به بهانه انتصاب رئیس جدید ستاد ازدواج دانشجویی
شیرینی‌های ازدواج برای دانشجویان جوان
ازدواج دانشجویی؛ عبارتی که شاید برای بسیاری از دانشجویان و حتی خانواده‌های آنان بسیار جذاب و پرطمطراق باشد و هر دانشجویی علاقمند باشد بیشتر درباره روند و سازوکار آن بداند. اتفاقا بر عکس سایر برنامه‌ها و مراسمات دانشجویی که معمولا نمود و درون دانشگاهی دارد و تا وارد دانشگاه و فضای آکادمیک و علمی آن نشوید شاید خیلی پیرامون آن نشنیده باشید اما بحث ازدواج دانشجویی نمودی کاملا بیرونی دارد و هر ساله اخبار و اطلاعاتی که درباره برگزاری آن در دانشگاه‌ها و سفرهای دانشجویی مشهد مقدس منتشر می‌شود، به افزایش جذابیت و کنجکاو شدن دانشجویان و خانواده‌های آنان می‌انجامد.
در این میان مباحث مختلف دیگری پیرامون بررسی این ازدواج‌ها و به طور کلی ازدواج در فضای دانشگاه با شرایط خاص خود و همچنین آمارهایی درباره پایدار این نوع ازدواج و مقایسه‌هایی که نسبت به سایر ازدواج‌ها صورت می‌گیرد نیز هر کدام در جای خودش جالب و قابل بررسی است.
در این گزارش قصد داریم به تمام سوالات درباره مقوله شیرین ازدواج، آن هم از نوع دانشجویی‌اش پاسخ دهیم.
به طور کلی ازدواج برای هر انسانی با توجه به نیازهای روحی و جسمی که خداوند متعال در فطرت ما قرار داده جذاب و شیرین است. بحث ازدواج در هر محفلی از قدیم‌الایام بسیار گرم و گیرا دنبال می‌شده و امروز هم در هر جایی از جمله دانشگاه، این مقوله به عنوان یکی از محل‌های بحث هیجان‌انگیز و دلچسب برای دانشجویان است.
در روزهایی که شرایط اقتصادی سخت، سن ازدواج را بالا برده و برخی از جوانان نیز فکر ازدواج را حداقل برای کوتاه مدت از ذهن خود بیرون می‌کنند اما تلاش برخی سازمان‌ها و نهادها برای تسهیل کردن این مسیر قابل تحسین است. به عقیده بسیاری از کارشناسان و صاحب‌نظران البته این مسئله نیازمند یاری مضاعف خانواده‌ها از طرق مختلفی اعم از آسان گرفتن شرایط و کمک‌های مادی و معنوی ممکن به فرزندانشان در این مسیر است.
در این راستا به تازگی حجت‌الاسلام مصطفی رستمی، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها حجت‌الاسلام محمدمهدی صالحی را به سمت رئیس ستاد ازدواج دانشجویی منصوب کرد. همین مسئله بهانه‌ای شد تا پدیده ازدواج دانشجویی را از قابی متفاوت مورد بررسی قرار دهیم.
هم اکنون در فضای دانشجویی با قشر جوانی مواجه هستیم که در سنین ازدواج قرار دارند، یعنی بیش از ۴ میلیون دانشجوی کشور عمدتا در سنین ۱۸ تا ۲۵ سال هستند، اما در این شرایط مهم‌ترین نیاز دانشجویان برای ازدواج، «مسکن و شغل» است که باید افرادی در این زمینه جوانان را همراهی کنند. ازدواج در محیط دانشگاه به دلیل اینکه دو طرف زمان زیادی را در کنار هم بوده‌اند و به شناخت نسبی از هم رسیده‌اند، می‌تواند یک ازدواج سازنده تلقی شود.
از سویی دیگر در ازدواج دانشجویی به دلیل اینکه اغلب پسران دانشجو در حین تحصیل مخصوصا در مقاطع کارشناسی دارای شغل ثابت و تمام وقت نیستند، بودجه زیادی برای شروع زندگی ندارند، در این شرایط توقعات همسر پایین می‌آید. به نظر می‌رسد در چنین ازدواج‌هایی تجملات و افراط‌گری مالی کمتر است و به همین جهت می‌توان ساده‌زیستی و دوری از اشرافی‌گری را از ویژگی‌های قابل تحسین در این نوع ازدواج‌ها دانست.
تاکنون اما مطالعات جالبی روی پایداری ازدواج دانشجویی صورت گرفته و براساس آمارهایی که از سازمان ثبت احوال دریافت شده، بسیاری از ازدواج‌های دانشجویی در ۲۱ دوره اخیر با موفقیت همراه بوده و بالاتر از میزان پایداری خانواده‌های عادی بوده است. در حال حاضر 2 پایش روی ازدواج دانشجویی صورت گرفته است. پایش اولی به صورت مستقیم بوده و با یک هزار و ۶۱ زوج تماس گرفته شده و کمتر از دو درصد ازدواج‌ها به طلاق منتهی شده و بالای ۳۰ درصد نیز دارای فرزند هستند. در دومین پایش نیز که از طریق سازمان ثبت احوال انجام شده، اطلاعات ۳۰۰ هزار زوج مورد بررسی قرار گرفته است. این زوج‌ها حدفاصل سال‌های ۸۵ تا ۹۶ ازدواج کرده‌اند و در این نمونه تنها ۷ درصد ازدواج‌ها به طلاق منتهی شده است. این آمارها را حجت‌الاسلام رستمی رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها اعلام کرد.
اما کدام نوع ازدواج را می‌توان ازدواج دانشجویی نامید؟ آیا صرفا ازدواج‌هایی که در بستر دانشگاه صورت می‌گیرد و هر دو نفر دانشجو باشند ازدواج دانشجویی است یا اگر فقط یکی از زوجین هم دانشجو باشند در این دسته از ازدواج قرار می‌گیرد و می‌توانند از مزایای یک ازدواج دانشجویی بهره‌مند شوند؟
به نقل از خبرنامه دانشجویان؛ در کنار بسترهای مختلفی که توسط دانشگاه‌ها و دفاتر نهاد رهبری برای تسهیل در مسیر ازدواج جوانان دانشجو صورت می‌گیرد که منتهی به یک ازدواج دانشجویی می‌شود اما اگر دانشجویانی هم باشند که از این مسیرهای تعبیه شده در مسیر ازدواج استفاده نکنند نیز می‌توانند از مزایای ازدواج دانشجویی بهره‌مند شوند. حتی اگر فقط یکی از زوجین دانشجو باشد هم امکان بهره‌مندی از مزایای ازدواج دانشجویی اعم از وام ازدواج مخصوص دانشجویان، شرکت در جشن ازدواج دانشجویی دانشگاه و همچنین هدیه سفر مشهد مقدس وجود دارد.
دانشجویان در کنار فعالیت‌هایی که در دانشگاه خودشان دارند از جمله جشن ازدواج دانشجویی، پیگیری وام ازدواج و مواردی از این دست، می‌توانند تا دی ماه در سامانه همسفر تا بهشت یا همان سامانه جشن ازدواج دانشجویی ثبت‌نام کنند و پس از آن از اسفندماه در قالب دورههای 3 روزه به مشهد مقدس اعزام شوند. در این اردوها اساتید مجربی برای آموزش و برگزاری کارگاه‌ها حضور دارند و از سوی دیگر اساتید محبوب دانشجویان نیز در این اردوها شرکت خواهند داشت. و در نهایت دانشجویان می‌توانند جشن ازدواج خود را در محضر حضرت امام رضا(ع) برگزار کنند.
بررسی کلان‌تر پدیده ازدواج دانشجویی که سال‌هاست در حال انجام است اما نکات قابل توجهی در دل خود دارد. در شرایطی که بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان به ویژه در اروپا به دنبال کاهش مسئله‌ای مثل ازدواج سفید و حل بحران جمعیت هستند و طرح‌های تشویقی فراوان و متعددی که البته چندان هم مورد توجه جوانان‌شان قرار نگرفته بیش از هر چیز گویای این مدعاست، بی شک اقبال جوانان دانشجوی ایرانی به مسئله ازدواج دانشجویی می‌تواند نقطه روشنی در کارنامه انقلاب اسلامی باشد. امسال نیز برنامه‌ریزی برای ساماندهی 15 هزار زوج دانشجو در برنامه‌های ازدواج دانشجویی صورت گرفته است.
به عبارت دیگر یکی از آسیب‌های اجتماعی که موجب نگرانی دلسوزان جامعه نیز شده است، مسئله افزایش میزان طلاق در جامعه است. در حل این مشکل، یکی از راهکارها ایجاد فرصت و شوق در جوانان برای ازدواج است و حالا ازدواج دانشجویی می‌تواند امیدهای روشنی در دل مسئولین و مدیران متخصص در حوزه امور اجتماعی کشور ایجاد کند.
در این میان مباحث مختلف دیگری پیرامون بررسی این ازدواج‌ها و به طور کلی ازدواج در فضای دانشگاه با شرایط خاص خود و همچنین آمارهایی درباره پایدار این نوع ازدواج و مقایسه‌هایی که نسبت به سایر ازدواج‌ها صورت می‌گیرد نیز هر کدام در جای خودش جالب و قابل بررسی است.
در این گزارش قصد داریم به تمام سوالات درباره مقوله شیرین ازدواج، آن هم از نوع دانشجویی‌اش پاسخ دهیم.
به طور کلی ازدواج برای هر انسانی با توجه به نیازهای روحی و جسمی که خداوند متعال در فطرت ما قرار داده جذاب و شیرین است. بحث ازدواج در هر محفلی از قدیم‌الایام بسیار گرم و گیرا دنبال می‌شده و امروز هم در هر جایی از جمله دانشگاه، این مقوله به عنوان یکی از محل‌های بحث هیجان‌انگیز و دلچسب برای دانشجویان است.
در روزهایی که شرایط اقتصادی سخت، سن ازدواج را بالا برده و برخی از جوانان نیز فکر ازدواج را حداقل برای کوتاه مدت از ذهن خود بیرون می‌کنند اما تلاش برخی سازمان‌ها و نهادها برای تسهیل کردن این مسیر قابل تحسین است. به عقیده بسیاری از کارشناسان و صاحب‌نظران البته این مسئله نیازمند یاری مضاعف خانواده‌ها از طرق مختلفی اعم از آسان گرفتن شرایط و کمک‌های مادی و معنوی ممکن به فرزندانشان در این مسیر است.
در این راستا به تازگی حجت‌الاسلام مصطفی رستمی، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها حجت‌الاسلام محمدمهدی صالحی را به سمت رئیس ستاد ازدواج دانشجویی منصوب کرد. همین مسئله بهانه‌ای شد تا پدیده ازدواج دانشجویی را از قابی متفاوت مورد بررسی قرار دهیم.
هم اکنون در فضای دانشجویی با قشر جوانی مواجه هستیم که در سنین ازدواج قرار دارند، یعنی بیش از ۴ میلیون دانشجوی کشور عمدتا در سنین ۱۸ تا ۲۵ سال هستند، اما در این شرایط مهم‌ترین نیاز دانشجویان برای ازدواج، «مسکن و شغل» است که باید افرادی در این زمینه جوانان را همراهی کنند. ازدواج در محیط دانشگاه به دلیل اینکه دو طرف زمان زیادی را در کنار هم بوده‌اند و به شناخت نسبی از هم رسیده‌اند، می‌تواند یک ازدواج سازنده تلقی شود.
از سویی دیگر در ازدواج دانشجویی به دلیل اینکه اغلب پسران دانشجو در حین تحصیل مخصوصا در مقاطع کارشناسی دارای شغل ثابت و تمام وقت نیستند، بودجه زیادی برای شروع زندگی ندارند، در این شرایط توقعات همسر پایین می‌آید. به نظر می‌رسد در چنین ازدواج‌هایی تجملات و افراط‌گری مالی کمتر است و به همین جهت می‌توان ساده‌زیستی و دوری از اشرافی‌گری را از ویژگی‌های قابل تحسین در این نوع ازدواج‌ها دانست.
تاکنون اما مطالعات جالبی روی پایداری ازدواج دانشجویی صورت گرفته و براساس آمارهایی که از سازمان ثبت احوال دریافت شده، بسیاری از ازدواج‌های دانشجویی در ۲۱ دوره اخیر با موفقیت همراه بوده و بالاتر از میزان پایداری خانواده‌های عادی بوده است. در حال حاضر 2 پایش روی ازدواج دانشجویی صورت گرفته است. پایش اولی به صورت مستقیم بوده و با یک هزار و ۶۱ زوج تماس گرفته شده و کمتر از دو درصد ازدواج‌ها به طلاق منتهی شده و بالای ۳۰ درصد نیز دارای فرزند هستند. در دومین پایش نیز که از طریق سازمان ثبت احوال انجام شده، اطلاعات ۳۰۰ هزار زوج مورد بررسی قرار گرفته است. این زوج‌ها حدفاصل سال‌های ۸۵ تا ۹۶ ازدواج کرده‌اند و در این نمونه تنها ۷ درصد ازدواج‌ها به طلاق منتهی شده است. این آمارها را حجت‌الاسلام رستمی رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها اعلام کرد.
اما کدام نوع ازدواج را می‌توان ازدواج دانشجویی نامید؟ آیا صرفا ازدواج‌هایی که در بستر دانشگاه صورت می‌گیرد و هر دو نفر دانشجو باشند ازدواج دانشجویی است یا اگر فقط یکی از زوجین هم دانشجو باشند در این دسته از ازدواج قرار می‌گیرد و می‌توانند از مزایای یک ازدواج دانشجویی بهره‌مند شوند؟
به نقل از خبرنامه دانشجویان؛ در کنار بسترهای مختلفی که توسط دانشگاه‌ها و دفاتر نهاد رهبری برای تسهیل در مسیر ازدواج جوانان دانشجو صورت می‌گیرد که منتهی به یک ازدواج دانشجویی می‌شود اما اگر دانشجویانی هم باشند که از این مسیرهای تعبیه شده در مسیر ازدواج استفاده نکنند نیز می‌توانند از مزایای ازدواج دانشجویی بهره‌مند شوند. حتی اگر فقط یکی از زوجین دانشجو باشد هم امکان بهره‌مندی از مزایای ازدواج دانشجویی اعم از وام ازدواج مخصوص دانشجویان، شرکت در جشن ازدواج دانشجویی دانشگاه و همچنین هدیه سفر مشهد مقدس وجود دارد.
دانشجویان در کنار فعالیت‌هایی که در دانشگاه خودشان دارند از جمله جشن ازدواج دانشجویی، پیگیری وام ازدواج و مواردی از این دست، می‌توانند تا دی ماه در سامانه همسفر تا بهشت یا همان سامانه جشن ازدواج دانشجویی ثبت‌نام کنند و پس از آن از اسفندماه در قالب دورههای 3 روزه به مشهد مقدس اعزام شوند. در این اردوها اساتید مجربی برای آموزش و برگزاری کارگاه‌ها حضور دارند و از سوی دیگر اساتید محبوب دانشجویان نیز در این اردوها شرکت خواهند داشت. و در نهایت دانشجویان می‌توانند جشن ازدواج خود را در محضر حضرت امام رضا(ع) برگزار کنند.
بررسی کلان‌تر پدیده ازدواج دانشجویی که سال‌هاست در حال انجام است اما نکات قابل توجهی در دل خود دارد. در شرایطی که بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان به ویژه در اروپا به دنبال کاهش مسئله‌ای مثل ازدواج سفید و حل بحران جمعیت هستند و طرح‌های تشویقی فراوان و متعددی که البته چندان هم مورد توجه جوانان‌شان قرار نگرفته بیش از هر چیز گویای این مدعاست، بی شک اقبال جوانان دانشجوی ایرانی به مسئله ازدواج دانشجویی می‌تواند نقطه روشنی در کارنامه انقلاب اسلامی باشد. امسال نیز برنامه‌ریزی برای ساماندهی 15 هزار زوج دانشجو در برنامه‌های ازدواج دانشجویی صورت گرفته است.
به عبارت دیگر یکی از آسیب‌های اجتماعی که موجب نگرانی دلسوزان جامعه نیز شده است، مسئله افزایش میزان طلاق در جامعه است. در حل این مشکل، یکی از راهکارها ایجاد فرصت و شوق در جوانان برای ازدواج است و حالا ازدواج دانشجویی می‌تواند امیدهای روشنی در دل مسئولین و مدیران متخصص در حوزه امور اجتماعی کشور ایجاد کند.