دولت یازدهم بدترین عملکرد را در زمینه فاصله طبقاتی داشته است
عملکرد دولتهای پس از جنگ بر اساس فاصله طبقاتی (شاخص ضریب جینی) نشان میدهد دولت حسن روحانی، بدترین عملکرد را از لحاظ این شاخص داشته است.
شاخص ضریب جینی عددی است بین صفر و یک. ضریب جینی صفر برابری کامل را نشان میدهد (به طور مثال جایی که همه درآمد یکسان دارند) و ضریب جینی یک نشاندهنده حداکثر نابرابری است (به طور مثال جایی که تنها یک نفر صاحب تمام درآمد است). هر چه عدد ضریب جینی محاسبه شده برای یک کشور کوچکتر باشد، کشور مورد نظر از لحاظ توزیع درآمد و ثروت در شرایط بهتری قرار دارد.
به گزارش مشرق، در همین راستا رهبر انقلاب اسلامی نیز روز پنجشنبه در دیدار رئیس و نمایندگان مجلس خبرگان، به مسئله عدالت، مبارزه با فقر و تقسیم صحیح ثروت اشاره کردند و از آن در زمره مسائل اصلی انقلاب و مسائلی که نیازمند ارزیابی و مطالبهگری خبرگان است، نام برده و گفتند: «بایستی کشور را جوری اداره بکنیم که فاصله بین فقیر و غنی کم بشود. خب، این مسئله بسیار مهمی است و امروز در دنیا هم مطرح است؛ این ضریب جینی که در دنیا مطرح است و امروز جزو معیارها و شاخصهای اقتصادی است، همین است؛ در واقع، به یک معنا فاصله بین فقیر و غنی است.»
بر اساس آمار بانک مرکزی از شاخص ضریب جینی، این شاخص در دو سال اول انقلاب به علت آثار سیاستهای ناعادلانه رژیم پهلوی به ترتیب 0/436 و 0/461 بود اما از سال ۱۳۵۹ روند نزولی نسبی به خود گرفت.
اما اگر بخواهیم عملکرد چهار دولت اخیر را براساس شاخص ضریب جینی مقایسه کنیم، آمار بانک مرکزی نشان میدهد عملکرد دولتهای میرحسین موسوی و حسن روحانی، موجب افزایش این شاخص شدهاند؛ یعنی در دوره این دولتها نابرابری توزیع درآمد، بدتر شده است. اما در دولتهای رفسنجانی، خاتمی و احمدینژاد، شاخص ضریب جینی اندکی کاهش پیدا کرده است.
بر اساس این آمار، میرحسین موسوی در سال ۱۳۶۰ دولت را با شاخص ضریب جینی 0/3984 تحویل گرفت اما در سال ۱۳۶۸ با 0/4092 تحویل دولت رفسنجانی داد؛ یعنی شکاف طبقاتی را بیشتر کرد.
با آنکه در دولت اول رفسنجانی به علت سیاستهای تعدیل اقتصادی، ضریب جینی بیشتر شد و شکاف طبقاتی به اوج رسید اما با کنار نهادن این سیاستها و اتخاذ برخی اقدامات حمایتی، دولت رفسنجانی توانست در سال ۱۳۷۶ دولت را با شاخص ضریب جینی 0/4029تحویل خاتمیدهد که نسبت به ابتدای دولت سازندگی، اندکی کاهش نشان میداد.
در دولت اصلاحات، شاخص ضریب جینی تقریبا تکان نخورد و ثابت ماند به طوری که در سا ل۱۳۸۴ که دولت تحویل احمدینژاد شد ضریب جینی نسبت به ابتدای دولت خاتمی فقط 0/0006 کمتر شده بود.
بر اساس این آمار، بیشترین کاهش ضریب جینی در دولت احمدینژاد رقم خورد به طوری که در آن دولت شاخص ضریب جینی ۰.۰۰۷۱ کمتر شد. هرچند این رقم هم بهبود ناچیزی محسوب میشود اما نسبت به سایر دولتها عملکرد مطلوبتری محسوب میشود.
دولت روحانی نیز عملکرد ناموفقی در زمین ضریب جینی داشته است.
در دولت یازدهم برای اولین بار پس از جنگ این ضریب افزایش یافت تا در بین سه دولت پس از جنگ، تنها دولتی باشد که درآن ضریب جینی بیشتر میشود! هرچند آمار سال ۱۳۹۵ تاکنون از سوی بانک مرکزی منتشر نشده، اما آمار سه سال اول دولت روحانی، ناامیدکننده بوده است. ضمن آنکه آمار مرکز آمار از ضریب جینی سال ۱۳۹۵ نیز نسبت به سال قبل از آن، ثابت باقی مانده و کاهش نیافته است. این رقم در دولت روحانی 0/0036 زیاد شده است.