نقدی بر مسئله مشروعیتبخشی به روابط دختر- پسر در سریالهای تلویزیون
مسئولین سیما! شما مسئولید!
انوشه میرمرعشی
با وجود توقع پایبندی مدیران رسانه ملی به اصول دینی و شرعی، با کمال تاسف مدتی است که در سریالهای سیما به راحتی مسائلی به نمایش درمیآید که در تعارض با ارزشهای اعتقادی است. یکی از این موارد مشروعیت دادن به روابط دوست دخترها و دوست پسرها است...
نظر قرآن درباره
دوست دختر و دوست پسر داشتن
طبیعی است که فطرت و عقل انسان مسلمان او را به این نتیجه برساند که داشتن رابطه عاطفی و احساسی با نامحرم امری زشت و ناپسند است؛ اما به غیر این امر عقلی، در قرآن حکیم هم به این مسئله اشاره شده است. قرآن کریم در دو آیه زنان و مردان را از داشتن دوست پنهانی و رابطه عاطفی با نامحرم برحذر کرده است.
خداوند متعال در آیه 25 سوره «نساء» زمانی که به مردان مسلمان فرمان میدهد که با چه زنانی ازدواج کنند و با چه زنانی ازدواج نکنند؛ به مردان مسلمان دستور میدهد که با زنانی که «دوست پنهانی» میگیرند ازدواج نکنند «و لا مُتَّخِذاتِ اَخدانٍ».
یعنی به این شکل، قرآن کریم به صورت غیرمستقیم به زنان مسلمان فرمان میدهد که اهل گرفتن دوست پسر نباشند.
همچنین وقتی خداوند در آیه پنج سوره «مائده» به مردان مسلمان درباره استفاده از حلالها و بایدها و نبایدهای رفتاری توضیح میدهد، به آنها فرمان میدهد که «زناکار نباشند و دوست پنهانی هم نگیرند». یعنی قرآن کریم به شکل کاملا مستقیم به مردان مسلمان دستور میدهد که دوست دختر نگیرند «و لا مُتَّخِذی اَخدان».
سریالهایی که روابط حرام را مشروع جلوه میدهند...
در چند سال گذشته در سریالهای متعددی به بهانه اینکه دخترها و پسرهای داستان قصد ازدواج باهم را دارند به راحتی روابط عاشقانه قبل از ازدواجشان برای مخاطب به شکلی کاملا عادی و عرف شده نمایش داده شده است. به طور مثال در سریال دلدادگان (که در حال حاضر از شبکه سه پخش میشود) این مشروعیت دادن به روابط دختران و پسران نامحرم قبل از ازدواج مشاهده میشود.
داستان این مجموعه درباره خانواده فرد مذهبی و مثلا انقلابیای! به نام «مالک پورسلیم» است. مخاطب در این سریال هیچگونه حساسیتی از طرف پدر و مادر مذهبی داستان با وجود آگاهی از روابط دوستی میان فرزندانشان با فردی از جنس مخالف نمیبیند. در این مجموعه داستانی «حدیث»-دختر مالک پورسلیم- با خسرو در دانشگاه دوست میشود و وقتی پدر حدیث به عنوان یک فرد مذهبی میشنود که قرار است خسرو «دوستپسر دخترش» به خواستگاری او بیاید با آرامش اعلام میکند که منتظر شنیدن این خبر بوده!
یعنی فیلمنامهنویس و کارگردان به مخاطب پیام میدهند که شخصیت مذهبی سریال ما میدانسته دخترش با یک پسری دوست شده اما اصلا از این مسئله ناراحت نبوده و لازم هم نیست که برای چنین مواردی ناراحت شد!
از طرف دیگر «امیر» - برادر حدیث و پسر مالک پورسلیم- به راحتی با ارغوان رابطه دوستانه دارد و حتی خانواده مذهبیاش هیچ دغدغهای برای ارتباط صمیمی آنها علیرغم نامحرم بودنشان به هم ندارند. همه این روابط حرام هم به این بهانه از طرف مدیران سیما توجیه میشود که این دوستیها چون به قصد ازدواج است پس دیگر خیلی ایرادی به آن نیست!
البته متاسفانه بودهاند مجموعههای داستانی که در آن حتی دوستی دخترها و پسرها علیرغم به ازدواج منجر نشدن، تقبیح نشده بلکه مشروع هم جلوه داده شدهاند. به طورمثال در سریال «آنام» که در بهار 97 از شبکه سه پخش میشد، دو شخصیت داستانی آن یعنی «محمدعلی و آفرین» روابط دوست دختر، دوست پسریشان حتی به ازدواج هم منجر نشد، اما هیچ دیالوگ یا صحنهای در پایان داستان از سوی نویسندگان فیلمنامه گنجانده نشده بود که به تقبیح روابطشان بیانجامد.
سخنی با مدیران سیما
امام باقر (عليه السلام) فرمودند: «مصيبتى چون كوچك شمردن گناه و رضايت دادن به وضعيت موجود نيست.»
هر فرد مسلمان و معتقد نباید و نمیتواند در برابر زیر پا رفتن خطوط قرمز اعتقادی بیتفاوت باشد. مگر میشود در بخشی از سریالهای سیما به راحتی حرامی چون روابط دوست دختر و دوست پسری مشروعیت داده و حلال گونه تصویر شود اما هیچ عکسالعملی از سوی مسئولین رسانه ملی دیده نشود؟
اگر فیلمنامهنویسان و کارگردانهایی که برای شبکههای مختلف سیما سریال میسازند، از مسائل اعتقادی بیخبرند – چنانچه با خوشبینی آنها را مخالف و معارض با مذهب و احکام شرعی ندانیم - آیا میتوان از کنار بیاطلاعی یا بیتفاوتی مدیران و ناظران پخش سیمای جمهوری اسلامی به راحتی گذشت؟ و آیا میشود به راحتی نسبت به عملکردی که حرام خدا را حلال و امری عادی جلوه میدهد بیتفاوت بود؟
بنابراین به دلیل وظیفهای که از باب امربه معروف و نهی از منکر بر گردن داریم، خطاب به مدیران سیما میگوییم که شما امروز و فردای قیامت مسئولید که روابط حرامی در سریالهای سیما، مشروعیت داده میشود اما از کنار آن به راحتی میگذرید و با تدبیری فرهنگی و آگاهکننده از رواج آن جلوگیری نمیکنید...