رئیس اسبق سازمان محیط زیست تشریح کرد
افشای اطلاعات محرمانه کشور و احتمال تحریمهای جدید با اجرای «توافقنامه پاریس»
رئیس اسبق سازمان محیط زیست با تذکر این نکته که اطلاعات محرمانه کشور با اجرایی شدن «توافقنامه پاریس» میتواند افشا شود، گفت: در صورتی که این توافقنامه به قانون تبدیل شود، بار حقوقی سنگین و تحریمهای جدید را بهدنبال دارد.
فاطمه واعظجوادی درباره ابعاد مختلف توافقنامه پاریس و تبعات آن برای کشور به تسنیم گفت: طبق توافقنامه پاریس، حق شرط به هیچ عنوان پذیرفته نیست.
واعظجوادی با بیان اینکه برخی الزامات و تصدیقها داخل توافقنامه پاریس گنجانده شده است، تصریح کرد: چیزی که به مجلس شورای اسلامی رفته و تصویب شده با عنوان موافقتنامه پاریس است و در این توافقنامه سؤالات اساسی وجود دارد.
وی با انتقاد از عملکرد کسانی که این توافقنامه را امضا کردهاند، تاکید کرد: این توافقنامه بدون گذراندن مراحل قانونی در مجلس شورای اسلامی به امضا رسیده و باید از امضاکنندگان آن پرسید که چرا چنین تصدیق و الزاماتی را برای کشور پذیرفتند و بار حقوقی سنگینی را تحمیل کردهاند.
رئیساسبق سازمان محیط زیست اظهار داشت: ظاهراً توافقنامه پاریس توافقی محیطزیستی است اما باید این را مورد توجه قرار داد که ما در اسلام قواعد محیط زیستی زیادی داریم؛ قاعده «لاضرر و لاضرار» محیط زیست را انفال الهی میداند و آن را برای خداوند، رسول، امامان و سپس دولت و سازمان محیط زیست معرفی میکند.
واعظ جوادی افزود: مسئولیت لازم در دین و کشور ما به دولت و سازمان حفاظت محیطزیست برای حفظ محیط زیست داده شده بنابراین با این مهم هیچگاه مخالف نیستیم و در دین مبین اسلام نیز بر حفاظت از محیط زیست تاکید شده است.
حقوق بشر چه ربطی به موضوعات زیستمحیطی دارد؟
وی با اشاره به به برخی بخشهای توافقنامه پاریس، گفت: در مقدمه توافقنامه و قبل از ورود به بندها و مادههای مختلف، بخشی وجود دارد که با ادبیات صریح تاکید میکند که «در تعقیب هدف کنوانسیون و تحت تاثیر اصول آن از جمله اصل برابری و بحث مشترک و متفاوت باید کارهایی انجام گیرد»، بعد از بخش مقدمه آمده است که «با تصدیق اینکه تغییرات آب و هوایی نگرانی مشترک نوع بشر است، اعضا باید (یعنی الزام) هنگام اتخاذ اقداماتی برای پرداختن به تغییر آبوهوا به تعهدات مربوط خود در مورد حقوق بشر توجه کنند.»
به گفته رئیس اسبق سازمان محیط زیست، مطرح کردن این بند الزامآور در مقدمه توافقنامه پاریس چه ربطی به موضوعات زیست محیطی دارد؛ چرا چنین موضوعاتی در توافقنامه پاریس مطرح شده و هیچ توجهی صورت نگرفته است.
وی ادامه داد: رفتار کشورهای توسعهیافته در سند 2030 مشخص بوده و این توافقنامه هم بخشی از جورچینی است که آنها برای ما یا جهان یکپارچه تدارک دیدهاند.
برابری جنسیتی
در توافقنامه زیست محیطی
واعظ جوادی با اشاره به دیگر مقدمات و بندهای توافقنامه پاریس، توضیح داد: در بخش دیگری از این توافقنامه آمده است که «اعضا باید هنگام اتخاذ اقدامات برای پرداختن به تغییرات آبوهوا به تعهدات مربوط به خود در مورد حقوق بشر، حق سلامت، حقوق مردمان بومی، جوامع محلی، مهاجران و... توجه داشته باشند و به برابری جنسیتی و توانمندی بیننسلی احترام بگذارند و آنها را ترویج کرده و در نظر بگیرند.»
رئیساسبق سازمان محیط زیست گفت: بخشی از این موضوعات مطرح شده در قسمتهای ابتدایی توافقنامه را قبول نداریم چرا که بعضی از صحبتهای مطرح شده هیچ ارتباطی به توافقنامه ندارد.
وی تصریح کرد: به کشورهای توسعه یافته که بر این توافقنامه تاکید کردهاند میگویم که اگر میخواهید محیط زیست را حفظ کنید به این کار مبادرت کنید و ما هم حفاظت از محیطزیست را قبول داریم اما برای این منظور در داخل کشور و در اسلام قوانین و الزامات لازم را داریم.
واعظ جوادی افزود: وجود سیاستهای کلی ابلاغی مقام معظم رهبری در مورد محیطزیست و اسناد بالادستی برای این منظور بهترین راهکارها برای حفظ محیط زیست است.
رئیس اسبق سازمان محیط زیست خاطرنشان کرد: رهبر معظم انقلاب فرمودهاند که باید در افق 1404 به محیطزیست مطلوب دست یابیم که این تاکیدات نشان میدهد ما مشکلی با بخشهای محیطزیست نداریم و آن را تکلیف و وظیفه دینی و ملی خود میدانیم اما برخی تاکیدات و بندهای مطرح شده در توافقنامه پاریس را مناسب نمیدانیم.
وی تصریح کرد: اینکه در توافقنامه پاریس در مورد تعهدات مربوط به حقوق بشر صحبت شود هیچ ارتباطی به موضوعات زیست محیطی ندارد البته تاکید کشورهای غربی و توسعهیافته در مورد حقوق بشر نیز به گسترش موازین و برنامههای آنان در راستای حقوق بشر همجنسبازان، سند 2030 و برابری جنسیتی باز میگردد.
واعظ جوادی با انتقاد از برابری جنسیتی غربی گفت: اسلام به شکل بسیار کامل و مناسب به برابری جنسی و روح زن و مرد به عنوان یک انسان اهمیت میدهد و به ارزشهای اخلاقی در دین توجه ویژهای شده است.
وی با بیان اینکه الزامات بسیاری در این توافقنامه وجود دارد، اظهار داشت: متاسفانه ترجمه فارسی این توافقنامه مناسب نیست و بخشهای ترجمه شده نامفهوم است؛ متاسفانه همین متن ترجمه شده به مجلس رفت و رای آورد که البته شورای نگهبان ایراداتی به آن گرفته و امیدواریم در ادامه روند دقت شود.
خالق متعال یا مادر زمین؟!
رئیس اسبق سازمان محیطزیست با بیان اینکه در برخی قسمتهای این توافقنامه از آفریننده محیطزیست و موضوعات مرتبط به آن با عنوان واژه «مادر زمین» یاد شده است در صورتی که ما مسلمانان میگوییم که خالق متعال، زمین و تنوع زیستی را آفریده است و اینجا این سؤال پیش میآید که چرا مسئولان جمهوری اسلامی در زمان امضای توافقنامه به این واژه و گنجاندن آن دقت نکردهاند. در برخی بخشهای دیگر این توافقنامه بر شیوه زندگی پایدار و الگوهای پایدار مصرف آن هم به سبک کشورهای توسعهیافته تاکید شده است، مگر ما شیوه زندگی آنها را قبول داریم که چنین تصمیمی را گرفتهایم؛ چرا ما باید با راهنمایی کشورهای توسعهیافته حرکت کنیم. شیوه زندگی مناسب را اسلام برای همگان مورد توجه قرار داده و ما نباید زیر بیرق کشورهای غربی و توسعهیافته برویم؛ ما سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی را در اختیار داریم و باید به آن توجه شود.
توافقی که میتواند باعث تحریم شود
وی با بیان اینکه ایرادات مطرح شده در توافقنامه پاریس فقط در بخشهای اولیه بوده و هرچه در بندهای مختلف پیش میرویم به ایرادات فراوانی میرسیم، درباره این پرسش که آیا الزامات مطرح شده در توافقنامه پاریس موجب تحریمها برای کشورمان خواهد شد یا خیر، گفت: بله باعث تحمیل تحریم به کشورمان خواهد شد و این موضوع وقتی به قانون تبدیل شد به طور حتم مسائل مختلفی را برای ما بهدنبال دارد.
واعظ جوادی افزود: متاسفانه در برخی بندها تاکید شده که ما باید تمامی اطلاعات چاههای نفت و گاز را ارائه دهیم؛ حتی در برخی بندها بر اطلاعات فعالیتهای انسانی نیز توجه شده است و حتی باید اطلاعات گاوداریها هم به صورت کامل داده شود.
وی ادامه داد: بررسی کارشناسان فنی برای اطلاعات مطرح شده، بروزرسانی هر دو سال یک بار گزارشهای ایران و... برخی دیگر از دغدغههای موجود در توافقنامه پاریس است که اگر هر کدام از الزامات اتفاق نیفتد، ممکن است ابزاری برای فشار بر ایران و تحریمهای جدید را بهدنبال داشته باشد.
این مسئول اسبق سازمان محیطزیست درباره اینکه آیا پذیرفتن این توافقنامه در دولت آگاهانه یا ناآگاهانه بوده است، اظهار داشت: نمیتوانم نسبت به این روند برنامههای مطرح شده خوشبین باشم؛ بنده در سالهای اخیر در مورد مسائل مختلف زیست محیطی سکوت کردهام یا آنکه پیغامها را به خود مسئولان ذیربط رساندهام اما واقعاً این توافقنامه به شکل امضا شده به هیچ عنوان به صلاح کشور نیست.یک زمان شما توافقی انجام میدهید که هم سطح است یعنی امتیازی داده و امتیازی دریافت میشود اما امضای توافقنامه پاریس به این سبک را قبول نداریم.
وی درباره اینکه آیا میتوان این توافقنامه را به گونهای دیگر یا بهصورت مشروط پذیرفت، گفت: صراحتاً مادهای وجود دارد که تاکید میکند حق شرطی وجود ندارد؛ وقتی شما توافقنامه را پذیرفتید دیگر نمیتوانید بعد از آن شرط بگذارید.
واعظ جوادی خاطرنشان کرد: متاسفانه بندهای زیادی در این توافقنامه وجود دارد که باید دقت لازم صورت گیرد؛ متاسفانه در صورت ورود و اجرایی شدن این توافقنامه باید تمامی اطلاعات خودمان را هرچند که محرمانه هم باشد ارائه کنیم.
به گفته این کارشناس محیطزیست، در حال حاضر دلیلی وجود ندارد که وارد این توافق شویم ضمن اینکه چون هنوز وارد نشدهایم بنابراین تعهدی هم به آن شکل نداریم.
باید در بندبند توافقنامه دقت کنیم
وی با بیان اینکه باید امضای توافقنامه با دقت صورت گیرد، اظهار داشت: به عنوان نمونه برخی کشورها همانند روسیه به این توافق ملحق نشدهاند و ما هم باید در بند بند آن دقت کنیم و در حال حاضر زمان مناسبی برای پیوستن به آن نیست.
واعظ جوادی با بیان اینکه برخی کشورهای توسعهیافته و غربی با مبانی ایران اسلامی مشکل دارند و به دنبال آسیبرسانی به کشور هستند، گفت: ما در ایران اسلامی همیشه به دنبال حفظ محیطزیست بوده و هستیم اما اگر برخی انسانها یا سازوکارها مشکلاتی را ایجاد کرده باید آنها را اصلاح کنیم و نباید چیزی که با مبانی فکری ما سازگار نیست به امضا برسانیم.
گفتنی است، توافقنامه پاریس در تاریخ 12 دسامبر (21 آذر) سال 2015 با شرکت نزدیک به 196 کشور جهان و در چارچوب کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل متحد مصوب شد؛ هدف بلندمدت توافق پاریس در ظاهر این است که دمای کره زمین تا پایان قرن به جای دو درجه، 1/5 درجه سانتیگراد افزایش یابد.
پس از تصویب این توافقنامه از سوی دولت یازدهم، مجلس شورای اسلامی نیز پیوستن به توافقنامه آب و هوایی پاریس را بررسی و تصویب کرد؛ این مصوبه برای تایید نهایی به شورای نگهبان فرستاده شد که شورای نگهبان ایراداتی نسبت به این توافقنامه گرفته است؛ بررسیهای نهایی توسط نمایندگان در حال انجام است.