از دستکاری در آمار تا حذف آمار نوسان قیمتها(خبر ویژه)
یک روزنامه اصلاحطلب اذعان کرد: دولت و تیم اقتصادی آن، فقط روی کاغذ با گرانی مبارزه میکنند.
وقایع اتفاقیه نوشت: یکی از آمارهای اقتصادی که به صورت هفتگی از سوی بانک مرکزی مورد بررسی قرار میگیرد و همواره منتشر میشود، متوسط قیمت خرده فروشی برخی از مواد خوراکی در تهران است که درصد تغییر قیمت آن نسبت به هفته گذشته، هفته مشابه ماه گذشته و هفته مشابه سال گذشته نیز محاسبه و اعلام میشود اما گویا این رویه از سوی بانک مرکزی طی دو هفته گذشته تغییر کرده و دیگر خبری از مقایسه قیمتهای بالارفته بازار با هفتههای مشابه آن در سال گذشته نیست که به گفته بسیاری از کارشناسان میتواند مصداق دستکاری آمار یا پاک کردن صورت مسئلهای به نام گرانی باشد.
سالها و دهههاست که بانک مرکزی به صورت هفتگی، متوسط قیمت خرده فروشی برخی از اقلام خوراکی را در ۱۱ گروه غذایی مختلف از لبنیات، تا محصولات پروتئینی، غلات، میوه، حبوبات، روغن نباتی و... بررسی کرده و درصد تغییر قیمت این محصولات را نسبت به هفته گذشته، اما اکنون دو هفته از تغییر در این آمارگیری میگذرد و مشخص نیست که چرا چنین اتفاقی افتاده است و هیچ یک از مسئولان بانک مرکزی هم پاسخگو نیستند.
کارشناسان و نمایندگان مجلس نسبت به این تغییرات آماری انتقاد کرده و گفتهاند که چنین رفتارهایی تنها پاک کردن صورت مسئلهای به نام گرانی و دستکاری آمار بوده که متاسفانه از سوی بانک مرکزی انجام شده است اما باید با مردم شفاف و صادق بود تا اعتمادشان جلب شود و بتوان اداره کشور و اقتصاد ایران را به کمک آنها مدیریت کرد.
در این زمینه غلامرضا حیدری، نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون برنامهوبودجه مجلس شورای اسلامی به «وقایع اتفاقیه» اینگونه توضیح داد که «فرمت مشخصی برای محاسبه متوسط نرخ خرده فروشی مواد خوراکی و مقایسه آن در بانک مرکزی وجود دارد اما تغییر آن خلاف قانون محسوب نمیشود و این فرمت را خود بانک مرکزی تعیین میکند».
این عضو کمیسیون برنامهوبودجه مجلس شورای اسلامی تصریح کرد که «این قبیل اقدامات دستکاریهای آماری است که تنها پاک کردن صورت مسئله محسوب میشود اما متاسفانه چنین کارهایی صورت میگیرد. بهعنوان مثال در زمینه قیمت ارز از سویی رئیس بانک مرکزی تاکید میکند که دلار گران نمیشود و مردم دلار نخرند اما مشاهده میکنیم که دلار افزایش قیمت پیدا میکند، جالبتر اینکه پس از آن دوباره این مقام مسئول اعلام میکند که براساس مبانی اقتصادی ما چیزی نشان نمیدهد که افزایش قیمت دلار داشته باشیم و بدتر از آن این است که چنین گزارشهایی را به رئیسجمهور منتخب مردم ارائه میکنند تا در مصاحبه مطبوعاتیاش آنها را اعلام کند. باید گفت که چنین مسائلی باعث کاهش سرمایه اجتماعی میشود و کاهش میزان اعتماد مردم را در پی خواهد داشت».
مهدی تقوی، کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه نیز گفت: «حذف ستون درصد تغییر قیمت مواد خوراکی نسبت به هفته مشابه سال قبل در بررسیهای اخیر بانک مرکزی نمیتواند کاهش قیمت ایجاد کرده و از بالارفتن قیمتها جلوگیری کند اما به نظر میرسد که این رفتارها منشا سیاسی داشته باشد که از منظر اقتصادی درست نیست. زیرا هر قدر شاخصها بیشتر و دقیقتر باشد بهتر است و اگر یکسری از آنها را حذف کنید، محققان میمانند و نمیدانند که چه کاری باید انجام دهند. به بیان دیگر هر قدر جامعه آماری گستردهتری داشته باشیم، وضعیت در حوزه اقتصادی شفافتر است و این تنها پاککردن صورت مسئله است و مسئولان تنها میخواهند وضعیت افزایش قیمت و خرابتر شدن را نشان ندهند.