نگاهی به کتاب مرا به فتنه مینداز
تقابلی با فتنه و نفاق
ناهید زندیپژوه
موضوعات نفاق و منافقین و فتنهگری آنها پیشینهای تاریخی دارند. نفاق در عرف قرآنی به معنای اظهار ایمان و پنهان داشتن کفر باطنی است. در فتنه، جبهه باطل که همان منافقین هستند با تظاهر به دین و دستاویز قرار دادن شبه افکنی و حقنمایی، شناخت جبهه حق و باطل و تفکیک این دو از هم را مشکل میسازند.
چون شروع فتنه و پیدایش آن به صورت آهسته و مخفیانه است یعنی به طور خزنده پیشروی میکند و یکباره گسترش مییابد لذا ضرورت ایجاد میکند در همان بدو با عوامل آن قاطعانه برخورد شود.
در خطبه 175 نهجالبلاغه آمده: «قرآن بزرگترین بیماریها را که کفر و نفاق و انحراف و گمراهی است درمان میکند.» بنابراین قرآن منبعی برای شناخت حق از باطل است. اگر ما نتوانیم دشمن را از دوست تشخیص دهیم و اجازه ورود به آن دهیم، دیری نخواهد گذشت که ما هم تبدیل به باطل و شر خواهیم شد.
با آنکه مفهوم نفاق و منافق در سرتاسر قرآن مطرح شده، اما شرح مفصلتر در سوره مبارکه توبه آمده است. قابل ذکر آنکه سوره توبه به نامهای برائت و فاضحه نیز مشهور است.
کتاب «مرا» به فتنه مینداز، گزیدهای از درس گفتارهای حجتالاسلام والمسلمین قاسمیان در تفسیر سوره توبه - که به ویرایش دوم رسیده- توسط انتشارات مبنای آموزش در سال جاری منتشر شده است. این کتاب ماحصل تلاش مجموعه مطالعاتی سبل السلام- ناشر سخنرانیهای حجتالاسلام قاسمیان- با همکاری طلاب حوزه علمیه مشکوهًْ و جهادگران گروه رضوان است که با نیت تقویت مبانی قرآنی جامعه در حفظ و تقویت انقلاب اسلامی بویژه در عصر حاضر که دشمنان زخم خورده داخلی و خارجی، سعی در پایین کشیدن پرچم توحید، پرچم ولایت، پرچم جهاد و شهادت را دارند، در 196 صفحه به رشته تحریر درآمده که همراه با این کتاب فایل صوتی جلسات تفسیر سوره توبه حجتالاسلام قاسمیان نیز ارائه شده است.
موضوعات مطرح شده در کتاب با فرمایشات حکیمانه رهبر معظم انقلاب که ناظر به آیات وعبارات سوره توبه میباشد انجام پذیرفته و در مواردی به منظور تشریح بیشتر، اشاراتی از کلام عارفانه حضرت امام خمینی(ره)، بیان حضرت علامه(ره) در کتاب شریف المیزان و همچنین سخنرانیهای حجتالاسلام والمسلمین قاسمیان استفاده شده است. مدخلها در کتاب بصورت پانویس درج شدهاند. کتاب دارای مقدمهای طولانی است و مواردی که در آن ذکر شده به همراه توضیحات هر مورد به شرح ذیل است:
الف) انگیزهها و دلایلی که در تدوین کتاب دخیل بودهاند عبارتند از: مهجوریت قرآن در مراکز دانشگاهی، مجهزتر شدن تجهیزات دشمنان اسلام؛ هدایت قرآنی جریانهای کفر ونفاق؛ راهگشایی سوره توبه در جهاد اکبر؛ شباهت دوران صدر اسلام با نظام جمهوری اسلامی.
ب) محورهایی که در آیات سوره توبه در کتاب قابل مشاهدهاند؛ شامل: یاد و خاطره شعارهای انقلابی و مردانی از جنس السابقون الاولون؛ تأکید بر بناهای رضوان بنیان در مقابل بناهای متجدد مزورانه؛ ترسیم جهتگیری آفتها و آفتزدهها؛ و تأکید بر ضرورت دوری از پرتگاهها.
ج) کتاب «مرا به فتنه مینداز» تمامی سوره توبه را پوشش نمیدهد؛ نه به لحاظ آیات و نه به لحاظ موضوعات مطرح شده.
د) شنیدن صوت جلسات تفسیر سوره توبه توسط حجتالاسلام والمسلمین قاسمیان کمک زیادی در تبیین موضوع دارد.
فهرست مطالب با مقدمه آغاز شده، بخشهای هشتگانه کتاب به انضمام زیرمجموعههای هر بخش بطور پیاپی بدنبال هم آمدهاند. عناوین بخشهای کتاب عبارتند از: سیمای کلی سوره توبه/ منافقین/ صفات منافقین/ فتنه/ منافقین و جنگ تبوک/ مبارزه با نفاق و منافقین/ جهاد/ توبه.
عنوان کتاب برگرفته از آیه 49 سوره مبارکه توبه است که میفرماید:
«و منهم من یقول ائذن لی ولاتفتنی الافی الفتنه سقطوا و ان جهنم لمحیطه بالکافرین»
در صفحه 132 کتاب آمده: به ظاهر از آن فتنه فرار کند، خودش را در یک فتنه دیگر میاندازد. کلمه فتنه در اینجا به طوری که از سیاق برمیآید به یکی از دو معناست: افتادن به ورطهای که آدمی را مغرور نموده و فریب میدهد یا همان فتنه بلا و گرفتاری عمومی است؛ در وجه اول، به معنای این خواهد بود: به من اجازه بده به جنگ نیایم و مرا با بردن در صحنه جهاد به فتنه مینداز و با شمردن غنیمتهای نفیس جنگی اشتهای نفسانی مرا تحریک مکن و مرا فریب مده و در وجه دوم: اجازه بده من حرکت نکنم و مرا به ناملایماتی که میدانم در این جنگ هست مبتلا مساز.
کتاب «من را به فتنه مینداز» از زمره کتابهای دینی- سیاسی محسوب میشود و ویژگی این اثر در آن است که موضوعات با حساسیت و موشکافی خاصی مورد تحلیل قرار گرفته و همچنین راهکارهایی برای مقابله با جریانات نفاق و منافقین را ارائه میدهد.
متأسفانه ما بعلت فاصله گرفتن از قرآن فتنههای منافقین را سادهانگارانه تلقی میکنیم و گفته امام صادق(ع) که فرمودهاند: «کسی که سوره توبه و انفال را بخواند روح نفاق در او داخل نمیشود و از پیروان راستین امیرالمؤمنین علی(ع) خواهد بود.» را فراموش کردهایم.
برای حسنختام، این نوشتار را با گفتهای از پیام مقام معظم رهبری که در صفحه 195 کتاب مطرح شده است؛ مزین میکنم.
«ما که هنوز به اهداف خودمان نرسیدهایم، ما که هنوز با آن صحنه عظیمی که از گسترش تفکر اسلامی پدید میآید و خدای متعال در آیات قرآنی آن راترسیم کرده است خیلی فاصله داریم. راه، همین راه است: راه جهاد، راه تلاش، راه علم و عمل، راه اخلاص، راه صفا، راه ذکر و توجه به خدا، راه توسل به اهل بیت(ع)، راه زنده نگهداشتن یادگارها و ارزشهای اسلامی، نه فقط در دل و ذهن، بلکه حتی در عمل، اینهاست که ما را به نتایج خواهد رساند.»