چالش قطعی برق در تابستان و راهکارهای پیش‌رو-بخش پایانی
زنگ خطر خاموشی برای سازمان‌های پر مصرف
گالیا توانگر
«برق ادارات و سازمان‌های پرمصرف از ساعت 13 امروز قطع می‌شود!» این خبری است که به ادارات، سازمان‌ها و بانک‌های پر مصرف هشدار می‌دهد که اجرای این مصوبه این بار خیلی سفت و سخت گرفته می‌شود؛ بنابراین درجه وسایل سرمایشی الزاما باید روی 25 تنظیم گردد. وقتی برق سازمانی قطع می‌شود، آن سازمان ناگزیر است از ژنراتور برق اضطراری خود بهره بگیرد و این گونه از فشار بار بر شبکه سراسری کاسته می‌شود.
راه دیگر این است که سازمان‌ها و ادارات هر چه سریع‌تر برای نصب پنل‌های خورشیدی بر پشت‌بام خود اقدام کنند. وقتی سایت شرکت توزیع برق استان خود را باز می‌کنید، روی صفحه اصلی گزینه «انرژی تجدید پذیر- خرید تضمینی» را می‌بینید که می‌توانید برای منزل، واحد صنعتی و تجاری و یا سازمان و اداره خود ثبت‌نام کنید. 300 روز آفتابی موهبتی است که شامل حال هر کشوری نشده و کشور ما از آن برخوردار است، لذا به راحتی می‌توان بخشی از برق مصرفی را از این طریق تامین کرد. به هر جهت در صورت پر مصرف بودن، ناگزیرید به طریقی برق بخرید.
ضرورت ایجاد سیستم سرمایشی نوین در ادارات و سازمان‌ها
«امروز برق تعدادی از مشترکان پرمصرف اداری- دولتی و غیردولتی، پایتخت قطع خواهد شد.»
این خبری است که در تاریخ 24 تیرماه بر تارک اخبار سایت شرکت توزیع برق تهران بزرگ نشسته است.
در محل کار، قطعی برق یکپارچه نیست، بلکه تکه تکه است و این واقعاً اعصاب خرد‌کن می‌شود. به‌ویژه زمانی که کلی نوشته تایپ کرده و از زدن دکمه ذخیره مطلب غافل شده باشی. تلفن‌های داخلی هم قطع می‌شوند و این گونه یک روز کاری کاملا تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد. ضمن اینکه قطع تکه‌تکه‌ای برق سبب آسیب‌رسانی به دستگاه‌ها می‌شود.
مشکل دیگر این است که برخی نسبت به تنظیم درجه 25 برای وسایل سرمایشی به‌ویژه در ادارات و سازمان‌ها معترضند.
فهیمه حسینی یک کارمند می‌گوید: «زمانی درجه 25 برای وسیله سرمایشی در اداره جواب می‌دهد که دستگاه فول اتوماتیک باشد. انصافا با این دستگاه‌های سرمایشی که عمری از آنها می‌گذرد، آیا درجه 25 جوابگوی خنک کردن محیط است؟ بنابراین باید به ایجاد و تقویت زیر ساخت‌ها توجه شود.»
در سیستم‌های سرمایشی مدرن ویژه ادارات دو شیوه سرمایش از سقف و سرمایش از کف مطرح است. مهندس هادی کرم زاده مجری طرح‌های کاهش مصرف انرژی توضیح می‌دهد: «روش سرمایش از سقف در حقیقت ترکیبی از یک سیستم هوا رسان با حجم ثابت و شبکه‌ای از لوله‌های آب سرد که نزدیک سقف نصب می‌شوند، است. در این روش آب سرد از درون لوله‌هایی که درون سقف کار گذاشته شده است به جریان در آمده و گرمای موجود در محیط را از 2 طریق تشعشع و جابه جایی جذب کرده و به راحتی قادر است، دمای محیط گرم را از 40 درجه سانتیگراد به 20درجه کاهش دهد.»
وی ادامه می‌دهد: «تفاوت این سیستم با سیستم‌های سنتی مثل فن کویل در این است که فن ندارد و بدون صدای قابل ملاحظه کار می‌کند. در این سیستم نیاز به آب خیلی سرد نیست، در نتیجه امکان استفاده از آب شهری یا آب برج خنک کن نیز هست. در سیسستم‌هایی نظیر فن کویل محیط به صورت یکنواخت خنک نمی‌شوند و بخشی از محیط که به فن‌کویل نزدیک‌تر است، خنک‌تر نسبت به بخش دیگر محیط می‌باشد؛ این در حالی است که در سیستم‌های سقف سرد هوای محیط به صورت کاملا یکنواخت خنک شده و محیطی کاملا با آسایش برای ساکنین مهیا می‌کند.
از آنجا که توسط این روش به راحتی می‌توانیم دمای محیط‌های مختلف را به صورت مجزا تحت کنترل در آورد، لذا بیشترین کاربرد این روش در محیط اداری که دارای پارتیشن‌های مختلفی می‌باشند است. همچنین با توجه به اینکه در مکان‌های صنعتی و تجاری بیشتر از سقف‌های فلزی استفاده می‌شود، بنابراین این سیستم در این سازه‌ها کاربرد بسیار مناسبی دارد. در محیط‌های مسکونی نیز که نیازمند ایجاد فضایی خنک بدور از سر و صدای فن می‌باشند، این سیستم قابلیت بسیار بالایی دارد.»
مهندس کرم زاده در ادامه به تشریح سیستم سرمایشی از کف ساختمان پرداخته و می‌گوید: «سرمایش از کف یکی از به روزترین روش‌های سرمایشی است. در این روش از درون لوله‌هایی که در کف ساختمان کار گذاشته شده است، آب سرد عبور داده شده که این کار منجر به سرمایش محیط می‌شود. سیستم‌های سرمایش از کف تا حد قابل‌توجه‌ای در بهینه‌سازی مصرف انرژی موثر بوده به‌طوری که در بعضی از مراجع تا 80 درصد بیان شده است.
اجرای طرح سرمایش از کف در صورتی جوابگو و موثر خواهد بود که الزامات اولیه آن رعایت شوند که عبارتند از: عایق و دو جداره بودن پنجره‌های ساختمان، عایق بودن دیواره‌های بیرونی ساختمان.
در حقیقت می‌توان گفت وجود این لوله‌ها در کف ساختمان، کف محیط را تبدیل به یک رادیاتور بزرگ کرده که دمای هوا را به صورت یکنواخت در کل محیط از طریق تشعشع و هدایت کاهش می‌دهد.
به لحاظ اقتصادی می‌توان گفت که روش سرمایش از کف دارای هزینه اجرای بیشتری در مقایسه با سایر روش‌های معمول است، ولی این نکته نباید مغفول بماند که در بلندمدت این سیستم از طریق صرفه‌جویی در مصرف انرژی کاملا نسبت به سیستم‌های دیگر اقتصادی‌تر هستند.»
چطور تشخیص می‌دهند یک اداره
یا سازمان پر مصرف است؟
یک سؤالی که در ذهن شکل می‌گیرد این است که چطور تشخیص می‌دهند، یک اداره یا سازمان پر مصرف است؟
در راستای مصوبه هیئت وزیران و ابلاغ بخشنامه استانداری تهران مبنی بر کاهش مصرف انرژی در زمان اوج بار، برق تعدادی از ادارات و سازمان‌هایی که الگوی مصرف را رعایت نکرده‌اند، قطع خواهد شد. از نکات مورد تاکید از سوی شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ می‌توان به کاهش ده درصدی مصرف برق نسبت به قبل، استفاده از مولد اضطراری در ساعت پیک مصرف و تنظیم درجه سیستم سرمایشی حداقل 25 درجه، اشاره کرد.
با توجه به وظیفه شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ درخصوص کنترل پایش مصرف انرژی، این شرکت در راستای نظارت بر حسن اجرای بخشنامه مذکور با اعزام 250 اکیپ فنی و مهندسی به سازمان‌ها و ادارات شهر تهران نسبت به ارزیابی و پایش مصرف انرژی و رعایت الگوی مصرف برق، در ادارات، اقدام کرده است.
همچنین ارزیابان این شرکت، با مراجعه به سازمان‌ها و ادارات شهر تهران و ارزیابی مواردی چون ، تنظیم دمای محیط کار در مدت زمان کار اداری حداقل روی 25 درجه سانتیگراد، اطمینان از به مدار آمدن دیزل ژنراتور‌های کلیه سازمان‌ها، صنایع، کشاورزی و... از ساعت 12 الی 16 و اصلاح سیستم‌های روشنایی محیط کار، نسبت به صدور اخطار به اداراتی که موارد مذکور را رعایت نکرده‌اند، اقدام کرده‌اند.
گفتنی است با توجه به اهمیت موضوع انرژی و رفاه و آسایش شهروندان و پیشگیری از هرگونه مشکل در تامین برق پایدار پایتخت، برق کلیه سازمان‌های دولتی، غیردولتی، موسسات، بانک‌هایی که با دریافت اخطار همچنان نسبت به اصلاح الگوی مصرف و اجرای بخشنامه مذکور اقدام نکردند، امروز قطع شده است.
زنگ خطر خاموشی برای بانک‌ها
برق بانک که قطع شود، خیلی از کارهای مردم و واحدهای تجاری روی زمین می‌ماند. لیلا معینی مراجعه‌کننده به بانک با گلایه می‌گوید: «سیستم حتی در روزهای عادی قطع است، چه برسد به اینکه برق هم کلا برای ساعاتی برود! از صبح باید بنشینیم در گرما به این امید که برق بیاید و سیستم وصل شود.»
محمد مسعودیان یک کارمند بانک که از قطعی برق محل کار خود غافلگیر شده، با گلایه می‌گوید: «گرما به اعصاب ارباب رجوع فشار می‌آورد و گاهی با ما درگیر می‌شوند!»
با پیش‌بینی افزایش دمای هوای تهران در هفته جاری، برق بانک‌های پرمصرف پایتخت، در صورت عدم همکاری، قطع خواهد شد.
پیرو اطلاع‌رسانی‌های قبلی و دستور استاندار تهران مبنی بر الزام دستگاه‌های اجرایی ملی و استانی، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و پژوهشی، بانک‌ها و موسسات مالی، سازمان‌ها و نهادهای عمومی غیردولتی و شهرداری‌های استان تهران به کاهش حداقل ده درصدی مصرف برق، با توجه به اینکه حسب پیش‌بینی‌های هواشناسی، دمای هوای تهران و به دنبال آن مصرف برق در هفته جاری، افزایش خواهد یافت، در راستای تامین آسایش شهروندان، قطع برق ادارات و سازمان‌هایی که اقدام به کاهش مصرف برق خود در ساعات اوج بار نکرده‌اند، در دستور کار این شرکت قرار گرفته است.
با توجه به اینکه بررسی‌های میدانی و کنترل لحظه‌ای مصرف برق کنتورهای هوشمند، نشان‌دهنده آن است که برخی از بانک‌های پایتخت، اقدامات لازم را درخصوص کاهش مصرف برق در ساعات اوج بار انجام نداده‌اند، شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ به منظور جلوگیری از قطع برق شهروندان، در راستای دستورالعمل ابلاغی استانداری تهران، پیرو توافق وزارت نیرو و سایر وزارت خانه‌های کشور، اقدام به قطع برق این بانک‌ها خواهد کرد.
راهکارهای مدیریت مصرف بهینه برق در سازمان‌ها و ادارات
درزمان استفاده از تجهیزات سرمایشی به خصوص در فصل تابستان، کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که ترموستات کولر را بین ۲۴ تا ۲۶ درجه سانتیگراد تنظیم کنید، چرا که با این کار کولرها برای خنک‌سازی و تأمین دمایی که آسایش انسان‌ها را تأمین می‌کند، برق کم‌تری مصرف می‌کنند. همچنین به ازای هریک درجه افزایش ترموستات کولر، هزینه‌های برق شما حدود سه درصد کاهش خواهد یافت. سعی کنید در هنگام خروج موقت از محل کار در طول روز (در زمان‌های کوتاه) ترموستات را روی دمای بیشتر از۲۵ درجه سانتی گراد تنظیم کنید و اگر خروج طولانی است حتماً ترموستات را در حالتی قرار دهید که سیستم را کاملاً خاموش نماید تا در مصرف برق صرفه‌جویی شود.
وحید بوشهری یک کارشناس برق منطقه‌ای برایمان توضیح می‌دهد:«چنان‌چه تمایل به استفاده از سیستم کنترل خودکار دارید، بهتر است از ترموستات‌های قابل برنامه‌ریزی استفاده کنید، زیرا با کمک آنها قادر خواهید بود دمای هوای محل کار و زندگی خود را کنترل کرده و علاوه‌بر ایجاد آسایش و رفاه بیشتر، صرفه‌جویی قابل تاملی نیز در هزینه‌های برق به عمل آورید.
لازم است درپایان ساعت اداری سیستم‌های سرمایشی خود را خاموش کنید. درصورتی که محل کار شما مجهز به سیستم سرمایشی مرکزی است، باید خاموش کردن فن‌های موجود در اتاق‌ها به دنبال خاموشی سیستم‌های متمرکز سرمایش مورد توجه قرارگیرد؛ زیرا دراین صورت، فن‌های اتاق به‌طور مستمر کار می‌کنند و مصرف برق حاصل از این اقدام ، حتی بیشتر از صرفه‌جویی ناشی از خاموش کردن سیستم مرکزی می‌شود.»
وی در ادامه می‌گوید: «برای لوازم سرمایشی حتما از سایبان مناسب استفاده گردد تا از معرض تابش مستقیم نور آفتاب جلوگیری به عمل آید، زیرا با این کار انرژی مصرفی کمتر شده و مکان مورد نظر زودترخنک می‌گردد. کارکنان ادارات، دستگاه‌های برقی مانند کامپیوتر، چاپگر، اسکنر و سایر وسایل اداری برقی خود را تنها هنگامی که به آن نیاز دارند ، روشن کنند و پس از اتمام ساعت کار، کلیه لوازم برقی را خاموش کنند.
براساس دستورالعمل شرکت توانیر ساعت اوج مصرف ادرات و سازمان‌های دولتی از ساعت ۱۱ الی ۱۵ می‌باشد؛ لذا صرفه‌جویی در این بازه زمانی کاهش بسیار موثر هزینه‌های برق مصرفی را به همراه دارد.»