مراسم امضای قراردادهای تکمیل توسعه میدان نفت آزادگان جنوبی و احداث واحد فرآورش مرکزی بین شرکت مهندسی و توسعه نفت و شرکت پتروپارس، روز گذشته برگزار شد. در این مراسم، مسعود کرباسیان، معاون وزیر نفت اعلام کرد طبق این قرارداد ظرف 30 ماه در میدان نفت آزادگان جنوبی به تولید 320 هزار بشکه نفت در روز و 200 میلیون فوت مکعب گاز همراه خواهیم رسید البته هدف‌گذاری تولید در این میدان تولید روزانه 600 هزار بشکه نفت است.
اما قرارداد فوق در حالی دیروز امضا شد که با گذشت هفت سال از بلاتکلیفی ساخت واحد فرآورش میدان آزادگان جنوبی، شاهد یک فرصت‌سوزی عظیم در بزرگ‌ترین میدان نفتی ایران بوده‌ایم.
به گزارش خبرگزاری مهر، پس از اخراج شرکت CNPC چین از میدان آزادگان جنوبی توسط وزارت نفت در سال ۱۳۹۳، بیژن زنگنه این میدان را به حال خود رها کرد و تصمیم گرفت با تکه‌تکه کردن پروژه توسعه این میدان، کار را پیش ببرد اما سرانجام ایده وی، منجر به توسعه ناقص میدان آزادگان جنوبی شد.
وزارت نفت که به واسطه قراردادهای جدید نفتی و امید به برجام، چینی‌ها را اخراج کرده و منتظر ورود شرکت‌های نفتی غربی در ایران بود، قصد داشت توسعه آزادگان جنوبی را به مناقصه گذاشته و توسعه این میدان را به یکی از شرکت‌های غربی واگذار کند. آبان ۹۵ زمزمه واگذاری این میدان به توتال شنیده شد که زنگنه در واکنش به آن شایعات گفت توسعه دهنده آزادگان جنوبی از طریق مناقصه انتخاب خواهد شد.
وزیر نفت در خرداد ۹۶ هم از آغاز روند برگزاری مناقصه آزادگان جنوبی گفت و اضافه کرد: مذاکره با شرکت‌های دیگری نیز در قالب مناقصات محدود در حال انجام است.
طبق گفته متخصصین، همزمان با مذاکرات وزارت نفت با شرکت‌های خارجی، حفر چاه‌ها در آزادگان به شکلی عجیب در حال انجام بود. شرکت ملی نفت، حفاری حدود ۱۵۰ حلقه چاه را به شرکت‌های ایرانی داده بود و در مقابل، به نظر می‌رسد هیچ برنامه‌ای برای احداث کارخانه فرآورش نداشت. شرکت ملی نفت قصد داشت ساخت این کارخانه را در دل مناقصه آزادگان جای دهد و به همین دلیل، در دولت یازدهم فقط کار حفر چاه انجام شد.
این در حالی بود که در مرداد ۹۳ مناقصه‌ای برای احداث این کارخانه برگزار و شرکت کیسون برنده آن شد؛ اما ناگهان این پروژه به بهانه‌های مختلف از کیسون گرفته شد و مناقصه دیگری برگزار شد که هیچ سرانجامی نداشت. با رها شدن موضوع ساخت کارخانه فرآورش نفت یا همان CTEP، چاه‌ها برای تولید آماده شدند اما با توجه به عدم ساخت خطوط لوله و این کارخانه، ظرفیت تولید آزادگان جنوبی روی ۱۰۰ هزار بشکه قفل شد!
برای آزادگان جنوبی یک واحد فرآورش ۲۸۰ هزار بشکه‌ای در فاز اول طراحی‌شده بود تا نفت تولیدی را فرآورش کند. با احداث نشدن این کارخانه طی هفت سال گذشته و باطل کردن مناقصه‌های مختلف، نفت آزادگان جنوبی به CTEP جفیر می‌رود که برای نفت سبک طراحی‌شده است.
بر اساس این گزارش، هفت سال تأخیر وزارت نفت در تعیین تکلیف کارخانه فرآورش آزادگان جنوبی در حالی ظاهرا دیروز به پایان رسید که بررسی شرایط موجود حاکی از توسعه غیرمتوازن و شلخته آزادگان جنوبی است، موضوعی که ضربات مهلکی را به منافع کشور وارد کرد تا در دولت یازدهم و دوازدهم، به طور میانگین، تنها سالانه شش هزار بشکه به ظرفیت تولید بزرگ‌ترین میدان نفتی ایران افزوده شود. به گفته کارشناسان مهم‌ترین عامل در عقب‌ماندگی شدید آزادگان جنوبی عدم ساخت CTEP بوده است؛ اینکه چرا وزارت نفت پس از هفت سال فرصت‌سوزی، در سال پایانی دولت خود تصمیم گرفته تکلیف این کارخانه را مشخص کند سؤالی است که جای تأمل دارد.