مسعود بهرامی زاده

 پس از افزایش ناگهانی و شوک آور قیمت بنزین از سوی دولت در هفته گذشته، بحث‌ها بر سر محل هزینه کردن در آمدهای بنزینی جدید دولت در میان سازمان و نهاد‌ها آغاز شد.
هر چند که دولت اعلام کرده است تمامی درآمد ناشی از این طرح به جیب خود مردم و در قالب طرح یارانه حمایتی برای 18میلیون خانوار واریز خواهد شد اما قانون برای بخشی از هزینه کرد این درآمد از قبل برنامه ریزی کرده است.
آغاز تلاش‌ها برای اختصاص سهمیه‌ای
به ناوگان حمل و نقل شهری
درست یک روز پس از آغاز رسمی افزایش قیمت بنزین، تلاش‌ها و در خواست‌ها برای اختصاص بخشی از در آمد ناشی از این طرح به نوسازی و گسترش ناوگان حمل ونقل عمومی از سوی مدیران شهری به خصوص اعضای شورای شهر تهران آغاز شد.
پافشاری براین طرح از آنجا نشات می‌گیرد که بنابر قول مدیریت شهری و رئیس‌شورای شهر تهران ،6 سال است که دولت تدبیر و امید ریالی برای خرید یک رام قطار شهری یا حتی یک واگن و یا یک اتوبوس نپرداخته است. هرچند چهار سال پیش هم دولت قیمت بنزین را افزایش داده بود و براساس قانون باید به توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی می‌پرداخت ولی این اتفاق نیفتاد.
در این ارتباط محسن هاشمی رئیس‌شورای شهر تهران هفته گذشته با ارسال نامه‌ای به معاون اول رئیس‌جمهور  با اشاره به اینکه بر اساس قانون هدفمندی یارانه‌ها، باید بخشی از درآمدهای بنزین صرف توسعه حمل‌ونقل عمومی شود، خواستار تشکیل کارگروه ویژه ناوگان اتوبوس و مترو شد.
افزایش قیمت بنزین باید حمل و نقل عمومی
راتوسعه دهد
براساس «ماده 1 قانون توسعه حمل و نقل و مدیریت مصرف سوخت» دولت باید به موازات افزایش قیمت سوخت، به توسعه حمل و نقل عمومی نیز بپردازد.
براین اساس دولت موظف بوده است، در جهت توسعه حمل و نقل درون شهری و برون شهری کشور و مدیریت بر مصرف سوخت نسبت به بهینه سازی عرضه خدمات حمل و نقل (از طریق اصلاح و توسعه شبکه حمل ونقل ریلی، برقی کردن خطوط و اجراء علائم و تأسیسات و ارتباطات، افزایش سرعت در شبکه ریلی، یکپارچه سازی و ساماندهی مدیریت حمل و نقل، اصلاح قیمت‌ها، ایمن سازی و بهبود تردد، بهسازی یا از رده خارج نمودن خودروهای فرسوده سبک و سنگین مسافری و باری درون و برون شهری، تبدیل خودروهای بنزین سوز و گازوئیل سوز به دوگانه سوز، الزام معاینه فنی، توسعه ناوگان حمل ونقل همگانی ون و مینی‌بوس و مدیبوس و اتوبوس، استفاده از سامانه هوشمند حمل و نقل، ساخت و توسعه شبکه آزادراه‌ها و بزرگراه‌های بین شهری، حمل ترکیبی کالا از مبدأ تا مقصد نهایی با شبکه ریلی و شبکه مکمل جاده‌ای، الزام به داشتن توقفگاه در انواع کاربری‌ها، احداث توقفگاه‌های عمومی، ساماندهی و ایجاد توقفگاه‌ها و پایانه‌های بار و مسافر شهری و برون شهری اعم از ریلی و جاده‌ای در نقاط مناسب از شهرها و حومه آن، افزایش امنیت و قابلیت اطمینان و دسترسی)، بهینه سازی تقاضای حمل و نقل (از طریق اصلاح فرایندهای اداری، کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات، اصلاح کاربری زمین و آمایش سرزمین، اعمال محدودیت‌های ترافیکی، آموزش و فرهنگ سازی)، بهینه سازی مصرف انرژی (از طریق عرضه بنزین و گازوییل در بخش‌های حمل ونقل و صنعت و کشاورزی با اولویت کارت هوشمند سوخت، احداث جایگاه‌های عرضه گاز، حمایت از ابداعات و اختراعات موثر در کاهش مصرف سوخت)، بهینه سازی تولید خودرو (از طریق تولید خودروهای گازسوز، تامین تجهیزات استفاده ازگاز توسط خودروها، حمایت از تولید خودروهای برقی، دونیروئی و کم مصرف، استانداردسازی تولید خودروی سبک و سنگین و موتور سیکلت در مصرف سوخت و کاهش آلایندگی) و خروج بنزین و گازوییل از سبد حمایتی، حداکثر از ابتدای سال 1391هجری شمسی اقدام نماید.
گرانی بنزین،گسترش حمل و نقل عمومی
و درنهایت کاهش آلودگی هوا وترافیک
همانطور که پیش از این نیز در کیهان بارها به بررسی موضوع آلودگی هوا پرداخته‌ایم، همزمان با آغاز پاییز و کاهش دمای هوا به خصوص در شهرهای پرجمعیت و پرترددکشور، میزان آلودگی هوا نیز افزایش یافته و مطابق سنوات اخیر مدیران شهری عاجز از درمان این معضل، «ترویج گسترش استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی» توسط شهروندان را به عنوان راه حل اعلام کردند و از سویی کارشناسان نیز یکی از موانع تحقق این امر را «نبود ناوگان حمل و نقل عمومی مناسب شهری» به دلیل فرسوده بودن، عدم گستردگی کمّی و کیفی برای جمعیت انبوه شهری عنوان می‌کردند.
حال که براساس قانون باید بخشی از درآمد ناشی از افزایش قیمت بنزین به نوسازی و گسترش حمل و نقل عمومی اختصاص یابد و از آنجا که راه حل کلیدی کاهش آلودگی هوا در شهرهای پرتردد و با جمعیت انبوه کاهش استفاده از وسایل نقلیه شخصی و در کنار آن افزایش استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی نظیر مترو و اتوبوس است، باید دید آیا دولت سرکیسه را به نفع مدیریت شهری شل خواهد کرد یا نه؟
در هر صورت سهمیه بندی افزایش قیمت بنزین آزاد آن هم به مقدار 300 درصد به خودی خود بخشی از سفرهای شهری با وسایل شخصی را به دلیل ناتوانی غالب مردم در پرداخت هزینه بنزین لیتری سه هزار تومان، کاهش خواهد داد، اما در سوی دیگر قضیه آنچه که عامل اصلی کاهش آلودگی هوا، کاهش مصرف سوخت و کاهش میزان ترافیک خواهد بود، عزم و اراده جدی دولت در قبول وظیفه خود برای توسعه و نوسازی حمل ونقل عمومی وپرداخت هزینه‌های این مسئله از درآمدهای ناشی از جیب مردم برای مردم است.