اسامی و صفات قرآن(پرسش و پاسخ)
پرسش:
قرآن‌کریم و مصحف آسمانی خداوند چه اسامی و صفاتی دارد؟
پاسخ:
قرآن و مصحف آسمانی خداوند از اسامی علم قرآن است. اینگونه اسم‌ها به آوردن قرینه نیاز ندارد، و ذهن مخاطب را به مسمای خود رهنمون می‌کند. عناوین دیگری که در قرآن‌کریم به طور یقین به صورت اسم برای آن مطرح شده عبارت است از: تنزیل- کتاب- فرقان و ذکر.
همچنین از میان صفات قرآن، مشهورترین آنها در خود قرآن عبارتند از: احسن الحدیث- بشیر- بصائر- بلاغ- بیان- حکیم- مبارک- ذی‌الذکر- شفاء- عربی- عزیز- الحکیم- العظیم- کریم- مبین- المجید- قیم- متشابه‌مثانی- مجید- نذیر
صفات دیگری نیز در نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه و دیگر کتب روایی برای قرآن آورده شده که جز مواردی مانند: ربیع‌القلوب، معمولا از نام‌های قرآنی استفاده شده و یا مشابه آن است.
یکی از مهم‌ترین نام‌های قرآن‌کریم «فرقان» است. فرقان به چه معناست؟ فرقان در اصل مصدر و به معنای فرق‌گذاردن است. اما در قرآن به معنای اسم فاعل یعنی فارق و جداکننده به‌کار رفته و در بسیاری از موارد می‌توان آن را به معنای جداکننده حق از باطل گرفت.(مفردات راغب، ص63)
فرق میان فرقان و قرآن در این است که فرقان در برخی روایات به آیات محکم قرآن اطلاق شده است ولی قرآن همه آیات اعم از محکم و متشابه را شامل می‌شود.(کافی، ج2، ص630)
قرآن‌کریم این ویژگی بارز «فرقان و جداکننده حق از باطل» را برای مومنان مشروط دانسته و می‌فرماید: اگر کسی تقوای الهی را پیشه خود سازد و الگوی رفتاری او مبتنی بر تقوای الهی باشد، خداوند این ویژگی بالای مومنان را به او عطا می‌فرماید.
«یا ایها الذین آمنوا ان تتقوا الله یجعل لکم فرقانا» ای کسانی که ایمان آورده‌اید! اگر تقوای الهی را داشته باشید خدای متعال برای شما فرقان الهی را قرار می‌دهد(عطا می‌فرماید). (انفال-29)
گفتنی است که این وصف قرآنی از زبان پیامبر گرامی(ص) درباره حضرت علی(ع) نیز به کار رفته است زیرا آن بزرگوار در قیامت، جداکننده مومنان از کافران و بهشتیان از دوزخیان خواهد بود.(عیون اخبارالرضا،ج1،ص9)