(بدان ای سالک راه خدا!) اسلام عینیت‌گرا است. اسلام طبیعت‌گرا است. پیغمبر(ص) آمده که بشر را از درون‌گرایی متوجه برون‌گرایی بکند. درون‌گرایی و برون‌گرایی اسلام دوش به دوش هم هستند. این دو از هم غیر قابل تفکیک است. درون‌گرایی که متوجه برون نباشد از نظر اسلام عرفان نیست و معنویت و هجرت به سوی خدا نیست. اسلام فعالیت بیرونی که از معنویت تهی باشد را باطل می‌داند. اسلام اینها را نه جهاد می‌داند، نه عمل صالح و نه مهاجرت، اسلام اینگونه برخوردها را قبول ندارد. (1)
____________
1- شناخت، شهید مرتضی مطهری(ره)، ص 58