آنکه در این ساعت خلوت بوده و لااقل از ازدحام جمعیت و خطر کرونا دور بمانم. اما تا پایم به اداره مخابرات منطقه باز می‌شود، جمعیتی که با چالشی شبیه من مواجه شده‌اند، رو‌به‌رویم صف کشیده‌اند! بالاخره به جلو باجه پاسخگو می‌رسم و وضعیت خط ثابت منزلمان را جویا می‌شوم. فرد پاسخگو فقط یک جمله می‌گوید: «بر اساس مصوبه 207 تلفنتان تخلیه شده است!»
هاج و واج می‌پرسم: «این یعنی چه؟»
- یعنی سه دوره پرداخت نداشته‌اید. تلفن دوطرفه قطع شده و اگر تا یک هفته دیگر 207 هزار تومان پرداخت نکنید، به فروش گذاشته می‌شود.
- اما من با 2000 همین چند روز پیش پرداخت داشته‌ام.
- دیر پرداخت کرده‌اید.
- اما سیستم قبول کرد.
- خوب بله قبول کرد، ولی باید 207 هزار تومان دیگر بپردازید و دوباره خط را خریداری کنید!
اخطار به شماره همراه واهی
وحید نجفی یک شهروند تهرانی به مأمور مخابرات می‌گوید: «در متن مصوبه 207 آمده، در صورت عدم استفاده و در مرحله بعد قطع دوطرفه و در مرحله آخر تخليه و حراج خط صورت می‌پذیرد؛ در حالی که ما از خطمان دائما استفاده کرده‌ایم. تنها یک بدهیِ سه دوره پرداخت نشده صد و خرده‌ای هزارتومان داشته‌ایم - به دلیل عدم دریافت قبض پیامکی و اخطاریه- که
فی‌الفور با شماره 2000 پرداخت شده و الان هیچ بدهی هم نداریم.
چون خط بدون اخطار و به‌صورت ناگهانی قطع شده، به‌نظر می‌رسد بدون رعایت سلسله مراتب مصوبه 207 به یک باره وارد مرحله قطع کلی و مصادره شده‌اند که این خلاف قانون است.»
مأمور مخابرات رو به این شهروند می‌گوید: «خدا رو شکر همه چی را هم می‌دانی! ما به شماره 0938... پیامک‌ها را ارسال کرده و اخطار داده‌ایم.»
شماره موبایل ثبت‌شده را یک‌بار دیگر در ذهنش مرور می‌کند و اصلا برایش آشنا نیست. ناگهان به یاد می‌آورد که خط ثابت خانه‌شان دست‌کم 20 سال پیش خریداری شده و آن موقع که اصلا شماره موبایل 0938 موجود نبوده است!
نجفی رو به مأمور مخابرات می‌گوید: «چرا قبل از قطع به همین شماره ثابت یک زنگ اخطار نزدید؟ هزینه‌اش را هم برای ما می‌نوشتید. من یک کارگر ساده‌ام. صبح تا شب دوندگی دارم. زمان پرداخت یادم نمی‌ماند. حالا هم که باید 207 هزار تومان بپردازم و این خط را دوباره بخرم. وسعم به این‌گونه پرداخت‌ها
نمی‌رسد.»
مصوبه‌ای که تر و خشک را می‌سوزاند
بر اساس مصوبه شماره ۲۰۷ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، قبض خطوط تلفن ثابت اگر دو دوره متوالی پرداخت نشود، مشمول قطع دوطرفه خواهد شد و اگر سه دوره متوالی پرداخت نشود برای مشترک نامه اخطار ارسال و بعد از یک سال خط تخلیه می‌شود که منطق این موضوع این است که سرویس نباید در کشور بلا استفاده باقی بماند.
علی‌رغم مفاد مصوبه 207 کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات درباره دستورالعمل تخلیه خطوط بدهکار، همواره بسیاری از مشترکان این سرویس از نحوه اطلاعرسانی و اخطار بابت تخلیه گلایه دارند و می‌گویند از این موضوع مطلع نشده‌اند.
مریم سعادت یک شهروند ساکن محدوده مخابرات شهید منتظری شهرری با گلایه به گزارشگر کیهان می‌گوید: «دو خط تلفن ثابت ما را به‌خاطر 20 هزار تومان بدهی قطع و سپس به جای دیگر وصل کرده است. چرا اجازه داده می‌شود که یک شرکت با حقوق شهروندان هر کاری خواست بکند؟»
این شهروند ادامه می‌دهد: «بدهی اندک ما کجا و پرداخت دو تا 207 هزار تومان برای وصل خطوط ثابت‌مان کجا؟»
از وی سؤال می‌کنم: «آیا اخطار به‌صورت پیامکی، تلفنی و نامه دریافت کرده‌اید؟» وی موکداً پاسخ می‌دهد: «خیر، به هیچ وجه.»
در سؤال دیگری می‌پرسم: «در طول چند ماه گذشته با تلفنتان تماس داشته‌اید؟» وی می‌گوید: «سه، چهار باری بله. و تلفن بلااستفاده نبوده است.»
بی‌تدبیری مخابرات روی موج کرونا
گلایه از عملکرد مخابرات به‌ویژه در مورد خطوط ثابت نه تنها دغدغه مردم است که پای برخی چهره‌ها را نیز به این چالش کشانده است. تا آن جا که محمدحسن قدیری ابیانه (دیپلمات ارشد)
صراحتا می‌گوید: «مدتی هست که قبض کاغذی برای تلفن صادر نمی‌شود، به همین دلیل خیلی‌ها یادشان می‌رود صورتحساب را تلفنی بگیرند و بپردازند. وقتی متوجه می‌شوند که تلفن یکطرفه می‌شود.»
وی در ادامه می‌گوید: «اما دیگر مثل سابق نمی‌شود بعد از یکطرفه شدن پرداخت غیرحضوری داشته باشند؛ یعنی باید اول به مرکز مخابرات مربوطه مراجعه حضوری کنند، بعد به امور مشترکین که احتمال زیاد در ساختمان دیگری هست، مراجعه کنند، قبض بگیرند، پول پرداخت کنند تا خط برقرار شود.»
ابیانه در تکمیل صحبت‌هایش می‌گوید: «جالب هست که وقتی برای پرداخت حضوری رفته بودم، تا زمان حضور من 340 مراجعه انجام شده بود! پیدا کنید علت اجبار مردم به پرداخت حضوری در این شرایط کرونایی را؟ آیا مخابرات قصد دارد بیماران بیشتری به وزارت بهداشت و درمان تقدیم کند؟ یا قصد دارد بی‌کفایتی دولت را بیش از این ثابت کند.»
فراموشکاران،
مبلغ ودیعه بپردازند!
چطور خط تخلیه‌شده تلفن ثابت را دوباره وصل کنیم؟ «هیچ راهی برای چانه زدن ندارد، بگذارید خیالتان را راحت کنیم؛ چه بدهی‌تان 20 هزار تومان باشد، چه یک میلیون تومان!»
این گفته صادق اشرفی یک شهروند تهرانی است که با ناراحتی برای وصل مجدد خط ثابت تخلیه شده‌اش به مخابرات منطقه‌شان مراجعه کرده است.
وی در ادامه می‌گوید: «باید در مرکز مخابرات منطقه پس از پشت‌سر گذاشتن صف جمعیت و به جان خریدن خطر ابتلا به کرونا، فرم‌های مربوطه را پر کرده، ضمن پرداخت بدهی‌تان با شماره 2000، 207 هزار تومان مضاف بر آن بپردازید.»
می‌پرسم: «207 هزار تومان رقمش شبیه خرید خط ثابت جدید است؟»
با تلخندی پاسخ می‌دهد: «بله، به‌نظر می‌رسد خط خودمان را به خودمان فروخته‌اند.»
- کی وصل می‌شود؟
- برای آن یکی خط ثابت‌مان که همه این مراحل را رفته بودیم، ده روز طول کشید و در این بین چون اصلا تلفن نداشتیم، چند باری برای وصل، رفتیم و آمدیم.
اما در این بین سؤال دیگری ذهنم را مشغول می‌کند: «کسانی که مسافرت طولانی‌مدت چند‌ماهه می‌روند، باید چه کنند تا خط‌شان قطع و تخلیه نشود؟»
علیرضا حسن‌پور مأمور مخابرات یکی از مناطق کلانشهر تهران پاسخ می‌دهد: «برای مشترکانی که اعلام می‌کنند مسافرت بودند یا دسترسی به پرداخت قبض نداشته‌اند، شیوه‌های مختلف پرداخت الکترونیکی قبوض تلفن ثابت از طریق پورتال و سامانه ۲۰۰۰ بدون حضور در محل وجود دارد. همچنین راه‌حل دیگری نیز برای مشترکانی که تصور می‌کنند تحت هیچ شرایط قادر به پرداخت نخواهند بود، وجود دارد که مشترک می‌تواند مبلغی را به‌عنوان ودیعه نزد مخابرات نگه دارد.»
یک‌سال پیام صوتی داده‌ایم!
محمدرضا بیدخام (مدیر روابط عمومی) شرکت مخابرات ایران مدت‌زمان عدم پرداخت بدهی خطوط تلفن ثابت تا قطع یک‌طرف، دوطرفه و در نهایت واگذاری را یک فرآیند یک سال و سه‌ماهه دانسته و می‌گوید: «این امکان خیلی ضعیف است که طی فرآیند یک سال و سه ماه اطلاعرسانی نشود.»
وی با بیان این‌که پروسه تخلیه خط تلفن ثابت حدود یک سال طول می‌کشد، می‌گوید: «در طول این یک سال مرتب به مشترک درباره میزان بدهی‌اش اطلاع داده می‌شود. بعد از گذشت یک سال، خط مشترک یکطرفه می‌شود و بعد به صورت دوطرفه قطع می‌شود. البته در طول این یک سال به طور مرتب به صورت کتبی و صوتی به مشترک اطلاعرسانی می‌شود که بدهی خود را پرداخت کند که در غیر این صورت، خط تخلیه خواهد شد.»
وی ادامه می‌دهد: «این فرآیند تخلیه تلفن است و اگر خط مشترک تخلیه شود، اما پس از سه ماه بدهی خود را پرداخت کند، شماره را به مشترک برمی‌گردانیم، اما از آن به بعد مطابق آیین‌نامه می‌توان شماره را به فرد دیگری واگذار کرد.»
مدیر روابط عمومی مخابرات ایران درباره شرایط واگذاری خطوط تلفن توضیح می‌دهد: «اگر شماره تلفنی واگذار نشده باشد، اولویت با کسی است که این شماره را قبلاً داشته است. مگر این‌که شماره رند باشد که اگر از مدت عدم پرداخت بدهی یک سال و سه ماه بگذرد، مشمول آیین‌نامه شماره‌های رند می‌شود.»
بیدخام در پاسخ به این‌که آیا این امکان وجود دارد که به مشترک درباره قطع خط تلفن اطلاعرسانی نشود، می‌گوید: «این امکان خیلی ضعیف است که در فرآیند یک سال و سه ماه اطلاعرسانی نشود. البته درصورتی که مشترک چنین ادعایی داشته باشد، پرونده‌اش موجود است و می‌توان آن را بررسی کرد.»
حرکت لاک‌پشتی
برای انتقال خط و وصل مجدد
تیرماه 99 یک خبر مبنی بر افزایش 4 برابری تلفن ثابت در تهران پیش روی مشترکین این کلانشهر قرار گرفت. بر اساس این خبر حق اشتراک تلفن ثابت در شهرها ماهانه ۲۰۰۰ تومان، در مراکز شهرستان‌ها ماهانه ۲۵۰۰ تومان، در مراکز استان‌ها به استثناء کلان شهرها ماهانه ۴۰۰۰ تومان، در کلان شهرها ماهانه ۵۰۰۰ تومان و در شهر تهران ماهانه ۸۰۰۰ تومان، تعیین و مصوب شد.
علی‌رغم افزایش روزافزون هزینه‌های مخابراتی به‌نظر نمی‌رسد مشترکین مخابراتی نسبت به کیفیت و سرعت ارائه خدمات دل‌خوشی داشته باشند.
معصومه حمید‌زاده یک شهروند تهرانی می‌گوید: «بیش از یک ماه است که برای جابه‌جایی خط تلفن ثابت درخواست نموده‌‌ام، ولی متأسفانه مخابرات منطقه الغدیر در خیابان خاوران به بهانه نبود سیم تلفن اقدام نمی‌کند با توجه به نیاز فرزندان دانش‌آموز به اینترنت از مسئولین امر درخواست تسریع در حل مشکل
را دارم.»
میترا خسرو بیک ساکن محدوده آهنگ (چهل تن) برایمان می‌گوید: «دو ماه آزگار است که مستاجر خانه جدید شده‌ایم و تقاضای نقل و انتقال تلفن‌مان از خانه قبلی را داده‌ایم، اما هنوز که هنوز است خطمان را وصل نکرده‌اند. من دانشجوی مقطع ارشد و شغلم خبرنگاری است، لذا نیاز مبرم به خط تلفن ثابت و اینترنت دارم. لطفا مخابرات پاسخ روشنی
به ما بدهد.»