سرویس سیاسی-

ظریف درباره اولویت‌‌های سیاست خارجی در دولت جدید اظهار داشت: یک اولویتی که دستگاه سیاست خارجی دنبال خواهد کرد حفظ برجام و جلوگیری از بدعهدی‌های آمریکاست. ما نباید اجازه دهیم آمریکا برجام را به هزینه ایران اجرا یا نقض کند.
تاکید وزیر خارجه بر «حفظ برجام به هر قیمتی» در حالی است که واکنش منفعلانه دولت یازدهم در قبال عمل نکردن آمریکا به تعهدات خود،‌ این گزاره را در ذهن دولتمردان آمریکایی تقویت کرد که می‌توانند برخلاف تعهداتشان عمل کنند و مطمئن باشند که از سوی ایران، واکنش عملی مشاهده نخواهد شد. به اعتقاد کارشناسان یکی از علل اصلی افزایش تحریم‌ها در پسابرجام، همین رویکرد منفعلانه بوده است.
اقدامات نقد
در مقابل وعده‌های نسیه!
ظریف افزود: این سیاستی است که از ابتدای روز اجرایی شدن برجام با علم به بدعهدی‌های آمریکا دنبال کردیم. حتی در زمان مذاکرات برجام با بی‌اعتمادی به آمریکا، برجام تدوین و زمینه‌ها و مقررات لازم برای مقابله با این بدعهدی‌ها دیده شده است. این یکی از اولویت‌هایی بوده که در دولت قبلی نیز دنبال شده و در این دولت هم انشاءالله دنبال خواهد شد.
وی درباره خواسته روحانی برای حفاظت از نهال نوپای برجام گفت: چندین زمینه برای اینکه از برجام حفاظت و حراست شود، باید پیگیری شود یکی از این زمینه‌ها آن چیزی است که ما در داخل برجام دیدیم. خود برجام سندی است که بر مبنای این واقعیت تدوین شده که هیچ کدام از طرف‌ها به یکدیگر اعتماد نداشته باشند مخصوصا ما به آمریکایی‌ها اعتماد نداشتیم و به همین خاطر سند برجام براساس بی‌اعتمادی نوشته شده است. مواردی که در داخل برجام وجود دارد اگر در همه زمینه‌ها توجه کنید،‌ترتیباتی دیده شده که مانع از بدعهدی شود و ما این ترتیبات را دنبال می‌کنیم.
این اظهارنظر ظریف در حالی است که در متن برجام هیچ راهکاری درخصوص بدعهدی طرف مقابل گنجانده نشد. در حقیقت یکی از دلایل اصلی دستاورد تقریبا هیچ برجام، اقدامات نقد دولت یازدهم در مقابل وعده‌های نسیه طرف مقابل و علی الخصوص آمریکاست. اقدامات نقد و یکطرفه و برگشت ناپذیر دولت یازدهم در حالی صورت گرفت که منتقدان با توجه به سابقه عهدشکنی‌های گسترده آمریکا در مذاکرات بین‌المللی، بارها به این روند اعتراض کردند ولیکن متاسفانه دولتمردان و دستگاه دیپلماسی هیچگاه به این نقدها توجه نکرده و منتقدان را به جهنم حواله دادند.
سؤال این است که آیا بتن‌ریزی در قلب رآکتور اراک،خروج بیش از 12 هزار سانتریفیوژ از چرخه غنی‌سازی، توقف تحقیق و توسعه برای غنی‌سازی در فردو و خروج 9700 کیلوگرم از ده‌هزار کیلوگرم اورانیوم غنی شده زیر 5 درصد- که طی ده سال با تلاش دانشمندان هسته‌ای کشورمان به دست آورده بودیم- به دلیل بی‌اعتمادی به آمریکا بود؟!
سیاه چاله تحریم، سوغات
 بزک کنندگان برجام
وزیر امور خارجه با بیان اینکه در این دولت (یازدهم) توانستیم موانع توسعه و روابط اقتصادی که همان تحریم‌های ظالمانه بود را برداریم، عنوان کرد:‌در دولت دوازدهم تلاش بیشتری خواهیم کرد که فعال‌تر در حوزه دیپلماسی اقتصادی حرکت کنیم.
این اظهارنظر در حالی است که قرار بود براساس وعده و وعیدهای فراوان دولتمردان و رسانه‌های حامی دولت، «فتح‌الفتوح برجام»! دو دستاورد اصلی در پی داشته باشد. اولی لغو بالمره تمامی تحریم‌ها در روز اجرای توافق(دی ماه ۹۴) و دومی گشایش اقتصادی برای عموم مردم.
در حال حاضر نه تنها تحریم‌های قبلی سر جای خود باقی ماند بلکه تحریم‌های بی‌سابقه؛ شدید و جدیدی- از جمله قانون موسوم به مادر تحریم‌ها یا سیاه چاله تحریم- در عصر پسابرجام علیه ایران تصویب شد، با این تفاوت که دیگر بخش زیادی از توان هسته‌ای را از دست داده‌ایم و همزمان تحریم هم می‌شویم!
در ماههای اخیر رسانه‌های بزک‌کننده برجام اینگونه به دشمن پالس داده‌اند که هر چقدر تحریم‌ها شدیدتر و گسترده‌تر شود، پاسخ متقابلی دریافت نخواهند کرد و دولت ایران آماده است تا خسارت محض برجام را به دیگر مولفه‌های قدرت کشور نیز با برجام‌های بعدی تعمیم دهد.
کاهش سرمایه‌گذاری خارجی
 در پسابرجام
به گزارش فارس، ظریف در ادامه گفت:جذب سرمایه‌گذاری خارجی که در دو سال گذشته توفیق خوبی در این زمینه داشتیم ولی کافی نیست و برای‌اشتغالی که نیاز داریم کافی نیست.
در اینباره گفتنی است آنکتاد (کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل) که مرجع رسمی آمار جذب سرمایه خارجی در دنیا است در اوایل امسال در گزارشی اعلام کرد که ایران از سال 92 تاکنون در جذب منابع نزولی عمل کرده و در سال 95 نسبت به 94 به منفی 51 درصد رسیده است.
در‌حالی‌که رئیس‌جمهور وعده جذب 30 میلیارد دلاری سرمایه‌گذاری خارجی در پسابرجام را داده بود و برای سال 95 نیز حدود 11 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی مصوب شده بود، آمار‌های رسمی نشان می‌دهد تنها 2 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی در سال گذشته جذب شده است!
نتیجه برد- برد در برجام
وزیر امور خارجه در ادامه گفت: دولت قبلی آمریکا از سر لطف به ایران وارد مذاکره درباره برجام نشد به این خاطر وارد شد که همه راه‌های دیگر را امتحان کرده بود از تحریم‌ها و فشارهای سیاسی و... ناکام مانده بود. مردم ما در سال 92 به آمریکا اعلام کرد که آن سیاست‌ها محکوم به شکست است و لذا دولت آمریکا ناگزیر بود به پای میز مذاکره بیاید و به یک نتیجه برد -برد و قابل قبول برای همه دسترسی پیدا کنیم.
این اظهارنظر در حالی است که رویکرد «حفظ برجام به هر قیمت» از سوی دولت موجب شده است که نه تنها پولهای بلوکه شده آزاد نشود بلکه 2 میلیارد دلار از اموال ملت ایران توسط آمریکا غارت شود. نه تنها تحریم‌ها به تاریخ نپیوست بلکه بر تعداد آنها نیز افزوده شد و قانون ضدایرانی آیسا تمدید و قانون سیاه چاله تحریم تصویب شد. نه تنها تحریم سوئیفت- با هدف گسترش مبادلات تجاری ایران- رفع نشد بلکه قانون محدودیت ویزا تصویب شد. و در انتها، اوبامای مودب! و باهوش!- به تعبیر مقامات دولت یازدهم- در آخرین روزهای ریاست جمهوری، وضعیت اضطراری آمریکا علیه ایران را تمدید کرد و آخرین لگد را به برجام زد. ترامپ نیز در حال تکمیل این پروژه است. «جان کری» وزیر خارجه سابق آمریکا- دی ماه 95- در یادداشتی که به مناسبت نزدیک شدن به روزهای پایانی حضور در کابینه آمریکا نوشته بود، از برد- برد در مذاکرات هسته‌ای رمزگشایی کرد. کری تاکید کرد: «مذاکرات با تهران برای عقب نشاندن ایران از برنامه هسته‌ای به نتیجه رسید و حالا دولت بعدی آمریکا باید ضمن ادامه اعمال فشار بر ایرانی‌ها، برای عقب نشاندن برنامه موشکی ایران تلاش کند».
لزوم تغییر اساسی
 در رویکرد حفظ برجام به هر قیمت
به اذعان بسیاری از کارشناسان، برجام از نظر آمریکایی‌ها با اجرای تعهدات ایران تمام شده و تعهدات آمریکا روی کاغذ باقی خواهد ماند و اگر دولت ایران انتظار وعده نسیه جدیدی! از سوی آمریکا دارد باید امتیاز نقد جدیدی! بدهد.
بنابراین بزک کنندگان برجام این پالس را به دشمن می‌دهند که هر چقدر تحریم‌ها شدیدتر و گسترده‌تر شود، پاسخ متقابلی دریافت نخواهند کرد و دولت ایران آماده است تا خسارت محض برجام را به دیگر مولفه‌های قدرت کشور نیز با برجام‌های بعدی تعمیم دهد.
بنابراین با توجه به تجربه برجام و خسارت محض این توافق، لازم است که دولت دوازدهم در رویکرد «حفظ برجام به هر قیمت» تغییری اساسی اعمال کند.