جرعه های معرفت-شرح حدیث معصومین (ع) در کلام رهبر انقلاب
صالح‌ترین و بهترین مردم
عَن النَّبیّ(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) :وَ أَحزَمُ النّاس أَکظَمُهُم لِلغَیظ(1)
حزم به معنای دوراندیشی و احتیاط و رعایت همه جوانب زندگی است. حازم کسی است که در هر قدمی که برمی‌دارد و هر حرکتی که انجام می‌دهد، همه جوانب آن را ملاحظه می‌کند.
می‌فرمایند حازم‌ترین مردم آن کسی است که خشم خود را، غیظ خود را فرو ببرد. چرا این [شخص] حازم است؟ برای اینکه غیظ و خشم پرده‌ای بر روی عقل انسان می‌کشد. انسان در حال عصبانیت از تصرف عقل خود خارج می‌شود؛ وقتی انسان از تصرف عقل خارج شد، کارهای بی‌رویه، کارهای غلط، حرف‌های نابه‌جا، تصمیم نادرست از او سر می‌زند.
پس انسان اگر بخواهد حزم را رعایت کند و مراعات جوانب گوناگون زندگی را بکند و مواظب باشد که خطا و‌اشتباه نکند، یکی از راه‌های مهمش این است که وقتی عصبانی شد کظم غیظ کند؛ یعنی نگذارد که این عصبانیت در حرف او، در عمل او، در رفتار او، در اقدام او اثر بگذارد؛ [راهش] این است؛ این درس بزرگی است. [یک‌وقت ما] عصبانی می‌شویم، یک حرف بی‌رویه‌ای از دهانمان خارج می‌شود.
حالا عصبانی شدن هم انواع و اقسامی دارد؛ بعضی‌ها عصبانیت‌های عارضی [دارند]؛ به قول این جوان‌ها جوگیر می‌شوند؛ یک جایی در یک جمعیتی قرار می‌گیرند که آنها نسبت به یک جهتی یک جهت‌گیری‌ای دارند، این شخص هم جوگیر می‌شود و [عصبانی می‌شود] در واقع اگر تنها بود عصبانی هم نمی‌شد اما در آن جو،عصبانی می‌شود و وقتی عصبانی شد آن‌وقت هرچه از دهانش بیرون بیاید بر زبان جاری می‌کند؛اشتباهات فراوان، خطاهای فراوان.
وَ أَصلَحُ النّاس أَصلَحُهُم لِلنّاس؛صالح‌ترین مردم آن کسی است که بیش از دیگران به صلاح مردم کار کند. همه می‌خواهیم از عباد الله الصّالحین باشیم ان‌شاءالله. اگر می‌خواهید از بندگان صالح باشید تا آنجایی که از دستتان برمی‌آید به صلاح مردم عمل کنید، کار کنید، اقدام کنید.
وَ خَیرُ النّاس مَن إِنتَفَعَ بِهِ النّاس؛این «خیر» هم برای تفضیل است؛ یعنی بهترین مردم کسی است که دیگران از وجود او منتفع بشوند؛ برای رفع گرفتاری‌های دنیوی و اخروی‌شان به او مراجعه کنند و او به مردم نفع ببخشد. این [شخص] را می‌گویند بهترین مردم است.
_________________
(1)امالی صدوق ص27 [قال رسول‌الله(ص): أحزم الناس أکظمهم للغی و أصلح الناس أصلحهم للناس و خیر الناس من انتفع به الناس؛ دوراندیش‌ترین مردم، کسی است که بیشتر از دیگران خشم خود را فرو می‌خورد و صالح‌ترین مردم، کسی است که بیش از دیگران به صلاح مردم کار کند و بهترین مردم کسی است که مردم از وجود او سود برند].
شرح حدیث در ابتدای درس خارج؛1392/10/18
* پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای
حزم به معنای دوراندیشی و احتیاط و رعایت همه جوانب زندگی است. حازم کسی است که در هر قدمی که برمی‌دارد و هر حرکتی که انجام می‌دهد، همه جوانب آن را ملاحظه می‌کند.
می‌فرمایند حازم‌ترین مردم آن کسی است که خشم خود را، غیظ خود را فرو ببرد. چرا این [شخص] حازم است؟ برای اینکه غیظ و خشم پرده‌ای بر روی عقل انسان می‌کشد. انسان در حال عصبانیت از تصرف عقل خود خارج می‌شود؛ وقتی انسان از تصرف عقل خارج شد، کارهای بی‌رویه، کارهای غلط، حرف‌های نابه‌جا، تصمیم نادرست از او سر می‌زند.
پس انسان اگر بخواهد حزم را رعایت کند و مراعات جوانب گوناگون زندگی را بکند و مواظب باشد که خطا و‌اشتباه نکند، یکی از راه‌های مهمش این است که وقتی عصبانی شد کظم غیظ کند؛ یعنی نگذارد که این عصبانیت در حرف او، در عمل او، در رفتار او، در اقدام او اثر بگذارد؛ [راهش] این است؛ این درس بزرگی است. [یک‌وقت ما] عصبانی می‌شویم، یک حرف بی‌رویه‌ای از دهانمان خارج می‌شود.
حالا عصبانی شدن هم انواع و اقسامی دارد؛ بعضی‌ها عصبانیت‌های عارضی [دارند]؛ به قول این جوان‌ها جوگیر می‌شوند؛ یک جایی در یک جمعیتی قرار می‌گیرند که آنها نسبت به یک جهتی یک جهت‌گیری‌ای دارند، این شخص هم جوگیر می‌شود و [عصبانی می‌شود] در واقع اگر تنها بود عصبانی هم نمی‌شد اما در آن جو،عصبانی می‌شود و وقتی عصبانی شد آن‌وقت هرچه از دهانش بیرون بیاید بر زبان جاری می‌کند؛اشتباهات فراوان، خطاهای فراوان.
وَ أَصلَحُ النّاس أَصلَحُهُم لِلنّاس؛صالح‌ترین مردم آن کسی است که بیش از دیگران به صلاح مردم کار کند. همه می‌خواهیم از عباد الله الصّالحین باشیم ان‌شاءالله. اگر می‌خواهید از بندگان صالح باشید تا آنجایی که از دستتان برمی‌آید به صلاح مردم عمل کنید، کار کنید، اقدام کنید.
وَ خَیرُ النّاس مَن إِنتَفَعَ بِهِ النّاس؛این «خیر» هم برای تفضیل است؛ یعنی بهترین مردم کسی است که دیگران از وجود او منتفع بشوند؛ برای رفع گرفتاری‌های دنیوی و اخروی‌شان به او مراجعه کنند و او به مردم نفع ببخشد. این [شخص] را می‌گویند بهترین مردم است.
_________________
(1)امالی صدوق ص27 [قال رسول‌الله(ص): أحزم الناس أکظمهم للغی و أصلح الناس أصلحهم للناس و خیر الناس من انتفع به الناس؛ دوراندیش‌ترین مردم، کسی است که بیشتر از دیگران خشم خود را فرو می‌خورد و صالح‌ترین مردم، کسی است که بیش از دیگران به صلاح مردم کار کند و بهترین مردم کسی است که مردم از وجود او سود برند].
شرح حدیث در ابتدای درس خارج؛1392/10/18
* پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای