«محسن غفاری» مدیر پیام رسان اجتماعی بومی ایتا در گفت‌وگو با کیهان درخصوص علل کند شدن پیام رسان‌های بومی در روزهای اخیر اظهارداشت: زمانی که اینترنت در حالت قطع قرار می‌گیرد، کاربران نمی‌توانند به پیام‌رسان‌های غیربومی دسترسی داشته باشند بنابراین به استفاده از پیام‌رسان‌های بومی روی می‌آورند و حجم زیادی از درخواست‌ها ایجاد می‌شود و این در شرایطی است که پیام‌رسان‌های بومی با توجه به محدودیت‌ها، توانایی ارائه خدمات مطلوب به مانند پیام رسان‌های غیربومی ندارند.
غفاری افزود:‌ قاعدتاً زمانی که سرورها و سخت‌افزار مورد نیاز تامین نشده باشد نمی‌توان به درخواست‌های کاربران پاسخ داد در نتیجه این پاسخ‌ها با کندی ارسال خواهد شد و کاربران ناراضی خواهند بود.
وی با بیان اینکه در گذشته برای بهبود شرایط نرم‌افزارهای بومی به جهت خدمات‌دهی به کاربران به دولت پیشنهادهایی داده بودیم، ادامه داد: منطقی‌ترین حالت برای چنین شرایطی وجود یک دیتا سنتر ملی با سرورهای مورد نیاز است که در اختیار نرم‌افزارهای داخلی اعم از پیام رسان‌ها، تارنماها (ایمیل)، جست‌وجوگرها و... قرار بگیرد.
مدیر پیام رسان ایتا با ‌اشاره به اینکه پیام‌رسان‌های بومی هیچ‌گونه درآمدزایی ندارند، گفت: در شرایطی که زمین بازی در دست پیام رسان‌های خارجی است و اقبال به استفاده از آنها است پیام رسان‌های بومی توان رقابت با آنها را ندارند؛ یکی از راه‌های افزایش توان رقابت سرمایه‌گذاری است که با وجود چنین شرایط کسی حاضر به سرمایه‌گذاری نیست.
نمی‌توانیم با هدف توسعه زیرساخت ملی
 خودمان را مقروض کنیم
غفاری در پاسخ به این سؤال که چه میزان از وعده‌های دولت پس از فیلترشدن تلگرام در اردیبهشت 97 در قبال پیام‌رسان‌های بومی عملیاتی شد؟، گفت: متاسفانه وعده‌های دولت تنها در حد دادن 10 تا 20 سرور عملی شد! از دیگر سو اعلام کردند که پیام رسان‌های بومی برای تقویت و افزایش توان خدمات‌دهی می‌توانند وام پنج میلیارد تومانی دریافت کنند، اما در شرایطی که کاربران در پیام‌رسان‌های غیربومی حضور دارند حتی اگر ما اقدام به گرفتن وام کنیم تنها خودمان را به خاطر توسعه زیرساخت ملی مقروض کرده‌ایم و باید ماهی 200 میلیون تومان قسط بدهیم؛ این در شرایطی است که برخی از شرکت‌های حامی پیام‌رسان‌ها به مانند ما شرکتی خصوصی هستند که منبع درآمدشان محدود است و توان پس دادن چنین وام‌هایی را ندارند.
وی با گلایه از نبود بودجه برای حمایت از پیام‌رسان‌های بومی افزود: همان‌طور که ‌اشاره شد به وزارت ارتباطات پیشنهاد ایجاد یک دیتا سنتر ملی با دو تا سه هزار سرور را دادیم که اتفاقا مدیران وزارت ارتباطات این مسئله را دنبال کردند اما متاسفانه دولت اعلام کرده بود که بودجه کافی برای ایجاد این دیتا سنتر را ندارد؛ این پیشنهاد پیش از این در کشور مالزی اجرایی شد و دیتا سنتر ملی به نرم‌افزارهای داخلی خدمات ارائه می‌داد، با این حال به دلیل نبود تدبیر آینده‌نگرانه این پیشنهاد عملی نشد و شرایط امروز به دلیل چنین بی‌توجهی‌ها است.
مدیر پیام‌رسان ایتا همچنین در پاسخ به سؤالی درباره تعداد سرورهای پیام‌رسان‌های داخلی در مقایسه با پیام‌رسان تلگرام، اظهارداشت: تعداد سرورهای تلگرام بیش از 50 هزار سرور است و این در حالی است که پیام‌رسان ایتا حدود 70 سرور در اختیار دارد و فکر نمی‌کنم تعداد مجموع سرورهای پیام‌رسان‌های داخلی از 500 سرور بیشتر باشد! یعنی تلگرام به تنهایی 100 برابر مجموع پیام‌رسان‌های داخلی سرور در اختیار دارد.
پیام‌رسان‌های بومی سهمی از درآمد فروش اینترنت ندارند
غفاری با‌ اشاره به پرداخت نشدن سهم پیام‌رسان‌های بومی از درآمد فروش ترافیک اینترنت، گفت: در طرح ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی که در مجلس مطرح اما رای نیاورد قرار بود بخشی از درآمد حاصل از فروش ترافیک اینترنت به پیام‌رسان‌ها تخصیص داده شود که چنین نشد، با این حال وزارت ارتباطات نیز هیچ تدبیری برای این موضوع در نظر نگرفته است؛ این در حالی است که در سال 94 و در زمان مدیریت آقای واعظی در وزارت ارتباطات طرحی تدوین شد که سهم تولید‌کننده محتوا و سایر بخش‌ها را مشخص می‌کرد؛ در حال حاضر زمانی که یک فایل را دانلود می‌کنید و هزینه اینترنت توسط اپراتور از حساب شما کسر می‌شود، به تولید‌کننده محتوا و ارائه دهنده محتوا سهمی نمی‌رسد و آن هزینه تماما به جیب اپراتور می‌رود؛ متاسفانه آن طرح به‌دلیل اعمال نفوذ اپراتورها عملیاتی نشد و عملا تا به امروز تنها اپراتورها هستند که از فروش ترافیک اینترنت سود می‌برند.
وی به نقش نرم‌افزارهای خارجی در ایجاد سود هنگفت برای اپراتورها پرداخت و افزود: اپراتورهای اینترنت نه تنها سهمی به تولید‌کننده محتوا و ارائه دهنده آن پرداخت نمی‌کنند بلکه مدعی هستند با وجود شبکه‌هایی چون تلگرام و اینستاگرام محتوا به اندازه‌ای است که نیاز به شبکه‌هایی چون ما نیست و این به معنی غلبه شبکه‌های غیربومی بر بومی‌ها است؛ رقابت در چنین شرایطی سخت و امکان‌ناپذیر است.
وابستگی شرط بقاء پیام‌رسان‌های بومی!
مدیر پیام رسان ایتا با بیان اینکه برخی پیام رسان‌های بومی برای ادامه بقا ناچار به همکاری با برخی سازمان‌ها و اپراتورها شده‌اند، اظهارداشت: در شرایطی که برای ارسال یه پیامک باید هزینه‌ای مطابق تعرفه اعلام شده پرداخت شود، اما کاربران در پیام رسان‌ها به صورت رایگان ارسال پیام می‌کنند و این در شرایطی است که پیام رسان‌ها هیچ درآمدی از این محل ندارند! همانطور که‌اشاره کردم طبق طرحی که در سال 94 تدوین شد بر اساس میزان محتوایی که در پیام رسان ما (ایتا) تولید می‌شود ماهیانه حدود 70 تا 80 میلیون تومان باید درآمد داشته باشیم اما اپراتورها این مبالغ را پرداخت نمی‌کنند.
وی در پاسخ به سؤالی دیگر درباره نحوه درآمدزایی پیام‌رسان‌ها، تشریح کرد: به‌عنوان نمونه شرکت ایتا که یک شرکت خصوصی است با اجرا کردن پروژه‌های دیگری در زمینه آی‌تی ایجاد درآمد می‌کند و حقوق و سایر هزینه‌ها را از این مسیر تامین می‌کند، با این شرایط چشم‌انداز امیدوار‌کننده‌ای نسبت به فعالیت پیام‌رسان‌های بومی وجود ندارد.
غفاری در پایان درباره شبکه ملی اطلاعات گفت: شبکه ملی اطلاعات وظیفه‌اش تنها ایجاد زیرساخت و فراهم کردن اینترنت ملی نیست بلکه باید برای شرایطی آماده شود که اگر ارائه‌کنندگان اینترنت در دنیا تصمیم گرفتند اینترنت را قطع کنند ما در خدمات مختلف اعم از خدمات بانکی، شبکه‌های اجتماعی، جست‌وجوگرها و... دچار مشکل نشویم؛ متاسفانه تا زمانی که همه امکانات فراهم است و مشکلی نیست کسی به فکر نیست و وقتی چنین مشکلاتی ایجاد می‌شود تازه به فکر راه‌حل می‌افتیم.
گفتنی است، نگاهی به مشکلات پیامرسان های بومی که توسط جوانان خلاق این کشور طراحی شده اند، اهمیت ولزوم توجه ویژه دولت به آنها را دوچندان می کند. این روزها که نتیجه جولان پیامرسان های غیر بومی و اثر مخرب آنها در تجهیز و آموزش اغتشاشگران (به اعتراف خود ضد انقلاب) در برخی نقاط کشور به چشم می خورد و کار به تعطیلی اینترنت برای توقف این خسارت ها کشیده شده ، اهمیت توجه به پیامرسان های بومی و تکمیل شبکه ملی اطلاعات از سوی دولت یک ضرورت غیر قابل انکار است.