بیشتر سیارههایی که امکان حیات بر روی آنها وجود دارد، پیر شدهاند! (نجوم)
اخترشناسان به این نتیجه رسیدهاند که اغلب سیارههای میزبان حیات در کهکشان راه شیری احتمالاً در اوایل تشکیل کهکشان شکل گرفتهاند.
به گزارش ایسنا، بر اساس نتایج کنفرانس ژئوشیمیگلدشمیت که به تازگی برگزار شد، سیارههای سنگی متولد شده در اوایل عمر 13/5 میلیارد ساله کهکشان راه شیری نسبت به سیارههایی که بعداً شکل گرفتهاند، شانس بیشتری برای تبدیل شدن به یک دنیای میزبان حیات دارند.
این اتفاق به این دلیل است که سیارههایی که خیلی زود شکل گرفتهاند، به احتمال بیشتری میتوانند میدانهای مغناطیسی، صفحات تکتونیک(زمینساخت صفحهای) و سایر ویژگیهایی را ایجاد کنند که رشد و پایداری حیات را تقویت میکند.
«کریگ اونیل» دانشمند مرکز تحقیقات سیاره دانشگاه «مککواری»(Macquarie) و نویسنده اصلی این تحقیق در سیدنی استرالیا در یک بیانیه در کنفرانس ژئوشیمیگلدشتمیت گفت: صفحه تکتونیک برای قابلیت سکونت بودن یک سیاره از اهمیت زیادی برخوردار است و بهنظر میرسد شرایط مطلوب برای ایجاد آن در سیارههایی که خیلی زود در اوایل عمر کهکشان شکل گرفتهاند، وجود داشته باشد و بعید است که پس از آن دوره، شانس زیادی برای آن وجود داشته باشد.«اونیل»و تیمش سیارههای فراخورشیدی موجود در کهکشان راه شیری را مطالعه کردند که همان سیارههایی هستند که فراتر از منظومه شمسی ما به دور ستاره میزبان خود میگردند.
این اخترشناس افزود: ما به دلیل فاصله زیاد با این سیارهها، اطلاعات محدودی در مورد آنها داریم، اما میتوانیم برخی از عواملی مانند موقعیت، دما و برخی فرضیهها در مورد ژئوشیمیآنها را بفهمیم. این به ما اجازه میدهد تا نحوه تکامل آنها را مدلسازی کنیم.
گروه «اونیل» این پارامترها را به شبیه ساز تکامل سیاره که از پردازندههای دانشگاه ملی استرالیا در کانبرا استفاده میکند، وارد کردند.
محققان دریافتند که سیارههایی که در جوانی کهکشانهای خود شکل میگیرند، کاندیداهای بهتری برای ایجاد زمین ساخت صفحهای هستند که مانند ترموستات داخلی کار میکنند و سطح سیاره را به اندازه کافی خنک میکنند تا شکلهایی از حیات در آنها بهوجود آید. وی ادامه داد: سیارههای بدون «زمینساخت صفحهای» به چندین روش به تواناییهای حمایت از حیات یک سیاره آسیب میرسانند.
اونیل افزود: زمین ساخت صفحهای فقط بر دمای سطح سیاره تأثیر نمیگذارد بلکه وجود آن بدان معنی است که هسته داغ میماند و موجب تشکیل میدان مغناطیسی میشود. اگر هیچ میدان مغناطیسی وجود نداشته باشد، سیاره از تشعشعات ستاره محافظت نمیشود و جو آن آسیبپذیر میشود و احتمالا از بین خواهد رفت. بنابراین پایداری حیات در آن دشوار میشود. وی ادامه داد: یک سیاره اگر میخواهد میزبان حیات باشد، باید در داشتن موقعیت مناسب و ژئوشیمی مناسب در زمان مناسب خوششانس باشد.
ژئوشیمی سیارهها بسته به زمان شکلگیری آنها در کدام دوره کهکشانی کهکشان خود متفاوت است، زیرا شیمی کهکشانها با افزایش سن آنها تکامل مییابد. بهعنوان مثال، با گذر زمان در کهکشانها، عناصر سنگینتر سرانجام از طریق انفجار ابرنواختر توزیع میشوند و عناصر سبکتر مانند هلیوم و هیدروژن را به جا میگذارند تا شناور شوند و بتوانند متراکم شوند و ستاره بسازند. زمین ساخت صفحهای یا تکتونیک صفحهای(Plate tectonics) به بررسی و مطالعه حرکات وسیع مقیاس در سنگکره (لیتوسفر) کره زمین میپردازد. این نظریه بر اساس نظریه رانش قارهای در نخستین دهههای قرن بیستم مطرح شد و پس از اثبات مفهوم گسترش بستر دریا در سالهای ۱۹۵۰ تا ۱۹۶۰ میلادی توسط بسیاری از زمین شناسان پذیرفته شد.
بر اساس این نظریه، سنگکره(پوسته کره زمین) از صفحاتی تشکیل میشود که در کل شامل ۷ یا ۸ صفحه اصلی که در مواردی خود از تعدادی صفحات کوچک تشکیل میشوند، ساخته شده است. این صفحات بهصورت مداوم در حال حرکت هستند و بر اثر برخورد این صفحات پدیدههایی همچون زلزله، گسل، شکستگیها، تشکیل کوهها، تشکیل درازگودالها و چین خوردگی و دیگر پدیدهها حاصل میشوند. میزان حرکت این صفحات از کمترین حد (صفر میلیمتر) در سال تا بیشترین حد(۱۰۰ میلیمتر) در سال، بسته به نوع، جایگاه و شرایط آنها تخمین زده میشود.