عدم نظارت بر قیمت روز افزون اقلام خوراکی و تاثیر آن بر دورهم نشینیهای خانوادگی- بخش نخست
جولان سرمای گرانی در سفره کوچک زمستانی
گالیا توانگر
در مغازه میوهفروشی انواع و اقسام میوههای فصل و هم چنین میوههای مخصوص با همنشینیهای زمستانی از جمله هندوانه و انار ردیف به ردیف کنار هم خوش نشستهاند، اما افسوس و صد افسوس که با دیدن اتیکت قیمتها خیلی از والدین متعلق به اقشار کمدرآمد جامعه ناگزیرند قبل از مسحور شدن چشم کودکانشان، دستهای آنها را کشیده و حواسشان را معطوف نقطه دیگری سازند!
بر پایه قیمت عمدهفروشی محصولات کشاورزی، هر کیلوگرم انار 4 هزار تا 11 هزار تومان و هندوانه هزار تا 3 هزار تومان، پرتقال جنوب 5 هزار تا 9 هزار تومان، پرتقال شمال هزار و 500 تا 3 هزار و 500 تومان، خرمالو کن 5 هزار تا 10 هزار تومان، کیوی 3 هزار تا 8 هزار تومان، سیب لبنانی زرد و قرمز 4 هزار تا 9 هزار تومان به فروش میرسد.
هر کیلوگرم لیموشیرین 2 هزار و 500 تا 4هزار تومان، لیمو ترش سنگی 3 هزار و 500 تا پنج هزار و 500 تومان، نارنگی «یافا» 2 هزار و 500 تا 5 هزار و 500 تومان، نارنگی «انشو» 3 هزار تا 6 هزارتومان، نارنگی «پیچ» 3 هزار تا 5 هزار و 500 تومان و همچنین هر کیلوگرم موز 8هزار و 500 تا 11 هزار تومان به فروش میرسد.
البته بماند که قیمتهای بالا مسلما قیمت میوههای عرضه شده در میادین میوه و ترهبار هستند و این قیمتها با قیمت در میوهفروشیهای سطح شهر تفاوت فاحشی دارند.
آیتالله آملی لاریجانی رئیس قوه قضائیه در جلسه مسئولان عالی قضایی مورخه 26/9/97 گران فروشی را غیر قابل قبول دانست و با ذکر برخی افزایش قیمتهای خودسرانه مانند گرانیها در صنعت لبنیات و... خاطرنشان کرد: «قدرت خرید قشر کارمند و کارگر که حقوق ثابتی دارند، محدود است و بر این اساس برای کنترل قیمتها باید فکر عاجلی کرد. البته در جلسه هماهنگی سران قوا مطالبی طرح میشود و دولت نیز تلاشهای خوبی برای حل این مشکلات داشته، اما دستگاههای اجرایی و دولت موظفند طرح بیاورند و تلاش کنند تا هر چه سریعتر وضعیت معیشت مردم سامان معقول و منطقی پیدا کند.»
آیتالله آملی لاریجانی با اشاره به وظیفه سازمان تعزیرات حکومتی برای نظارت بر قیمتها، به دادستانها نیز دستور داد که در چارچوب قانون و با همکاری مراجع ذی صلاح به موضوع گرانیها ورود کنند.
میوه فراوان است، قیمتها روزافزون!
مینا حسن پور یک خانم خانهدار با دودلی چهار پنج تا انار را در کیسه پلاستکی میاندازد و به دست میوه فروش میدهد. وی با لحنی پر غصه میگوید: «مهمانی پیشکش، فقط به فکر سه فرزند خود هستم که حسرت میوه به دلشان نماند و حداقل طعم یکی، دو میوه فصل را بچشند. شوهرم کارگر ساده است و ما توان برگزاری مهمانی حتی در حد دعوت کردن فامیلمان را نداریم.»
وی ادامه میدهد: «تنها فکری که به ذهنم رسید این است که به فامیل حقیقت را بگویم و برای اینکه سنت حسنه صله رحم را به جا بیاوریم از فامیل خواسته ام در صورت دور هم جمع شدن در شبهای زمستانی هر کس به اصطلاح «دونگ» خودش را سهیم شود.»
حقیقت تلخ این است که به دلیل گرانی، بازار اقلام خوراکیهای مخصوص دور همنشینیهای زمستانی، امسال از رکود مشهودی برخوردار است. خیلی به ندرت خرید انبوه دیده میشود و معمولا مشتریها میوه را دانهای انتخاب میکنند.
اسدالله کارگر، رئیس اتحادیه میوه و سبزی با بیان اینکه نسبت به تورم تمام کالاها قیمت میوه هم افزایش داشته است، میگوید: «قیمت میوه همانند سایر اقلام حاضر در بازار تحت تاثیر تورم قرار گرفته و نسبت به سال گذشت افزایش قیمت داشتهایم.»
وی درخصوص نظارت بر بازار میوه در روزهای دورهمنشینیهای زمستانی توضیح میدهد: «در جلساتی که برگزار کردیم، قرار بر این شد که تیمهای بازرسی در سطح شهر باشند و جلوی گرانفروشیهای افراد سودجو را بگیرند. تلاش داریم قیمتها متعادل باشد و افزایش قیمتی در این روزها نداشته باشیم تا مردم شبهای شاد و خاطرهانگیز را در کنار خانوادههایشان سپری کنند.»
کارگر در ارتباط با تغییر قیمت میوه میگوید: «با توجه به عدم کمبود میوه در بازار مطمئنا افزایش قیمتی در این بازار مشاهده نخواهیم کرد؛ البته باید تلاش کنیم که قیمتها متعادل بمانند و باید زنجیره تامین بدون وقفه فعالیت کند تا جنس بدون کمبود در بازار توزیع شود و قیمتها در سطح فعلی ثابت بمانند و عدم عرضه کالا باعث افزایش قیمتها در ایام خاص نشود.»
رئیس اتحادیه میوه و سبزی در ارتباط با کمبودهای احتمالی در بازار میوه میگوید: «به جز سیب در حال حاضر کمبود میوهای در کشور نداریم و برای تامین تقاضای این میوه نیز تدابیری اندیشیده شده است».
وی با بیان اینکه هندوانه میناب که به تازگی برداشت شدهاند، کیفیت بهتری نسبت به هندوانههای انباری دارند، توضیح میدهد: «هندوانههای انبار شده که در این روزها به بازار عرضه میشوند معمولا کیفیت مناسبی ندارند و تضمینی به آنها نیست؛ بنابراین مردم بهتر است از هندوانههای میناب که به تازگی برداشت شدهاند، استفاده کنند.»
کارگر در تکمیل صحبتهایش میگوید: «قیمت هندوانه میناب که تا سه هزار و پانصد تومان هم اعلام شده بود، طی یکی دو روز اخیر هزار تومان کاهش داشته و بین دو تا دو هزار و پانصد تومان در کف میدان به فروش میرسد. همچنین قیمت هندوانههای انباری بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ تومان است. خوشبختانه امسال انار فراوان است و کمبودی نداریم.»
تحریم خرید اقلام
با قیمتهای نجومی
قیمت هر کیلوگرم از انواع آجیل به شرح ذیل است: پسته اکبری از 210 تا 225 هزار تومان، پسته احمد آقایی از 170 تا 190 هزار تومان، پسته فندقی از 136 تا 155 هزار تومان، مغز گردو ایرانی از 110 تا 168 هزار تومان، مغز بادام درختی خام درجه یک حدود 135 هزار تومان، بادام منقا ایرانی 95 تا 100 هزار تومان، بادام هندی از 165 تا 200 هزار تومان، انجیر خشک و پرک از 70 تا 150 هزار تومان، توت خشک معمولی و لوکس 85 تا 180 هزار تومان، آجیل 4 مغز کیلویی 168 هزار تومان به فروش میرسد.
یکی از راههای معقولانه مبارزه با گرانی غیر واقعی برخی اقلام خوراکی و کالاها این است که اگر چیزی خارج از قاعده گران شود مردم خردمندانه آن را تحریم میکنند.
فرهاد احمد زاده یک شهروند با ناراحتی میگوید: «بعید میدانم در تاریخ چندهزارساله بشریت هیچ کس به دلیل نخوردن پسته در شب یلدا از دنیا رفته باشد، آجیل نه کسی را سیر میکند و نه کسی از نخوردنش دچار سوءهاضمه میشود، پس میتوانیم به جای اینکه در صفهای طولانی بایستیم تا پسته کیلویی ٢۵٠ هزارتومانی را به خانه ببریم، خشکبار نخریم و به مهمانانمان بگوییم که نه از سر نداری و فقر، بلکه به خاطر اعتراض به گرانی بیقاعده، آن را نخریدیم؛ چون قرار نیست اجناسشان را به هر قیمتی که تحمیل کردند، به ما بفروشند.»
وی در ادامه میگوید: «می توانیم برای گرم شدن محفل شبهای زمستانی تعریف کنیم که یکبار در آلمان شیر را بیش از حد متعارف گران کردند و پاسخ مردم به جای شورش این بود که دو روز شیشههای شیر توزیع کنندگان را از پشت در خانههایشان برنداشتند. به همین راحتی ٣ روز بعد قیمتها به روال سابق برگشت.
بنابر این میشود علت نداشتن برخی اقلام خوراکی در سفره با همنشینیهای زمستانی فقرنباشد، بلکه احساس مسئولیت یک شهروند در قبال جامعهاش باشد، در این صورت مهمانان هم نه تنها ما را فقیر نخواهند پنداشت، بلکه تحسینمان هم میکنند، زیرا آن قدر دانایند که بفهمند مسئولیت اجتماعی بسیار ارزشمندتر از شکستن چند تخمه و خوردن چند پسته است.»
شیرینی خامهای
با طعم تلخ کیلویی 26هزار تومان!
قیمت هر کیلوگرم شیرینی تر 26 هزار تومان، شیرینی دانمارکی 21 هزار تومان، شیرینی زبان و پاپیون 21 هزار و 500 تومان و کیک یزدی 15 هزار تومان است!
علی بهرهمند رئیس اتحادیه قنادان تهران با بیان اینکه قدرت خرید مردم نسبت به سال قبل کاهش یافته است، میگوید: «قیمت شیرینی امسال نسبت به سال قبل افزایش زیادی نداشته، اما توان خرید مردم 20 الی 30 درصد پایین آمده است.»
رئیس اتحادیه قنادان تهران میگوید: «هیچ کمبودی در این بخش نداریم و تمهیدات لازم را هم اندیشیدهایم؛ هم اتحادیه و هم واحدهای صنفی آمادگی کامل را دارند تا در خدمت مردم باشند. به همه واحدها ابلاغ کردیم، حق هیچگونه افزایش قیمتی به بهانههای مختلف از قبیل ایام خاص را ندارند.»
حلقه مفقوده نظارت
علی ساداتنیا یک کارگر ساختمانی در گفتوگو با گزارشگر روزنامه کیهان میگوید: «در تعالیم دینی ما به صله رحم خیلی تاکید شده است، تا آنجا که برکت خانه را منوط به برقراری این سنت حسنه دانستهاند. ما ایرانیها خیلی دور همنشینی را دوست داریم، اما در حال حاضر با وجود گرانیهای اخیر و عدم نظارت بر قیمت اقلام شرایط به گونهای شده که حتی اگر بخواهیم خیلی خیلی ساده مهمانی کوچکی برگزار کنیم هزینه میوه و شیرینی بسیار بالاست.»
وی در ادامه میگوید: «با زندگی کارگری و دستمزدهای اندکی که داریم از خیر خیلی از اقلام از جمله برخی میوهها و خشکبار گذشتهایم.»
به این کارگر میگویم: «اما مسئولان تاکید کردهاند که هیچ واحد قنادی و میوه فروشی حق افزایش قیمتها را ندارد.»
وی با تلخندی پاسخ میدهد: «مسئولان میگویند قیمتها افزایش پیدا نمیکند، اما کجاست اجرا و نظارت؟ گفتن ندارد که ما با سیلی صورتمان را سرخ نگه داشته ایم. من بعضا میروم میدان میوه و ترهبار محله مان از سبد میوههایی که لک دارند چند مدل میوه انتخاب میکنم تا هزینهاش کمتر باشد، چون کارگر ساختمانی هستم، یک روز کار هست و یک روز نیست. الان هم که کار ساختمانی به حداقل رسیده است و اغلب پروژههای ساختمانی مثل مسکن مهر خوابیده است.»
این کارگرساختمانی در تکمیل صحبت هایش میگوید: «یکی دیگر از مشکلات این روزهای ما تامین گوشت و پروتئین برای خانواده است. حتی اگر بخواهیم به سمت حبوبات هم برویم قیمتها بالاست و گویا نظارتی بر قیمتها اعمال نمیشود. حالا به مجموعه این مشکلات بیکاری فصلی کارگران ساختمانی را که کم کم به بیکاری دائمی تبدیل میشود، اضافه کنید. حقیقتا شرایط دشواری است. ما اصلا فکر مهمانی هم به ذهنمان نمیرسد. بیشتر دنبال تامین اقلام اولیه هستیم.»