سیدعلی ‌ابراهیمی
هر چند اعتصاب در مطبوعات از روزنامه آیندگان شروع شد؛ اما این اقدام نه از روی اتخاذ مواضع انقلابی یا ضدیت با رژیم بود، که علت غایی، ناگزیر از هم‌گام شدن با جریان‌ عظیم مردمی بود. هر موجودیتی که در آن ایام به رویارویی با این خط اصیل قد عَلَم می‌کرد؛ در قوای هاضمه‌ انقلاب، هضم و حذف می‌شد و سرنوشتی مشؤم انتظارش را می‌کشید. با پیروزی انقلاب اسلامی ایران روزنامه آیندگان که سعی داشت در پوشش جریان‌های مردمی به فعالیت خود ادامه دهد؛ چند ماهی منتشر شد. انقلاب هنوز به مرز سه ماهگی خود نرسیده بود که اولین بحران مطبوعاتی را تجربه کرد. امام خمینی(ره) در اردیبهشت ماه 1358 در گفت‌وگو با روزنامه لوموند فرانسه مطالب مهمی را پیرامون شهادت آیت‌الله مرتضی مطهری و عوامل ترور ایشان بیان کرد. روزنامه آیندگان به طرز شیطنت‌آمیزی این مصاحبه را تحریف و به تبرئه گروهک‌های ضدانقلاب پرداخت. این خبر در روزنامه کیهان هم منتشر شد اما برخلاف آیندگان، کیهان بخش‌هایی از صحبت‌های امام که هنوز تایید نشده بود را از متن خبر خود حذف کرد. انتشار این شماره از روزنامه آیندگان واکنش قاطع دفتر امام را به دنبال داشت:
آنچه روزنامه آيندگان درباره عوامل دست اندركار شهادت استاد آیت‌الله مطهري نوشته است، دروغ محض است و اين روزنامه كه از اول انقلاب تاكنون هميشه نقش انحرافي و برخلاف مصلحت ملت مسلمان داشته است مورد تأييد مسلمانان متدين و انقلابي نبوده و نيست و امام فرمودند كه اين روزنامه را از اين پس هرگز نمي‌خوانم و مطالب مندرج در آن هرگز مورد تأییدشان نیست و حساب هیئت تحریریه این روزنامه از کارکنان مسلمان و معتقد آن جداست. درضمن خاطر نشان می‌سازد از این پس رسانه‌های خبری و روزنامه‌ها و مجلات صحت مطالب راجع به امام را می‌توانند از دفتر امام سؤال نمایند؛ در غیر این صورت دفتر امام خود را موظف به تکذیب آن می‌داند زیرا پیامدهای نسبت اخبار دروغ و صحیح از طرف بعضی نشریات مغرض و منحرف بسیار خطرناک می‌باشد.
روزنامه آیندگان 22 اردیبهشت ماه یعنی دو روز بعد از انتشار اطلاعیه‌ی دفتر حضرت امام در چهار صفحه منتشر شد که به نشانه اعتراض سه صفحه‌ی آن سفید بود. آیندگان در صفحه اول خود با مقاله‌ «آیا انتشار آیندگان باید ادامه ‌یابد؟» نوشت؛ هیاهوسازان و مخالفان انتشار روزنامه با عوامل ارتجاعی پنهان شده در پشت مصادره قدرت بی‌ارتباط نیستند. همان‌هایی که رؤیای تصرف روزنامه را می‌بینند و با انواع تحریک‌ها و تفرقه‌افکنی‌ها می‌کوشند در مؤسسه آیندگان نفوذ کنند. آیندگان، خبرگزاری پارس را مسؤل انعکاس مصاحبه اریک رولو گزارشگر روزنامه لوموند با امام خمینی(ره) می‌داند که ترجمه آن نیز به عهده‌ی ابوالحسن بنی‌صدر بوده است؛ لذا درصورت برخورد مراجع قانونی می‌بایست منبع خبر مؤاخذه گردد نه ناقل خبر. شماره‌ی بعدی آیندگان روز دوشنبه 31 ادریبهشت ماه با سرمقاله‌ی «آیندگان انتشار می‌یابد» منتشر شد. در این یادداشت از نبرد مرگبار و ناعادلانه‌‌ی چماق و شلاق با قلم، داد سخن به میان آمد و با ادعای گردش آزاد اطلاعات سعی می‌کرد فضای موجود را به نفع خود تغییر دهد.
سرانجام در 16 مرداد 1358 روزنامه آیندگان به اتهام توطئه علیه انقلاب ایران توقیف و دفتر مؤسسه برای همیشه لاک و مُهر شد. دادستانی کل انقلاب پس از توقیف آیندگان دو اطلاعیه صادر کرد که در اطلاعیه نخست آمده است:
بر اساس بررسی‌های وسیع و مدارک موجود روشن شد که اولاً روزنامه آیندگان با نظر شاه مخلوع و با دستور و کمک‌های وسیع پایه گرفت و ثانیاً کسانی که با داریوش همایون و جهانگیر بهروز و خانم شاهرودی(مؤسسان روزنامه) همدست شدند، هر کدام مأموریت‌های خاصی در ایران داشتند. شائول بخاش و همسرش هاله اسفندیاری که با همین مأموریت در کیهان انگلیسی هم سال‌ها نفوذ کرده بودند، مأموران ویژه صهیونیسم در ایران بودند و همکاران دیگرشان هم مثل مهدی سمسار، سیروس آموزگار، دکتر مهدی بهره‌مند و کریم امامی هر کدام با یکی از استعمارگران رابطه داشتند. مثلا کریم امامی که مدیریت شرکت انتشارات فرانکلین(لانه جاسوسی آمریکا) در ایران را هم عهده‌دار بود. طبق مدارک موجود، شاه مخلوع دستور داده بود روزنامه‌ای که قرار بود بلندگوی اسرائیل باشد و حافظ منافع صهیونیسم باید هر کمکی را که لازم بود از دولت بگیرد. از این گذشته یک از مدارک نشان می‌دهد که ساواک منحله چنان روی این روزنامه حساب می‌کرد که دکتر آزمون را به عنوان نماینده ویژه ساواک در آیندگان برگزید.
بر اساس یکی دیگر از مدارک، دو میلیون تومان به وسیله عزری، نماینده اسرائیل در تهران به داریوش همایون داده شده بود که در برابر حمله اعراب، از اسرائیل دفاع کند و همایون هم پس از دریافت پول، در یازده شماره مقالاتی را که وعده داد بود نوشت. مدارک دیگر نشان می‌دهد که همایون به اسرائیل سفر می‌کند و قرار می‌گذارد که در برابر دفاع از اسرائیل و حمله به اعراب در آیندگان، آژانس اسارییل در ایران با کمک عزری نماینده اسرائیل در تهران یک ماشین روتاتیو به آیندگان بدهد...از آنجا که قوانین الهی حکم می‌کند که داوری در هر موردی باید مستند و براساس آگاهی کامل باشد... سرانجام... آیندگان براساس قوانین شرعی و انسانی تعطیل شد...
و در اطلاعیه دوم قید شد:
چون مدارک بدست آمده حاکی از آن است که روزنامه آیندگان با کمک‌های ساواک و سیا و اسرائیل به وجود آمده و هدفش در رژیم قبلی حمایت از سیاست اسرائیل در مقابل اعراب و در رژیم فعلی تخطئه انقلاب اسلامی ایران می‌باشد لذا بدین وسیله روزنامه ضد انقلابی مزبور توقیف و مدیران تحت تعقیب می‌باشند. بدیهی است که حقوق متعلقه‌ کارکنان آن مؤسسه محفوظ و به وسیله بنیاد مستضعفین که مؤسسه را در اختیار خواهد گرفت پرداخت خواهد شد.
سه روز بعد رادیو اسرائیل که می‌دید با توقیف روزنامه آیندگان سیاست‌های صهیونیسم در ایران با چالشی جدی مواجه خواهد شد در بخش فارسی زبان خود به شدت از این اقدام انتقاد کرد و گفت: آیت‌الله خمینی از زمان به قدرت رسیدنش بارها روش‌های ضد انسانی را در کشورش اعمال کرده است... [آیت‌الله]خمینی چندی پیش با تروریست معروف یاسر عرفات دست دوستی داد و حالا نیز با یک حرکت ضددمکراتیک روزنامه آیندگان را توقیف کرد. توقیف این روزنامه که روش سازنده‌ای را دنبال می‌نمود، مخالف آزادی بیان و قلم و مهم‌تر از آن ضد حقوق بشر است.
به این ترتیب روزنامه‌ایی که روزگاری نه چندان دور با دستور و حمایت‌ مستقیم محمدرضا پهلوی تأسیس شد با فرمان بنیان‌گذار انقلاب اسلامی ایران به ایستگاه آخر رسید.
حضرت امام خمینی(ره) پيرامون نقش مطبوعات در سال‌هاي قبل از انقلاب فرموده‌است: «يكي از گرفتاري‌هاي بزرگمان در زمان طاغوت، گرفتاري به دست مطبوعات بود. طاغوت مُهره‌هايي كه در خدمت او بودند و در خدمت اجانب، انتخاب مي‌كرد و زبده‌هاي آنها را انتخاب مي‌كرد براي اداره مطبوعات و تبليغات به ضد اسلام و به ضد كشور، لكن با آب و رنگ اسلامي و ملي. من نمي‌دانم صدمه‌اي كه كشور ما و اسلام از مطبوعات در زمان طاغوت ديد بيشتر بود يا صدماتي كه از ساير ارگان‌هاي طاغوتي[ديد]...صدمه‌اي كه اسلام از مطبوعات و رسانه‌هاي طاغوتي خورد از كمتر دستگاه‌هايي خورد و آنقدر كه جوان‌هاي ما را اين مطبوعات فاسد و آن مجله‌هاي فاسدتر... به فساد كشيدند معلوم نيست كه مراكز فساد آنقدر به فساد كشيده باشند. اين مجلات بود و اين مطبوعات و اين راديو تلويزيون و تمام اين رسانه‌هاي گروهي بود كه جوان‌هاي ما را به جاي اينكه به طرف دانشگاه بكشند به‌طرف علم و ادب بكشد، به‌طرف فساد كشاند.»
بی‌شک پشتوانه‌ی مطالعات تاریخی و مطالعات تطبیقی و توان‌ بهره‌وری از آن، اگر رائد و راهنمای جوامع نباشد نقشی کمتر نخواهد داشت. چیستایی اینکه چرا رژیم 2500 ساله‌ی شاهنشاهی«در برابر انقلاب اسلامی مردم ایران به پیشوایی امام خمینی(ره) فروپاشید و ‌باید فرو‌می‌پاشید؛ مسئله امروز ماست». رهیافتی استراتژیک و تعیین‌کننده که در پرتو فهم گفتمان تاریخی و دانش تحلیل تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در ذهن و فؤاد مخاطبان متبلور شده و مشعل‌دار راه آیند‌گان خواهد بود.