«کاسم سا» سنت دیرینه لرستانیها در ماه رمضان
یکی از سنت های رایج مردم لرستان که در ماه مبارک رمضان بیشتر مورد توجه قرار میگیرد، فرستادن بخشی از غذاهای افطار و سحر به در منازل همسایگان است که به اصطلاح محلی «کاسم سا» میگویند.
عطا حسن پور پژوهشگر و باستان شناس لرستانی در خصوص سنت های مردم لرستان درماه مبارک رمضان میگوید: «کاسم سا» یکی از سنتهای رایج لرستانیها در ماه مبارک رمضان است که در ایام قدیم مردم این دیار قسمتی از داشته های سفره های افطار و سحری خود را به همسایگان می دادند.
وی افزود: زیبایی این سنت باعث شد که با استقبال مردم در طول دوران مختلف به تدریج در ایام غیر ماه رمضان نیز مورد توجه قرار گیرد اما همچنان در ماه رمضان بیشتر از هر زمان دیگری این رسم بجا آورده می شود هر چند در مقایسه با گذشته کم رنگ تر شده اما در محله های قدیمی شهر خرم آباد همانند گذشته انجام می شود و یادآور فرهنگ این دیار از گذشته تا کنون است.
این پژوهشگر لرستانی گفت: یکی دیگر از آداب و رسوم مردم لرستان در ماه مبارک رمضان مربوط به شب های قدر و ضربت خوردن و شهادت حضرت علی (ع) است که مردم در شب 21 ماه رمضان حلوای نذری می پزند که بخشی از آن را بر سر سفره سحر می گذارند، بخشی را به همسایگان می دهند و بخشی هم برای روز عید فطر نگه داشته می شود.
حسن پور گفت: از دیگر سنت های مردم لرستان که در گذشته های دور انجام شده و امروز تنها در خاطرات گذشتگان باقی مانده شلیک توپ در محله پاسنگر شهرستان خرم آباد بوده است.
وی افزود: در این سنت در تمام ایام ماه رمضان زمان اذان صبح را با شلیک توپ به مردم اعلام می کردند و اکنون تنها چیزی که ازاین سنت باقی مانده اصطلاح توپ پاسنگر است که در خاطرات ها ثبت شده است.
این باستان شناس و پژوهشگر میراث فرهنگی لرستان یادآور شد: یکی دیگر از سنت های فراموش شده لرستان سنت «کلوخ اندازان» مربوط به شهرستان بروجرد است که در گذشته رسم بر این بوده که مردم بروجرد از یک روز قبل از شروع ماه رمضان این مراسم را که همراه با خوردن انواع خوراکی ، آجیل و غذاهای متنوع بوده است خود را برای آغاز ماه رمضان آماده می کردند.
وی افزود: این سنت با اینکه مدتهاست به فراموشی سپرده شده اما هنوز هم در اذهان و خاطرات باقی مانده است.
حسن پور گفت: خانهتکانی و مهیا کردن فضای خانه یکی دیگر از آداب و رسوم رایج ماه رمضان در استان لرستان است که بانوان این دیار، از چند روز قبل از شروع ماه مبارک رمضان انجام میدهند.
وی افزود: نذری دادن بین لرستانی ها آنقدر در این ماه رواج دارد که کمتر نیازمندی از برکت این نذریها بینصیب میماند.
حسن پور همچنین گفت: یکی از غذاهای سنتی این استان که معمولا در ماه رمضان سر سفره افطار به چشم میخورد «چزنک رغو» است که یک نوع فطیر نازک و روغنی است.
وی همچنین از «سغدو» به عنوان یکی دیگر از غذاهای سنتی این استان یاد کرد که برنج مخصوصی است که با آلو مخلوط می شود و در درون شکمبه گوسفند طبخ می شود.
وی ادامه داد: آبگوشت، شومی کوو (شامی کوکو)، نان برساق و سمنو هم دیگر اجزای سفره سحر و افطار لرها هستند که به این سفره های محلی رونق میدهند.
وی اظهار داشت: زنان لرستانی با پختن انواع آش، شله زرد، فرنی، حلوا و شیربرنج سعی می کنند نه تنها سفره خودشان، که سفره دوستان و همسایگانشان را هم رنگین تر کنند.
در آغاز ماه مبارک رمضان هر خانواده ای به اندازه بضاعت آذوقه ای برای منزل تهیه می کرده و افرادی که بضاعت کمتری داشتند توسط خانواده های دیگر حمایت میشدند.
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان لرستان نیز گفت: در راستای بهره گیری از فضایل این ماه مبارک برنامه هایی در این استان در نظر گرفته شده که اعزام مبلغات و مبلغان به مناطق مختلف استان ازجمله این برنامهها است.
حجت الاسلام سعید مهدوی امین برگزاری جلسات ترتیل و قرائت قرآن کریم، برگزاری جلسه جزء خوانی قرآن و پخش در صداوسیما را از دیگر برنامههای سازمان تبلیغات اسلامی در ماه مبارک رمضان برشمرد.
وی اظهار داشت: برگزاری 11 جلسه جزء خوانی قرآن در شهرستانهای مختلف، برگزاری 11 جلسه تفسیر قرآن، برگزاری 11 محفل انس با قرآن ازجمله این برنامهها است.
معاون فرهنگی تبلیغات اسلامی لرستان نیز گفت: حجت الاسلام احمد غلامی افزود: امسال در ماه مبارک رمضان یکهزارو 500 مبلغ به مناطق روستایی استان اعزام شدند که 50 نفر از این تعداد مبلغ به مناطق عشایر نشین اعزام شدهاند.
وی ادامه داد: برگزاری 11 محفل انس با قرآن در سطح شهرستانهای استان از دیگر برنامههای تبلیغات اسلامی لرستان در ماه رمضان است.
وی افزود: حضور گروههای جهادی در شهرستانهای دلفان، کوهدشت، الیگودرز و خرمآباد از دیگر برنامههای پیشبینیشده در این ماه مبارک است.