پرسش:
چرا عذاب‌های الهی که طبق فرموده قرآن‌کریم برای امت‌های گذشته نازل شده و موجب هلاکت آنها گردیده است برای جوامع امروزی که ظلم و گناه در آنها به شدت رواج دارد، نازل نمی‌گردد؟
پاسخ:
خداوند در قرآن کریم (سوره انعام- 65) مجرمان را به سه نوع مجازات تهدید می‌کند: بگو: او قادر است که از بالا از زیر پای شما، عذابی بر شما بفرستد، یا به صورت دسته‌های پراکنده شما را با هم بیامیزد، و طعم جنگ (و اختلاف) را به هر یک از شما به وسیله دیگری بچشاند، ببین چگونه آیات گوناگون را (برای آنها) بازگو می‌کنیم، شاید بفهمند (و بازگردند).
براساس آیه فوق مسئله تفرقه، اختلاف کلمه و پراکندگی در میان جوامع به قدری خطرناک است که در ردیف عذاب‌های آسمانی و صاعقه‌ها و زلزله‌ها قرار گرفته است. و حقیقتا چنین است، بلکه گاهی ویران‌های ناشی از اختلاف و پراکندگی به درجات بیشتر از ویرانی‌های ناشی از صاعقه‌ها و زلزله‌ها است. به کرات دیده شده است کشورهای آباد در سایه شوم نفاق،‌ تفرقه و پراکندگی به نابودی مطلق کشیده شده‌اند، و این هشدار قرآنی به همه مسلمانان جهان است که اگر می‌خواهند گرفتار عذاب استیصال و نابودی و هلاکت کامل قرار نگیرند،‌ باید از تفرقه و پراکندگی و تنازع پرهیز کنند. بنابراین قرآن کریم انواع عذاب‌ها را در رابطه با جوامع انسانی مطرح کرده که در اینجا به نحو اجمال‌اشاره می‌کنیم:
اما سؤال اصلی این است که چرا خدا در زمان حال عذاب الهی را برای ظالمین و گناهکاران نازل نمی‌کند؟
خداوند در نظام تکوین دارای قوانین ثابت و سنت‌های متعددی است که بر هر کدام ضوابطی خاص از جانب خداوند حاکم است و هیچ سنّتی جز در اثر حصول شرایط آن به وقوع نمی‌پیوندد.
یکی از سنت‌ها و قوانین الهی در جهان هستی نسبت به بشر سنّت عذاب الهی است که در اثر گناه و طغیان بشر دامن‌گیر قومی و گروهی می‌شود.
حال این پرسش مطرح می‌شود که چرا در دنیای امروزی با این همه فساد و تباهی عذاب خدا واقع نمی‌شود؟
به منظور پاسخ به این سؤال لازم است پیشاپیش شرایط وقوع عذاب الهی، انواع و اقسام عذاب الهی و موانع آن را بدانیم:
امر اول: عوامل و شرایط وقوع عذاب الهی
از آیات متعدد قرآن کریم استفاده می‌شود که یکی از علل وقوع عذاب الهی ظلم و جور است. و با توجه به اینکه در قرآن کریم واژة ظلم هم بر ظلم افراد نسبت به خودشان اطلاق شده است؛ مانند کفر و انجام برخی از معاصی، و هم بر ظلم افراد نسبت به دیگران، اطلاق ظلم شامل هر دو قسم می‌شود. بنابراین ظلم بر خویشتن و ظلم بر دیگران می‌تواند عامل نزول عذاب الهی و انطباق سنّت عذاب بر گروهی و یا فردی شود.
آیاتی که دلالت بر این معنا دارند فراوان است و ما به ذکر یک آیه در اینجا بسنده می‌کنیم:
 (یوسف) به یقین گروه‌هایی پیش از شما را هنگامی که ستم کردند هلاک نمودیم، در حالی‌که رسولان الهی دلیل‌های روشنی برای آنان آوردند، ولی هرگز ایمان نیاوردند و ما خلافکاران را این گونه کیفر می‌دهیم.
ادامه دارد