طبق بررسیهای مقایسهای
مصرف سوخت در ایران نسبت به دنیا بسیار بالاست
بررسیها نشان میدهد هرچند سرانه مالکیت خودرو در ایران پایین است اما شدت مصرف انرژی بالا است.
بهگزارش ایسنا، تعداد خودرو در ایران به ازای هر هزار نفر ۲۴۰ دستگاه تعریف شده که این عدد برای آمریکا ۸۳۳، ژاپن ۵۹۱ و آلمان ۵۸۹ است و با این حال طبق اعلام، متوسط مصرف سوخت خودروهای تولیدی ایران در سال گذشته، حدود ۷.۷ لیتر در 100 کیلومتر بوده که بالا بودن مصرف سوخت و آلایندگی خودروهای تولیدی را نشان میدهد.
تا پایان سال ۱۳۹۷، حدود19/7 میلیون خودرو سبک (سواری و وانت) در ایران وجود داشته که از این تعداد، مطابق آمار ناجا، نزدیک به 1/3 میلیون دستگاه خودرو فرسوده سبک در ناوگان ثبت شده است، نکته قابل توجه اینکه در پنج سال آینده، بیش از 1/9 میلیون خودرو به تعداد خودروهای فرسوده اضافه خواهد شد. همچنین از یک میلیون خودرو سنگین نیز بیش از ۳۰۰ هزار دستگاه خودرو فرسوده است.
از سوی دیگر، بر اساس بررسی مؤسسه مطالعات و کنترل ترافیک تهران، میزان شدت انرژی اتوبوس، سه و نیم برابر، تاکسی ۲۲ برابر و خودروهای شخصی ۲۶ برابر مترو است که در این بین، استراتژیهای مهم در کاهش شدت انرژی و کاهش مصرف سوخت و آلایندگی در بخش حملونقل در نظر گرفته شده است.
با این حال، متوسط مصرف روزانه بنزین در سال ۱۳۹۶ حدود80/7 میلیون لیتر و در سال ۱۳۹۷ حدود87/7 میلیون لیتر بوده است و رشد مصرف بنزین در سال ۱۳۹۷ نسبت به سال ۱۳۹۰، 46/5 درصد و همچنین رشد مصرف بنزین در سال ۱۳۹۶ نسبت به سال ۱۳۹۵ بیش از هشت درصد بوده است. همچنین در سال ۱۳۹۶ به طور متوسط روزانه51/7 میلیون دلار یارانه (13/1 میلیون دلار یارانه بابت بنزین و38/6 میلیون دلار یارانه بابت نفت گاز) پرداخت شده است.
در مجموع، روزانه ۳۵ میلیون دلار یارانه پنهان به بنزین اختصاص مییابد و در شش ماه نخست سال گذشته، بیش از ۵/۵ میلیارد دلار یارانه به بنزین تعلق گرفته است.
به اعتقاد کارشناسان، پرداخت سالانه ۹۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه، در شرایطی که بودجه سالانه حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان است، هیچ توجیه اقتصادی ندارد و لازم است هر چه سریعتر، روند غیر بهینه تخصیص یارانه به بخش انرژی کشور اصلاح شود. البته و بدون تردید نمیتوان یکشبه، مسیر اصلاح الگوی مصرف انرژی را طی کرد و لازم است در این فرآیند، حمایت از دهکهای کم درآمد جامعه بهطور جدی مورد توجه قرار گیرد.
گفتنی است یکی از راهکارهای موفقیتآمیزی که در دولت نهم اجرا شد و ثمرات بسیاری در پی داشت، راهاندازی کارت سوخت و سهمیهبندی بنزین بود که بخشی از مصرف سوخت را در کشور کنترل نمود. از سوی دیگر بخشی از مصرف بیرویه مربوط به قاچاق سوخت به خارج از کشور بود که پس از اجرای آن کاهش قابل توجهی
داشت.
با این حال وزارت نفت سالها موفقیت طرح سهمیهبندی ارائه سوخت با کارت الکترونیکی را زیر سؤال میبرد که با این لجبازی، خسارت بسیاری به کشور وارد شد.
اما حالا که رویه مصرف سوخت افسار پاره کرده و دولت ناچار به احیای کارت سوخت شده است، مسئولان وزارت نفت حاضر به عذرخواهی برای تصمیماتاشتباه گذشته نیستند.