از زمان شروع تظاهرات ضدنژادپرستی در آمریکا در واکنش به قتل یک سیاهپوست به دست پلیس این کشور و سریال پرتکرار این دست از حوادث در آمریکا، موج بزرگی از اعلام همبستگی با معترضان آمریکایی و در محکوم کردن اقدامات سرکوبگرانه دولت «دونالد ترامپ» علیه تظاهرات مردمی، در کشورهای اروپایی شکل گرفته است. و در همین راستا، در برخی از این کشورها حتی تجمعات اعتراضی بزرگی طی روزهای گذشته تشکیل شده است. دراین تجمعات تظاهرکنندگان اروپایی شعارهای بسیاری نیز در محکوم کردن سیاست‌های نژادپرستانه در اروپا نیز سر می‌دهند، موضوعی که نشان از وجود نارضایتی از تبعیض نژادی در زیر پوسته به ظاهر دموکراتیک و آرام جوامع اروپایی دارد و جرقه اعتراضات آمریکا موجب فعال شدن این شکاف خفته شده است.
نژادپرستی در اروپا
تقریبا از زمان جنگ سوریه و بحران‌های خاورمیانه، موج جدیدی از نژادپرستی آرام و خاموش زیر پوست جوامع اروپایی در حال رشد بوده که با روی کار آمدن ترامپ در آمریکا و برخی مسائل دیگر در حال تشدید است. در تازه‌ترین گزارش «آژانس اروپایی حقوق اساسی شهروندان» که هفته گذشته منتشر شده: «30درصد از شهروندان رنگین‌پوست می‌گویند در پنج سال گذشته دست‌کم یک‌بار مورد آزارهای لفظی نژادپرستانه و ۵ درصد مورد آزار و حملات فیزیکی قرار گرفته‌اند.» بر اساس این گزارش این نگاه نژادپرستانه در رفتار پلیس کشورهای اروپایی و نظام قضایی این کشورها نیز نمود داشته است. 63 درصد از رنگین پوستان اروپایی به‌دلیل ناامیدی نسبت به شنیده شدن صدایشان، شکایتی به نهادهای قضایی اروپا نکرده‌اند.
موج نژادپرستی در اروپا، فرانسه را نیز که خود را یکی از کشورهای اصلی کثرت گرایی و تساهل می‌داند، در برگرفته است. وزارت کشور فرانسه در آماری که فوریه 2020 منتشر کرد اعلام نمود: «در سال 2019 اقدامات نژادپرستانه و بیگانه‌ستیزی در فرانسه نسبت به سال قبل بیش از 130 درصد افزایش داشته است.» این مسئله به زنگ خطری برای اروپا و فرانسه تبدیل شده به‌گونه‌ای که برخی از مقامات رسمی اروپایی که تاکنون از اقرار به آن طفره می‌رفتند در برابر اپیدمی نژادپرستی و انعکاس آن در رسانه‌ها نمی‌توانند بیش از این به کتمان آن بپردازند. به‌عنوان نمونه به تازگی «ژاک توبون» وزیر پیشین دادگستری به «تبعیض ساختاری» پلیس فرانسه «علیه شهروندان سیاهپوست و عرب» اقرار و آن را محکوم کرد. چنین محکومیتی توسط یک مقام رسمی در فرانسه بی‌سابقه است.
سایر کشورهای اروپایی نظیر آلمان، انگلیس، ایتالیا، اسپانیا و... در سال‌های اخیر شاهد گسترش احساسات نژادپرستانه و تبعیض نژادی هستند به‌گونه‌ای که در کشورهای شمال و مرکز اروپا این نژادپرستی خود را در قالب گروه‌های راست افراطی سنتی بازسازی و در کشورهای جنوب اروپا در قالب گروه‌های نوظهور برای تأثیرگذاری بر سیاست این کشورها سازماندهی می‌شود.
ریشه‌های نژادپرستی در اروپا
پس از حوادث 11 سپتامبر و استفاده سیاستمداران آمریکایی و صهیونیستی از آن برای بیگانه‌هراسی و اسلام‌هراسی، موج جدیدی از تنفر نسبت به اعراب مهاجر اروپایی شکل گرفت. این مسئله پس از بحران مالی سال‌های 2005تا 2009 تشدید شد. زیرا ترس از بیکاری و فقر باعث گرایشات منفی نسبت به اعراب مهاجر و سیاهان اروپایی شد. به‌گونه‌ای که در فرانسه حتی باخت تیم ملی فوتبال این کشور در جام جهانی را به سیاهان نسبت می‌دادند.
دخالت کشورهای اروپایی در مسائل داخلی کشورهایی نظیرسوریه و لیبی منجر به تشدید مهاجرت‌های قانونی و غیرقانونی به این کشورها شد. هربار که اقدامات تروریستی در این کشورها انجام می‌شد به خصوص در سال‌های 2014 تا 2015 تنفر از مهاجران نیز افزایش می‌یافت. این در حالی است که ریشه اصلی خودبیگانه‌انگاری مهاجران اروپایی و فرزندان آنها ریشه در سیاست‌های غلط کشورهای اروپایی دارد. زیرا کشورهای اصلی ومبدا مهاجران نظیر فرانسه، انگلیس و ایتالیا قبلاً جزو استعمارگران در خاورمیانه و آفریقا بودند که برای منافع خود اقدام به تسهیل مهاجرت برخی از مردمان این سرزمین‌ها نمودند. اما نسل دوم و سوم فرزندان این مهاجران که در اروپا به دنیا آمده بودند خود را نسبت به فرهنگ اروپایی بیگانه می‌یافتند.
برخی از کشورهای اروپایی اقدام به ممنوعیت عمومی نمودن نمادهای دینی مهاجران کردند و در تشدید این بیگانگی نقش ویژه‌ای داشتند درفرانسه و سوئیس بین سال‌های 2004 تا 2010 چندین مورد این ممنوعیت‌ها قانونی شد. ترامپ نیز پس از روی کار آمدن با شعارهای نژادپرستانه و حمایت از گروه‌های نژادپرست در کشورهایی نظیر ایتالیا و اسپانیا و تمایل او به گسترش ملی‌گرایی افراطی در جهان، نژادپرستی در اروپا بیشتر از قبل تقویت شد. انگیزه ترامپ تضعیف اتحادیه اروپا وکاهش میل به رهبری جهانی در سایر کشورها همزمان با شروع افول هژمونی آمریکا بود. به گزارش تحلیلگران مرکز تروریسم «جین»، عملیات ضد‌تروریستی برای مقابله با افراط‌گرایان دست راستی یا جنایات ناشی از تنفر در آلمان بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۷ شاهد رشدی ۸۸ درصدی بوده است. این مسئله توجه «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه، را نیز به خود جلب نموده بود به‌گونه‌ای که در مراسم سالگرد جنگ جهانی اول نسبت به آن هشدار داد.
رشد احساسات نژادپرستی در اروپا باعث شده تا خیزشی برای به دست گرفتن پارلمان اروپا توسط این احزاب صورت بگیرد تا بتوانند موانع سیاسی نژادپرستی و مهاجرستیزی را به کلی از میان بردارند. احزابی نظیر حزب راستگرای «بدیل برای آلمان» (ای‌اف‌دی) در آلمان، حزب لیگا نورد (اتحادیه لیگ شمالی) به رهبری «ماتئو سالوینیدر» ایتالیا، حزب «اجتماع ملی» به رهبری مارین لوپن در فرانسه از این دست احزاب هستند، تا جایی که حزب اجتماع ملی در فرانسه در انتخابات پارلمان اروپا از حزب «ان مارش» به رهبری مکرون پیشی گرفت.
نژادپرستی در اروپا ریشه‌های ساختاری و اجتماعی دارد و تاکنون هیچ نشانه‌ای برای رفع این زمینه‌ها در بین کشورهای اروپایی دیده نمی‌شود تا بتوان به تضعیف آن در آینده اروپا امیدوار بود. از سوی دیگر، خروج انگلیس از اتحادیه اروپا و بحران کرونا به تشدید آن در آینده کمک می‌کند.
منبع: الوقت