استاد اقتصاد دانشگاه:
دولت باید غربگرایی را کنار بگذارد و اقتصاد مقاومتی را جدی بگیرد
یک استاد اقتصاد دانشگاه با تشریح دلایل ایجاد مشکلات اقتصادی در کشور تصریح کرد: دولت باید تئوریهای نئوکلاسیک یک قرن پیش را کنار بگذارد و اقتصاد مقاومتی را جدی بگیرد.
بیژن عبدی، در گفتوگو با فارس با اشاره به اینکه از نظر اقتصادی به پیچ و خمها و بنبستهایی نزدیک میشویم که مقصر بخش عمده آن تیم فکری است که اوضاع را به اینجا کشانده است، ادامه داد: دولت از ابتدا به دنبال این بود که از طریق برجام گشایشهای اقتصادی ایجاد شود و به همین دلیل ظرفیتی که برای برجام تعریف کردند بسیار زیاد بود تا آنجا که گفتند اگر قرار است مشکل آب خوردنمان هم حل شود باید از طریق برجام حل شود.
این اقتصاددان تأکید کرد: شاهد بودیم که با برجام نه تنها قفلی باز نشد و ظرفیتهایی که از آن حرف میزدند محقق نشد بلکه ارادهای هم در عمل از سوی اروپاییها برای ایستادن در مقابل آمریکا شاهد نبودیم.
عبدی در ادامه با اشاره به اینکه به این موارد باید حجم نقدینگی که در کمتر از ۵ سال یادآور شد: در مقابل میبینیم که دولت برای مهار نقدینگی از ابزارهای اقتصادی بسیار ابتدایی و تئوریهای نئوکلاسیک دهههای ۴۰ و ۵۰ ، بازی با نرخ ارز، سود بانکی و یا نرخ تعرفهها استفاده میکند اما هیچ برنامه حمایتی برای استفاده از توانمندی داخلی از سوی هیچ دستگاهی ارائه نشده است.
وی با اشاره به راهکارهایی که بنابر پیشنهادی مقام معظم رهبری در قالب بیش از ۸۰ بند در برنامه ششم توسعه مصوب اما از سوی دولت اجرا نشد، تصریح کرد: دولت در این چند سال به سراغ پیمانهای پولی دوجانبه نرفت، اینکه به جای فروشنده نفت خام صادرکننده مواد پالایشی باشیم نادیده گرفته شد در حالی که هم از نظر اقتصادی مقرون به صرفه بود و هم راحتتر امکان بازاریابی داشت؛ در مقابل دیدیم که حتی پالایشگاههای داخلی را در همین چند ماه پیش مدام به عقب انداختند و ما واردکننده محصولات نفتی و بنزینی شدیم، اینها ضربههایی بود که به تعبیر مقام معظم رهبری سوءتدبیر به اقتصاد ما وارد کرد و به ایجاد بحران در اقتصاد ایران منجر شد.
این اقتصاددان در ادامه تاکید کرد: به تمام این مشکلات باید رانت و موقعیتهای فسادزا را اضافه کرد؛ رانتهایی که به واسطه ارتباط با دولتمردان برای برخی افراد ایجاد شد، عدم شفافسازی درآمدها و عدم عمل به قوانین مصوبه مجلس بحران را تشدید کرد.
عبدی به گزارش تفریغ بودجه سال گذشته در مجلس اشاره کرد که بر مبنای آن صرفاً دولت ۲۰ درصد به بودجه مصوب عمل کرده و ۸۰ درصد انحراف داشته است و گفت: در شرایطی که دولت تعهدی به قوانین مصوب نداشته و آنچه مجلس به عنوان ریلگذاری حرکت اقتصاد مصوب کرده را کنار زده و نسبت به آن بیاعتنا بوده است، وضع نابسامان فعلی را شاهد هستیم.
وی با یادآوری اینکه حتی دولت به آنچه خود مصوب کرده هم عمل نکرده است، تاکید کرد: زمانی که ارز ۴۲۰۰ تومانی مطرح شد اولویتهای یک، دو و سه تعریف کردند و بعد از آن اولویت چهار را اضافه کردند که هر کالا با چه ارزی باید وارد شود؛ اما همین را هم شکستند و فارغ از همپوشانیهایی که برخی از لیستها با هم داشت اما آنچه در عمل ثبت سفارش شد هیچ ربطی به این لیستها نداشت. در حالی که در لیستهای اولیه موبایل یا خودرو دیده نمیشد اما دیدیم گفته شد که ۱۸ میلیارد دلار ثبت سفارش شد و مشخص شد که بخش عمده آن مربوط به موبایل و برخی اقلام غیر موجود در لیستها بوده این نشان میدهد که دولتمردان نه تنها به قوانین مجلس بیتوجهاند بلکه حتی مصوبات دولت را زیرپا میگذارند.
وی ادامه داد: به نظر میرسد دولت در مورد تغییر مدیران و تیم فکری خود به حالت لجبازی افتاده و یا اصلا اعتقادی به تغییر ندارد و ترجیح میدهد که در بنبست گیر کند درحالیکه ماندن در این شرایط وضع را بدتر از این میکند. وی ادامه داد: انتظار از دولت این بود که اقتصاد مقاومتی را جدی بگیرد و قرار نبود رو به قبله دراز بکشیم تا مگر اتفاقی در عالم بیفتد و معجزهای رخ دهد.این اقتصاددان با بیان اینکه تا زمانی که لجبازانه راهکارهای گذشته را کنار بزنیم و راهکار جایگزینی هم برای آن تعریف نشده باشد نمیتوان انتظار تحولی در اقتصاد داشت یادآور شد: طرح شبنم را کنار زدند اما برای آن جایگزینی ارائه نشد؛ در چنین خلأیی حجم قاچاق زیاد شد، در مورد سکهها مشخص نشد که این سکهها را چه کسی خریده و سرنوشت آنچه شد؟
تجدید نظر در تفکر حاکم بر دولت ضروری است
وی تاکید کرد: انتظار این است که دولت تجدید نظر اساسی در تفکر حاکم بر تیم مدیریتی خود داشته باشد که البته به نظر نمیرسد که چنین ارادهای در دولت وجود داشته باشد و تا زمانی که دولت تصمیم به تجدید نظر اساسی در تفکر حاکم بر خود نکند وضع به همین منوال است.
عبدی با اشاره به اینکه هنوز هیچ بسته خاص اقتصادی نداریم، گفت: بستهای که آقای همتی اعلام کرد، عملا رهاسازی و عدم کنترل منابع ارزی بود و بحران را در قیمت ارز و سکه تشدید کرد. باید سیاستها و ابزارهای شفافی ارائه شود وگرنه آنچه دولت دنبال میکند صرفا به رسمیت شناختن قیمت وحشتناک دلار است که مرتبط با نقدینگی بیضابطه ایجاد شده است.