گزارش خبری کیهان از رده‌بندی سنی فیلم‌ها
ورود خانواده به سینما ممنوع!
رده‌بندی و محدودیت سنی آثار سینمایی بیش از آنکه ابزاری برای حفظ حقوق و امنیت خانواده‌ها باشد، بهانه‌ای برای صدور مجوز ساخت و تولید فیلم‌هایی با مضامین ضدخانواده است.
سرویس ادب و هنر-
به گزارش خبرنگار کیهان، 10 اردیبهشت امسال بود که سازمان سینمایی آیین‌نامه جدید درجه‌بندی سنی فیلم‌های سینمایی را برای اجرا ابلاغ كرد. بر اساس این آیین‌نامه، فیلم‌هایی که دارای عناصری چون خشونت، هراس، استعمال مواد مخدر و مشروبات الکلی و یا صحنه‌های تداعی‌گر روابط زناشویی هستند مشمول ممنوعیت تماشا برای گروه‌های سنی کودک و نوجوان می‌شوند. به این‌ترتیب، فیلم‌هایی که در فصل اخیر اکران روی پرده رفتند، ملزم به اجرای این آیین‌نامه شدند. یعنی در گیشه سینماها و همچنین درگاه‌های اینترنتی فروش بلیت سینما، علائم هشدار‌دهنده درباره محدودیت سنی، مشخص می‌شود.
این اتفاق در نگاه اول، کمک به خانواده‌ها برای انتخاب فیلم مناسب است. یعنی والدین می‌توانند با دیدن علائم هشدار‌دهنده درباره نامناسب بودن آثار سینمایی برای گروه‌های سنی، از همراه کردن فرزندان خود برای تماشای این فیلم‌ها خودداری کنند.
اما آنچه در عمل اتفاق افتاده، هجوم سیل‌آسای فیلم‌هایی با مضامین آلوده و بیمار است. طوری که از میان فیلم‌هایی که اخیرا در سینماها به نمایش درآمدند، هشت فیلم شامل ممنوعیت تماشای خانوادگی هستند! این یعنی در عمل، اکثریت فیلم‌هایی که با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی روی پرده رفته‌اند، شرایط میزبانی از خانواده‌ها را ندارند. این درحالی است که یکی از افتخارات سینمای جمهوری اسلامی از ابتدای انقلاب تاکنون این بوده که تنها سینمای امن برای خانواده‌ها در جهان است. اما صدور مجوز برای تولید و نمایش فیلم‌هایی نامناسب برای فرزندان، این افتخار را مخدوش کرده است.
البته هشدار نسبت به برخی از فیلم‌ها عملی شایسته و بایسته است؛ یعنی شرایط باید به‌گونه‌ای باشد که از میان تقریبا 50 فیلمی‌که در طول یک سال اکران عمومی می‌شوند، چهار، پنج فیلم که دارای صحنه‌های خشونت‌آمیز یا مفاهیمی غیرمرتبط با بچه‌ها هستند، با علائم هشدار‌دهنده و محدودیت سنی روانه نمایش شوند. اما آنچه تحت عنوان درجه‌بندی سنی فیلم‌ها درحال اجراست معنایی غیر از کاهش مسئولیت‌پذیری و نظارت سازمان سینمایی بر محتوای آثار ندارد. به این معنی که این آیین‌نامه بیش از آنکه ابزاری برای حفظ حقوق و امنیت خانواده‌ها باشد، بهانه‌ای برای صدور مجوز ساخت و تولید فیلم‌هایی با مضامین ضدخانواده شده است. به‌طور مثال در این فیلم‌ها بدون هیچ دلیل منطقی و الزام دراماتیک، ترانه‌های خواننده‌های لس آنجلسی با صدای خودشان پخش می‌شود! در این آثار بی‌آنکه به جذابیت و عمق محتوای آنها افزوده گردد، برخی شخصیت‌ها رفتار و حرکاتی با معانی وقیحانه و غیراخلاقی از خود نشان می‌دهند. به کارگیری الفاظ و عبارات زشت و زننده که دیگر به امری عادی در فیلم‌های سینمایی تبدیل شده است. نمایش بیش از حد روابط نامتعارف، حرکات موزون، بانوان بدپوشش و با آرایش غلیظ، مصرف سیگار و مواد مخدر و... نیز از دیگر ویژگی‌های مشترک چنین فیلم‌هایی است. نکته مهم این است که حذف همه مواردی که باعث شده‌اند اکثریت فیلم‌های روی پرده دچار علائم هشدار‌دهنده محدودیت سنی شوند، نه تنها هیچ خللی در این فیلم‌ها ایجاد نمی‌کند، بلکه فضا را برای حضور خانواده‌ها نیز فراهم می‌نماید. اساساً جای سؤال است که چرا سازمان سینمایی به فیلم‌هایی با این محتویات مجوز ساخت و نمایش می‌دهد؟
سه کارشناس سینما نیز در گفت‌وگو با خبرنگار کیهان به آسیب‌شناسی این مسئله پرداختند.
رضا منتظری، فیلمساز و منتقد سینما در این‌باره گفت: درجه‌بندی سنی عاملی برای قبح‌زدایی است تا هر فیلمی با هر محتوای شنیع و کثیفی در سینما بتواند تولید شود. مسئولان سازمان سینمایی به هر فیلمی با هر محتوایی مجوز می‌دهند و بعد آن را برای زیر 15 سال ممنوع می‌کنند. اما همین فیلم وقتی وارد شبکه نمایش خانگی یا فضای مجازی می‌شود در دسترس همه قرار می‌گیرد و چون نظارت و فرهنگ‌سازی درستی پیش از این صورت نگرفته، خانواده‌ها از تماشای این فیلم‌ها توسط فرزندانشان ممانعت نمی‌کنند.
وی افزود: ما شاهد این هستیم که متأسفانه بخشی از فیلم‌های امروز سینمای ما و به‌ویژه فیلم‌های کمدی سرشار از شوخی‌های رکیک و حرکات غیراخلاقی و فیلم‌های اجتماعی نیز به سیاه‌نمایی و بعضا ضدیت با هویت ملی ما محدود شده‌اند. مسئولان سازمان سینمایی با رده‌بندی سنی، به این نوع فیلم‌ها و سازندگان این‌گونه آثار آوانس می‌دهند و در مقابل انتقادات می‌گویند که رده‌بندی سنی شده است.
سعید الهی، کارشناس فرهنگ و رسانه نیز گفت: نقش نظارتی سازمان سینمایی به‌عنوان نماینده حاکمیت در حوزه سینما کاملاًً مخدوش شده است. در نتیجه آنچه به‌عنوان رده‌بندی سنی در فیلم‌ها اعمال می‌شود، نوعی هویت‌بخشی به برخی از آثاری است که در دهه‌های مختلف مجال تولید پیدا نمی‌کردند.
این کارشناس در ادامه اظهار کرد: حتی برای همین رده‌بندی سینمایی نیز متأسفانه پیش‌زمینه‌ها و پیش‌نیازهای ضروری لازم انجام نشده است. چون رده‌بندی سنی به فرهنگ‌سازی هم نیازمند است.
محمد دیندار مستندساز و کارشناس سینما درباره تولید فیلم‌هایی با محدودیت سنی گفت: بر اساس فرهنگ بومی، دینی و ایرانی ما یک حرمتی برای خانواده قائل هستیم که هر کلامی را نمی‌توانیم در جمع بزرگسالان بیان کنیم. جامعه ایرانی یک جامعه خانواده‌محور بوده لذا سینمای ایران باید بتواند خانواده را منسجم کند نه اینکه آنها را از هم دور نماید.
وی بیان داشت: مسئله رده‌بندی زمانی می‌تواند محقق شود که سینمای ایران تولیدات زیادی هم برای گروه کودک و نوجوان داشته باشد. ضمن اینکه در بین خانواده‌ها فرهنگ‌سازی شود که نوجوان و کودک فقط مجاز به دیدن فیلم‌های گروه سنی خودشان هستند.