هشدار آژانس بین‌المللی انرژی
اجرای تحریم نفتی ایران بازار جهانی را دستخوش طوفان می‌کند
به گزارش خبرگزاری فارس، آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد بازارهای نفتی وارد یک دوره کوتاه آرامش شده‌اند اما اواخر امسال زمانی که تحریم‌های آمریکا علیه ایران اجرا شوند، احتمالا بازارها دستخوش طوفان شوند.
این نهاد بین‌المللی در گزارش ماهانه خود اعلام کرد: «آرامش اخیر بازار نفت به همراه کم شدن تنش‌های کوتاه مدت در بخش عرضه، قیمت‌ها را در حال حاضر کاهش داده است اما کند شدن رشد تقاضا احتمالا ادامه نمی‌یابد».
قیمت نفت به علت نگرانی در مورد کمبود عرضه به بالاترین رقم از سال 2014 و به نزدیکی 80 دلار در هر بشکه رسیده بود اما در هفته‌های اخیر با بازگشت دوباره نفت لیبی به بازار و آشکار شدن نشانه‌هایی از اعطای معافیت از سوی واشنگتن به خریداران آسیایی نفت ایران برای سال آینده، کاهش یافت.
با این حال، آمریکا اعلام کرد هنوز به دنبال مجبور کردن مشتریان نفت ایران به توقف کامل خرید نفت از این کشور است.
آژانس بین‌المللی انرژی افزود: «با اجرایی شدن تحریم‌های نفتی ایران که احتمالا با مشکلات تولید در سایر کشورها همزمان خواهد بود، ادامه عرضه نفت در جهان احتمالا بسیار چالش‌برانگیز خواهد شد و به بهای کاهش ذخیره ظرفیت مازاد تمام خواهد شد.»
عربستان متعهد شده است تا برای جلوگیری از کمبود عرضه در بازار مداخله کند. این کشور تاکنون 10 میلیون بشکه در روز تولید کرده است و از نظر تئوری می‌تواند تولیدش را به بالای 12 میلیون بشکه در روز برساند. اما چنین اقدامی سبب خواهد شد تا در حقیقت هیچ ظرفیت مازاد ذخیره‌ای در بازار برای مقابله با هرگونه اختلال در عرضه در تولید کشورهایی نظیر لیبی، ونزوئلا یا نیجریه باقی نماند.
آژانس بین‌المللی انرژی با توجه با این وضعیت هشدار داده است: «از این رو، چشم‌انداز بازار نمی‌تواند به آرامی وضعیت کنونی باشد.»
پیشنهاد فروش ریالی نفت در بورس
با نزدیک شدن زمان تحریم‌های نفتی آمریکا، مراکز مطالعاتی به ارائه راهکار برای مقابله پرداخته‌اند.
در همین رابطه شبکه کانون‌های تفکر ایران (ایتان) با انتشار گزارشی تحلیلی درباره تحریم‌های آمریکا در زمینه فروش نفت ایران و روش‌های مقابله با آن، تاکید کرد که فروش ریالی نفت در بورس، بهترین راهکار برای بی‌اثر کردن این تحریم‌هاست و ضرورت دارد هر چه سریع‌تر توسط شرکت ملی نفت ایران اجرایی شود.
در گزارش این مرکز آمده است: برای بی‌اثر کردن این تحریم‌ها لازم است؛ الف) نفت با روشی غیر از مدل سنتی به بخش غیردولتی فروخته شود. در این صورت، امکان فروش نفت ایران در قالب محموله‌های کوچک و متوسط به مشتریانی که هویت آنها برای آمریکا قابل‌شناسایی نیست، فراهم می‌شود. ب) وجوه آن به‌صورت ریالی و فارغ از نظام بانکی بین‌المللی تسویه گردد.
این اقدام از دو طریق امکانپذیر است: 1) فروش نفت در بستر بورس و 2) فروش نفت از طریق مذاکره مستقیم.
بررسی‌ها نشان می‌دهد فروش نفت در بستر بورس به مراتب مناسب‌تر از فروش آن از طریق مذاکره مستقیم است زیرا هم قیمت به خاطر فضای شفاف و رقابتی بین خریداران در بالاترین سطح منطقی خود قرار می‌گیرد و هم از ایجاد فساد و رانت جلوگیری می‌شود. در نتیجه، بهترین راهبرد برای بی‌اثر کردن تحریم‌های آمریکا در زمینه فروش نفت، «فروش ریالی نفت در بورس» است.
در این صورت، به دلیل شفافیت انتخاب مشتری و تعیین قیمت در این روش، مسئولیتی متوجه مدیران امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران نخواهد بود. صادرات نفت ایران نیز توسط بخش غیردولتی انجام می‌شود که علیرغم اجرایی شدن تحریم‌های آمریکا در این زمینه از انگیزه و انعطاف فراوانی برای فروش نفت برخوردارند. همچنین با فروش ریالی نفت، درآمد دولت مستقیماً به‌صورت ریال و مستقل از نظامات مالی بین‌المللی تأمین می‌شود.