سياوش رسولي
اين روزها ماجراي داعش و فعاليت هاي اين گروه تروريستي به شکل قابل توجهي در بسياري از رسانه هاي گروهي مطرح شده است. آن چنان که هر روز اخبار مختلفي در اين باره از سوي رسانه هاي مختلف پخش مي شود. نبردهاي آنان با دولت عراق، کشتار وجنايت هاي اين گروه وهمچنين انفجارها وعمليات هاي انتحاري و بسياري ديگر از فعاليت‌هاي آنان از سوي رسانه ها به نمايش در مي‌آيد. در اين ميان يک اتفاق دو سويه رخ داده است. از سويي داعش نشان داده که سازوکار به خدمت گرفتن رسانه‌ها براي پروپاگاندا را به خوبي مي داند و از سوي ديگر جرياني مشکوک در بين رسانه‌هاي  غربي وجود دارد که به شکل جدي و براساس متدولوژي خاص رسانه‌اي-رواني به اين گروه کمک مي کند.
همچنان که اخيرا  فيلم سخنراني ابوبکر بغدادي به بيرون انتشار يافته اين مسائل برجسته تر شده است. چرا که کيفيت اين فيلم و زواياي فيلمبرداري آن نشان مي دهد که اين گروه به سيستم هاي حرفه‌اي فيلمبرداري کاملا دسترسي و آشنايي دارد. به طوري که بسياري از فيلم هاي اين گروه به صورت اچ دي و با بهترين کيفيت هم در فضاي مجازي و رسانه هاي ديداري منتشر مي شود.
داعش رسانه اي و رد پاي
تراست هاي خبري
درباره اتفاقات رسانه اي که در چند هفته گذشته درباره داعش رخ داده مي توان دو فرضيه مطرح کرد:
يک-داعش بخش ويژه اي براي اين کار در نظر دارد، دو-داعش از حمايت هاي ويژه رسانه‌اي برخوردار است. به اين صورت که علاوه بر حمايت‌هاي خبري،حمايت هاي فني هم از آنها مي شود.
به نظر مي رسد که فرضيه اول کم رنگ است، چرا که داعش آن چنان که بايد در اين زمينه نمي‌تواند تبحر داشته باشد. ضمن اينکه اعضاي اين گروه معمولا با اين گونه مسائل بيگانه هستند. به شکلي که از شواهد و قرائن برمي آيد، اعضاي داعش اکثرا مزدور هستند و از سطح سواد پاييني برخوردارند.
اما دومين فرضيه به نظر مي رسد که براساس شواهد موجود به واقعيت نزديک تر باشد. به اين شکل که يک تيم رسانه اي خارج از گروه داعش که از داخل رسانه هاي غربي هدايت مي شود فعاليت‌هاي اين گروه را درعرصه مجازي به تصوير مي کشد. به شکلي که سيستم هاي حرفه اي وافراد قوي رسانه‌اي وآموزش ديده در تراست هاي رسانه اي غرب اين چنين کارهايي را براي اين گروه انجام مي دهند.
شبکه عظيم رسانه اي در خدمت تروريست ها
در اين ميان بايد توجه داشت که به طور کلي بهره گيري گسترده داعش از رسانه ها آنها را نسبت به تمام گروه هاي تروريستي متمايز کرده است. تيزرهاي تبليغاتي آنها در ابعاد وسيع گسترده در يوتيوب منتشر شده است. در تمام کليپ هاي موجود افکت هاي فوق العاده اي استفاده شده است. شبکه سي ان ان آنها را با افکت هاي هاليوودي مقايسه مي کند.
بعد ديگر پيوند ميان داعش ورسانه ها نحوه انتشار اخبار مربوط به اين گروهک در رسانه هاي خبري غربي است.
با نگاهي به رسانه هايي همچون «بي بي سي»، «سي ان ان» و «رويترز» مي توان به اين موضوع اشاره کرد که اين رسانه ها از تاکتيک هاي رواني خاصي براي پوشش اين اخبار بهره مي گيرند.
1-پوشش ندادن حرکت هاي وحشيانه وضد انساني داعش: بسياري از رسانه هاي غربي در چند ماه اخير تنها به بيان خبرهاي مربوط به پيش روي داعش بسنده مي کنند.آنها در چندين بخش خبري به صورت روزانه اخباري درباره عراق منتشر مي کنند.اما در بخش هاي مختلف خبري اين رسانه‌ها خبري از پخش صحنه هاي بسيار دهشتناک سربريدن  و مثله کردن اجساد توسط داعش وجود ندارد. نکته بسيار جالب اينجاست که اخيرا ويدئويي در فضاي مجازي منتشر شد که دراين فايل تصويري ارتش عراق برخي از سرکردگان داعش را دستگير کرده و با لگد به آنها چند ضربه عادي وارد مي‌کنند که اين تصوير چندين بار از سوي رسانه هاي مختلف غربي پخش شده است. اما در چندين ماه اخير در بسياري از رسانه هاي خارجي حتي درباره عقايد تکفيري اين گروه ها که منجر به جنايت هاي بسياري مي شود صحبتي به ميان نيامده است.فريد زکريا در شبکه سي ان ان هر روز درباره عراق تنها به صحبت درباره تشکيل دولت جديد اکتفا مي‌کند.بسياري از شبکه هاي فارسي زبان هم داعش را گروه مخالف دولت عراق مي نامند و اصلا اشاره‌اي به اعدام هاي چند صد نفره از سوي داعش نمي کنند.
2-تعميم دادن داعش به تمام اهل تسنن عراق: «يورونيوز» و «فرانس 24» در ماه هاي اخير تلاش بسياري کرده اند تا داعش را نماينده بخش سني‌نشين عراق جلوه دهند. بسياري از کارشناسان اين برنامه که عمدتا از کارشناسان عرب و وهابي شبکه العربيه هم هستند در تحليلي جهت دار به‌طور مداوم به دولت عراق حمله مي کنند.آنها با برچسب هاي رسانه‌اي-سياسي به اين دولت سعي مي کنند تا داعش را به طور تلويحي از يک گروه تروريستي خارج و اپوزيسيون بنامند.حتي براي نيل به اين مقصود در اين رسانه ها به اين موضوع اشاره مي شود که داعش به دنبال تحقق يک منطقه سني نشين است و به نوعي سعي در احقاق حقوق آنها دارد. برخي از اين رسانه ها مانند بي بي سي فارسي و صداي آمريکا در روزي که داعش چندين امام جماعت اهل تسنن را اعدام کرد اصلا به اين مسئله اشاره نکردند، چرا که هدفي در پشت اين مسئله وجود داشت. به شکلي که به باور بسياري کارشناسان، اين رسانه ها حتي سعي مي کنند جنايت هاي داعش عليه اهل تسنن را پوشش ندهند تا داعش در ميان اهل تسنن در سراسر جهان نماينده آنها به تصوير کشيده شود.
3-بزرگ نمايي قدرت داعش:خبرهاي مداوم از پيشروي داعش و شکست هاي عراق و مخابره آن به صورت شبکه اي در چند ماه گذشته به شدت در دستور کار اين رسانه ها قرار گرفته است.به شکلي که بسياري از مخاطبان اين رسانه‌ها پس از مدتي اين مسئله را باور کرده بودند که داعش به سرعت در حال پيشروي است. در بسياري از اخبار روزانه اين رسانه ها ، خبرهاي باز پس‌گيري مناطق اشغال شده توسط ارتش عراق بسيار دير پوشش داده مي‌شود. حتي در برخي موارد با تيترهايي همچون"ضد ونقيض در بازپس گيري تکريت" يا "خبرتاييد نشده" دائما سعي در تشکيک در موفقيت‌هاي دولت عراق دارند. اين رسانه‌ها با انتشار اخبار مداوم درباره شکست هاي ارتش عراق و بمباران خبري ذهن مخاطب پيرامون فتوحات گسترده داعش ، روان مخاطب را کاملا آشفته مي‌کنند. به شکلي که از نگاه روانشناسانه به صورت ناخودآگاه قدرت داعش براي مخاطب به صورت کاذبي فوق العاده افزايش مي يابد. مخاطب دائما به اين فکر مي کند که چنين گروهي هم قدرت بسيار زياد دارد وهم مي تواند براي همه دولتها هراس ايجاد کند. بايد توجه داشت که اين فضاي رواني رعب آور که حول داعش توسط رسانه هاي غربي شکل گرفته بسيار در پيشروي اين گروه موثر بوده است.
بايد به اين مسئله اشاره داشت که بررسي دقيق تر خط ومشي رسانه هاي غربي درباره موضوع داعش مي تواند ميزان ارتباط اين گروه را با کشورهاي غربي بيشتر آشکار کند. اسنودن که در چند سال اخير به افشاگري هايش شهره شده است اخيرا ارتباط داعش با انگلستان واسرائيل را مطرح کرده است. ادعاي اسنودن با بررسي شواهد رسانه اي موجود چندان بي ربط نيست و بررسي منطقي رسانه هاي غربي نشان دهنده حمايت هاي چند جانبه در راستاي ايجاد جنگ رواني به نفع داعش است.
از مظلوم نمايي جنايت کاران
 تا اسلام هراسي آينده
به اين صورت حتي پيش بيني مي شود که در روزهاي آينده تاکتيک هاي رسانه اي جديدتري از سوي رسانه‌هاي غربي براي کمک به داعش به کار گرفته شود. به شکلي که به احتمال زياد ممکن است پس از به دست آمدن پيروزي هايي از سوي ارتش عراق،اين رسانه ها سعي در مظلوم نمايي داعش داشته باشند. از سوي ديگر با توجه به موج خودسري‌هاي جنايت آميز داعش و باري به هر هرجهت بودن اعضاي اين گروه در رفتار خشونت‌آميز، موج تطهير آنها در رسانه ها هم در راه است. به ويژه اينکه پس از جام جهاني فوتبال برزيل افکار عمومي دنيا بيشتر به سوي عراق چرخش کرده  و تطهير اين گروه بايد به صورت برجسته تري در زمان آينده صورت گيرد. همچنين بايد توجه داشت که ايجاد موج تازه اسلام هراسي قطعا مي تواند در چندماه آينده در دستور کار اين رسانه ها قرار گيرد. اين رسانه‌ها سعي مي‌کنند با ايجاد تصويري آشفته از نبرد در عراق،اين مسئله را به مخاطب القا کنند که همه اين موضوعات ريشه در اسلام دارد. درواقع هدف اين رسانه ها در چندماه آينده مي تواند داراي چندين بعد باشد. اين مسئله آن‌قدر برجسته است که حتي کارشناسان شبکه هاي مختلف خبري غربي در چند روز اخير علاوه بر متهم کردن دولت عراق، به صورت حاشيه اي به اسلام هم برچسب خشونت مي زنند. بايد فراموش نکرد که فضاي ملتهب وخشونت آميز عراق در فضاي فعلي فرصت مناسبي را در اختيار رسانه هاي غربي براي ايجاد موج گسترده اسلام هراسي هم قرار داده است.