تخریب‌گری سیل تا کی!؟ (گزارش از دور و نزدیک)
استان گلستان این روزها همانند سال‌هایی نه‌چندان دور بار دیگر سیل را تجربه می‌کند، ماجرایی که گویی هیچ وقت پایانی ندارد. مسئولان کشوری و استانی از دیرباز بارها از اهمیت پیشگیری از سیل در استان‌های شمالی کشور بویژه گلستان سخن گفته و وعده و وعیدهایی داده‌اند اما تاکنون این وعده‌ها و حرف‌ها روی عمل به خود ندیده است.
از سال 1381 که آن سیل مهیب در جنگل گلستان حادثه آفرید، سیل همچنان در گلستان غارت‌گری می‌کند، گاهی انسان‌ها را می‌برد و گاه نیز همچون حالا داشته‌های کشاورزان بینوا را!
اما اکنون با این شرایط و با این حادثه‌های مکرر چه باید کرد، جز آنکه باید به دنبال آن بود که منشأ خسارت‌ها را بشناسیم و سپس با برنامه‌ریزی مناسب به دنبال پیشگیری و کاهش خسارت‌ها باشیم.
معاون آمادگی و بازتوانی مدیریت بحران کشور در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در گرگان با اشاره به افزایش وقوع سیل در کشور به ویژه گلستان می‌گوید: عامل این تغییر رفتار طبیعت را می‌بایست در تغییر اقلیم جست‌وجو کرد که نه‌تنها کشور بلکه دنیا را تحت تأثیر خود قرار داده است.
مرتضی اکبرپور با اشاره به بروز سیل در استان گلستان می‌افزاید: من در بسیاری از مناطق کشور شاهد چنین سیلاب‌هایی بوده‌ام و اعتقاد دارم باتوجه به اطلاع‌رسانی دستگاه‌هایی چون هواشناسی، این پدیده طبیعی دیگر حادثه غیرمترقبه نیست و می‌توان با برنامه‌ریزی مناسب خسارات آن را کاهش داد.
وی تصریح کرد: بدون شک هزینه پروژه‌های پیشگیرانه بسیار پایین‌تر از هزینه‌ای است که در مراحل مقابله و بازسازی به دستگاه‌ها اختصاص می‌یابد.
وی با انتقاد از تجاوز به حریم رودخانه‌های گلستان می‌گوید: برخی از مردم با کاشت برنج در بستر رودخانه‌ها کشاورزی می‌کنند که این موضوع نگران‌کننده است.
این مسئول کشوری یادآور شد: وقتی خودمان و دارایی‌مان را در معرض خطر قرار می‌دهیم، نباید انتظار داشته باشیم، رودخانه‌ای که سیر طبیعی خود را دارد ما را تهدید نکند.
اکبرپور متذکر شد: رودخانه‌های ما ساماندهی می‌خواهد و باید علاوه بر اطلاع‌رسانی و آموزش مناسب به مردم، از هرگونه تخلفی در این عرصه جلوگیری کرد.
وی با اشاره به طرح جامع پیشگیری از سیل می‌افزاید: اجرای چنین طرحی که در برگیرنده مطالعات جامع و علمی است می‌تواند در کاهش اثرات ناشی از سیل در استان مؤثر باشد.
اکبرپور می‌گوید: سازمان مدیریت بحران کشور نیز درحال یافتن راهکارهای مناسب برای کاهش خسارات و اجرای پروژه‌های مناسب باتوجه به توپرگرافی مناطق است.
وی معتقد است: پل‌هایی که در مناطق سیل‌زده آسیب دیده‌اند، نمونه‌هایی بارز از پروژه‌هایی است که توپوگرافی در آنان رعایت نشده است و فقدان رعایت این اصل موجب شده این پل‌های کم‌عرض، نتوانند حجم سیل را تحمل کرده و دبی بالای آب را از خود عبور دهند.
معاون آمادگی و مقابله رئیس سازمان مدیریت بحران کشور با تأکید بر رفتار درست با طبیعت افزود: هر رفتاری که با طبیعت انجام دهیم، طبیعت نیز همان رفتار را با ما خواهد داشت و در این شرایط پاسخ دست‌اندازی به طبیعت، دست‌اندازی طبیعت به مال و جان کسانی است که آن را مورد هجوم قرار داده‌اند.
اکبرپور خاطرنشان کرد: رفتار با طبیعت نیازمند آموزش و فرهنگ‌سازی است تا هم عرصه‌های طبیعی حفظ شوند و هم اینکه از تشدید حوادث طبیعی جلوگیری شود.
همچنین مدیرکل مدیریت بحران استان گلستان نیز با اشاره به اینکه وقوع سیل امری اجتناب‌ناپذیر است اظهار داشت: نمی‌توانیم بگوییم ما می‌توانیم جلوی سیل را بگیریم، بلکه باید برنامه‌ای طراحی کنیم که بتوان جلوی تأثیرات مخرب آن را گرفت یا به حداقل رساند.
صادق علی‌مقدم خاطرنشان کرد: روحیه مشارکت، مسئولیت‌پذیری و همکاری مردم نیز در حوادث باید به عنوان یک فرهنگ غالب ترویج شود.
دبیر شورای هماهنگی مدیریت بحران استان گلستان نیز با اشاره به حادثه اخیر سیل در گلستان افزود: این حادثه نشان داد، هنوز ادبیات نیروهای امداد و نجات و مردم مشترک نیست و در بسیاری از مواقع مردم منطقه در برابر راهنمایی و ممانعت امدادگران برای عدم حضور در مناطق در معرض خطر مقاومت می‌کردند.
مقدم ادامه داد: این مقاومت‌ها حتی در موضوع خدمت‌رسانی دستگاه‌هایی همچون برق نیز نمود داشت و حادثه‌دیدگان از خدمات‌رسانی این دستگاه در منطقه ممانعت می‌کردند.
وی با تأکید بر اهمیت مرحله پیشگیری و آموزش به عنوان بهترین راه برای فرهنگ‌سازی در جامعه اذعان داشت: استفاده از ظرفیت‌های اطلاع‌رسانی به ویژه رسانه‌ها و آموزش‌های محله محور از راهکارهای مناسب برای آموزش به عموم مردم است.
آنچه طرح شد، حاکی از آن است که با وجود تأکید همه مسئولان بر موضوع پیشگیری هنوز نگاه و طرح آنچنان ویژه‌ای نسبت به موضوع پیشگیری در کشور وجود ندارد، چنانچه فقدان اختصاص اعتبارات ویژه پیشگیری به استان‌ها موید این مطلب است.
ضروری است مسئولان کشور با نگاه ویژه به این بخش و شعار پیشگیری بهتر از درمان است، مقوله پیشگیری و آموزش را دریابند و مطمئن باشند هزینه در این بخش، بهترین سرمایه‌گذاری برای آینده و کاهش خسارات احتمالی از بابت حوادث طبیعی خواهد بود که به کشور تحمیل می‌شود.
اما اکنون با این شرایط و با این حادثه‌های مکرر چه باید کرد، جز آنکه باید به دنبال آن بود که منشأ خسارت‌ها را بشناسیم و سپس با برنامه‌ریزی مناسب به دنبال پیشگیری و کاهش خسارت‌ها باشیم.
معاون آمادگی و بازتوانی مدیریت بحران کشور در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در گرگان با اشاره به افزایش وقوع سیل در کشور به ویژه گلستان می‌گوید: عامل این تغییر رفتار طبیعت را می‌بایست در تغییر اقلیم جست‌وجو کرد که نه‌تنها کشور بلکه دنیا را تحت تأثیر خود قرار داده است.
مرتضی اکبرپور با اشاره به بروز سیل در استان گلستان می‌افزاید: من در بسیاری از مناطق کشور شاهد چنین سیلاب‌هایی بوده‌ام و اعتقاد دارم باتوجه به اطلاع‌رسانی دستگاه‌هایی چون هواشناسی، این پدیده طبیعی دیگر حادثه غیرمترقبه نیست و می‌توان با برنامه‌ریزی مناسب خسارات آن را کاهش داد.
وی تصریح کرد: بدون شک هزینه پروژه‌های پیشگیرانه بسیار پایین‌تر از هزینه‌ای است که در مراحل مقابله و بازسازی به دستگاه‌ها اختصاص می‌یابد.
وی با انتقاد از تجاوز به حریم رودخانه‌های گلستان می‌گوید: برخی از مردم با کاشت برنج در بستر رودخانه‌ها کشاورزی می‌کنند که این موضوع نگران‌کننده است.
این مسئول کشوری یادآور شد: وقتی خودمان و دارایی‌مان را در معرض خطر قرار می‌دهیم، نباید انتظار داشته باشیم، رودخانه‌ای که سیر طبیعی خود را دارد ما را تهدید نکند.
اکبرپور متذکر شد: رودخانه‌های ما ساماندهی می‌خواهد و باید علاوه بر اطلاع‌رسانی و آموزش مناسب به مردم، از هرگونه تخلفی در این عرصه جلوگیری کرد.
وی با اشاره به طرح جامع پیشگیری از سیل می‌افزاید: اجرای چنین طرحی که در برگیرنده مطالعات جامع و علمی است می‌تواند در کاهش اثرات ناشی از سیل در استان مؤثر باشد.
اکبرپور می‌گوید: سازمان مدیریت بحران کشور نیز درحال یافتن راهکارهای مناسب برای کاهش خسارات و اجرای پروژه‌های مناسب باتوجه به توپرگرافی مناطق است.
وی معتقد است: پل‌هایی که در مناطق سیل‌زده آسیب دیده‌اند، نمونه‌هایی بارز از پروژه‌هایی است که توپوگرافی در آنان رعایت نشده است و فقدان رعایت این اصل موجب شده این پل‌های کم‌عرض، نتوانند حجم سیل را تحمل کرده و دبی بالای آب را از خود عبور دهند.
معاون آمادگی و مقابله رئیس سازمان مدیریت بحران کشور با تأکید بر رفتار درست با طبیعت افزود: هر رفتاری که با طبیعت انجام دهیم، طبیعت نیز همان رفتار را با ما خواهد داشت و در این شرایط پاسخ دست‌اندازی به طبیعت، دست‌اندازی طبیعت به مال و جان کسانی است که آن را مورد هجوم قرار داده‌اند.
اکبرپور خاطرنشان کرد: رفتار با طبیعت نیازمند آموزش و فرهنگ‌سازی است تا هم عرصه‌های طبیعی حفظ شوند و هم اینکه از تشدید حوادث طبیعی جلوگیری شود.
همچنین مدیرکل مدیریت بحران استان گلستان نیز با اشاره به اینکه وقوع سیل امری اجتناب‌ناپذیر است اظهار داشت: نمی‌توانیم بگوییم ما می‌توانیم جلوی سیل را بگیریم، بلکه باید برنامه‌ای طراحی کنیم که بتوان جلوی تأثیرات مخرب آن را گرفت یا به حداقل رساند.
صادق علی‌مقدم خاطرنشان کرد: روحیه مشارکت، مسئولیت‌پذیری و همکاری مردم نیز در حوادث باید به عنوان یک فرهنگ غالب ترویج شود.
دبیر شورای هماهنگی مدیریت بحران استان گلستان نیز با اشاره به حادثه اخیر سیل در گلستان افزود: این حادثه نشان داد، هنوز ادبیات نیروهای امداد و نجات و مردم مشترک نیست و در بسیاری از مواقع مردم منطقه در برابر راهنمایی و ممانعت امدادگران برای عدم حضور در مناطق در معرض خطر مقاومت می‌کردند.
مقدم ادامه داد: این مقاومت‌ها حتی در موضوع خدمت‌رسانی دستگاه‌هایی همچون برق نیز نمود داشت و حادثه‌دیدگان از خدمات‌رسانی این دستگاه در منطقه ممانعت می‌کردند.
وی با تأکید بر اهمیت مرحله پیشگیری و آموزش به عنوان بهترین راه برای فرهنگ‌سازی در جامعه اذعان داشت: استفاده از ظرفیت‌های اطلاع‌رسانی به ویژه رسانه‌ها و آموزش‌های محله محور از راهکارهای مناسب برای آموزش به عموم مردم است.
آنچه طرح شد، حاکی از آن است که با وجود تأکید همه مسئولان بر موضوع پیشگیری هنوز نگاه و طرح آنچنان ویژه‌ای نسبت به موضوع پیشگیری در کشور وجود ندارد، چنانچه فقدان اختصاص اعتبارات ویژه پیشگیری به استان‌ها موید این مطلب است.
ضروری است مسئولان کشور با نگاه ویژه به این بخش و شعار پیشگیری بهتر از درمان است، مقوله پیشگیری و آموزش را دریابند و مطمئن باشند هزینه در این بخش، بهترین سرمایه‌گذاری برای آینده و کاهش خسارات احتمالی از بابت حوادث طبیعی خواهد بود که به کشور تحمیل می‌شود.