پرسش:
از نگاه امام علی(ع) یک فرمانده خوب و نمونه دارای چه ویژگی‌هایی است و آن حضرت هنگام انتصاب «محمدبن ابی‌بکر» به ولایت مصر چه توصیه‌های مدیریتی به او فرمود؟
پاسخ:
1- ویژگی‌های فرمانده نمونه
از دیدگاه امام علی(ع) یک فرمانده ممتاز و نمونه باید هفت ویژگی برجسته داشته باشد: 1- بیداری و هوشیاری کامل در بحران‌ها و به هنگام احساس خطر 2- عدم ترس و وحشت از قدرت دشمن هرچقدر(قوی) باشد 3- قاطعیتی همچون شعله‌های سوزان آتش در برابر دشمنان 4- موثر بودن و حساب شده بودن ضرباتی که بر دشمن وارد می‌کند 5- پیروی کامل از فرمان امام و رهبر 6- دلسوزی و خیرخواهی نسبت به جامعه اسلامی 7- سختگیری در برابر دشمنان
2- توصیه‌های مدیریتی
امام علی(ع) در دستورالعمل خود، خطاب به «محمدبن ابی‌بکر» هنگام انتصاب او به ولایت مصر فرمودند: بال‌های(محبت) خود را برای آنها بگستر، و پهلوی نرمش و ملایمت را بر زمین بگذار، چهره خویش را برای مردم گشاده‌ دار و مساوات را در میان آنها اعم از کوچک و بزرگ(حتی در نگاه‌هایت) مراعات کن تا نه بزرگان کشور به حمایت بی‌دلیل تو طمع ورزند، و نه ضعفا در اجرای عدالت از تو مایوس شوند،‌ چرا که خداوند از بندگان خود در مورد اعمال کوچک و بزرگ، آشکار و پنهان بازخواست خواهد کرد...!
ای محمدبن ابی‌بکر! بدان من تو را فرمانده بزرگترین لشکرم، یعنی لشکر مصر نمودم! پس بر تو لازم است که با خواسته‌های دلت مخالفت کنی و از عقیده‌ات دفاع نمایی، هرچند یک ساعت از عمر تو بیشتر نمانده باشد! و هرگز خدا را به خاطر رضای احدی به خشم نیاور! که خداوند جای همه کس را می‌گیرد و هیچ کس جای او را نخواهد گرفت! نماز را در اوقات خود به جای آور نه آنکه به هنگام بیکاری در انجامش تعجیل کنی، اما به هنگام اشتغال به کارها آن را به تاخیر بیندازی و بدان که تمام کردار خوبت در گرو
 نماز است.
(از منافقان سخت بپرهیز و برحذر باش، چرا که) پیامبر گرامی اسلام(ص) فرمود: من نه از مومن و نه از مشرک بر امتم نمی‌ترسم، زیرا مومن را ایمانش از خلافکاری باز می‌دارد و مشرک را خدا به خاطر شرکش درهم می‌کوبد، تنها از شر منافقان بر شما می‌ترسم که در دل ایمان ندارند، و به زبان سخنانی می‌گویند جالب و دلپسند(تا شما را بفریبند و به اهداف شوم خود برسند، ولی از اعمال زشتشان می‌توان آنها را بازشناخت).
(نهج‌البلاغه- عهدنامه محمدبن ابی‌بکر، نامه 27)