آب حیات در تاریکی شب است
بزرگان معرفت گفته‌اند اگر کسی می‌خواهد اهل سلوک و نورانیت باشد، بر سه امر باید دقت کند:
1- رعایت واجبات و محرمات؛
این کلاس اول است و قبل از آن، کودکستان و دوران کاغذ پاره کردن است!
2- رسیدگی به فقرا و گرفتاران؛
قضای حاجت مومن رمزی بزرگ از رموز و اسرار جلب عنایات خاصه خداوندی است.
حضرت موسی به خداوند عرض کرد: خدایا تو خدا هستی و من بنده، تو بهتر و بیشتر از من می‌دانی و علم من قابل قیاس با علم تو نیست؛ اگر تو جای من بودی در دنیا چه کار می‌کردی؟
خداوند فرمود: من اگر جای تو بودم به بندگان خدای خودم خدمت می‌کردم.
مرحوم نوری صاحب مستدرک می‌گوید: زیارت حضرت اباعبدالله‌الحسین(ع) بر تمام حسنات فائق است جز قضای حاجت مومن.
3- توجه به خصوصیت اوقات؛
از سید بن طاووس نقل است که فرمود: ان لاوقات القبول عند الله عزوجل اسرارا لا یدرک الا بالماثور؛ یعنی اوقاتی که در آن درهای اجابت و قبول باز می‌شود اسراری در نزد خدا دارد، این اسرار جز از طریق معصوم قابل درک نیست.
از محی‌الدین ابن عربی هم نقل است که فرمود: المناسبات الزمانیه هی من ام‌المناسبات؛ یعنی تاثیر خصوصیت زمان بر حالات روحی انسان و بر واردات قلبی او از اساسی‌ترین تاثیرات است.
یعنی سالک باید در لحاظ کردن خصوصیات زمان دقیق باشد مثل ماه رمضان، شب قدر، نیمه شعبان، ایام تشریق، شب 27 رجب، شب عیدین، دهه اول ذی‌الحجه و...
شب؛ زمان عبور قافله فیض
از قرآن هم معلوم می‌شود که زمان‌ها از حیث تاثیر و برکت و میمنت مساوی نیست، قرآن در شب نازل شده است، پیامبر شب به معراج رفته است، شب قید برکت خورده است: (انا انزلناه فی لیلهًْ مبارکه) و مدال «اشد وطئا و اقوم قیلا» به شب داده شده است: (ان ناشئه اللیل هی اشد وطئا و اقوم قیلا) و سوال «ما ادراک» از طرف خداوند در میان ازمنه و اوقات فقط در حق شب به کار گرفته شده است و گفته شده: و ما ادراک ما لیلهًْ‌القدر این سوال را خداوند فقط در خصوص قیامت و شب قدر به کار برده است یعنی در آن شب، قیامتی از عنایت برپاست.
حاصل اینکه شب و روز برای سالک سبیل حق و موفقیت و اهل فتح و ظفر شدن او (شیعتنا اهل الفتح و الظفر) مساوی نیست، به همین جهت خداوند در حدیث قدسی فرمود: اللیل لی! یعنی شب برای من است؛ از این جمله معلوم می‌شود که شب در تحصیل کمالات، حسابی دیگر دارد. استاد ما حضرت آیت‌الله انصاری شیرازی می‌فرمود: آب حیات در تاریکی شب است و شاعر چه نیکو سروده که:
مرو به خواب که فیض، قافله‌ای است که از کمینگه شب‌های تار می‌گذرد
و سخن نهایی را امام حسن عسکری(ع) فرموده که هر کس شب را مرکب خود نکند به ساحت قدسی حضرت حق نخواهد رسید: اِنَّ الوُصُولَ اِلَي اللهِ عَزَّوَجَلَّ سَفَرٌ لا يُدرَكُ اِلّا بِامتطاءِ اللَّيلِ(بحارالانوار، ج 78، ص379)
گاهی شب‌هنگام، بچه مریض می‌شود و پدر باید او را به بیمارستان برساند، این ظاهر قضیه است اما در واقع بچه را مریض کرده‌اند تا پدر توفیق عرض اسرار بر صاحب اسرار نداشته باشد، چنین پدری باید در کار خود اندیشه کند، همچنان که امام سجاد(ع) در دعای ابوحمزه فرمود: الهی مَا لِي كُلَّمَا قُلْتُ قَدْ صَلَحَتْ سَرِيرَتِي وَ قَرُبَ مِنْ مَجَالِسِ التَّوَّابِينَ مَجْلِسِي عَرَضَتْ لِي بَلِيَهًْ أَزَالَتْ قَدَمِي وَ حَالَتْ بَيْنِي وَ بَيْنَ خِدْمَتِكَ سَيِّدِي
یعنی هرگاه گفتم نهانم شايسته شد و جايگاهم به جايگاه توبه‌كنندگان نزديك گشت، برايم گرفتارى پيش آمد، بر اثر آن گرفتارى پايم لغزيد و ميان من و خدمت به تو مانع شد.
کانال رسمی آیت‌الله سید حسن عاملی
https://telegram.me/seyed_hasan_ameli