در سایه ضعف دیپلماسی اقتصادی صورت گرفت
سبقت رقبای ایران در جذب فرصتهای گازی همسایگان
پس از بروز اختلاف مالی بین ایران و ترکمنستان بر سر قرارداد واردات گاز، چینیها برای تجارت گاز با این کشور دست به کار شدهاند.
به گزارش خبرگزاری مهر، به تازگی تاجیکستان از آغاز احداث بخش تاجیکی خط لوله چهارم صادرات گاز ترکمنستان به چین خبر داده است. احداث این خط لوله در حالی آغاز شده است که ایران نه تنها از گاز ارزان این همسایه شمال شرقی خود استفاده حداکثری نمیکند؛ بلکه با قطع واردات از ترکمنستان در سال جاری، دست خود را نیز از آن کوتاه کرده است. در همین زمان رقبای ایران در این بازار مانند چین، برای احداث خط لوله چهارم واردات گاز از این کشور گام برمیدارند.
در طی هفته جاری، تلویزیون ملی تاجیکستان خبر از آغاز احداث بخش تاجیکی خط لوله ترکمنستان- ازبکستان- تاجیکستان- قرقیزستان- چین داده است. طبق گفته وزیر انرژی تاجیکستان، شرکت ملی نفت چین فروش تجهیزات و ماشینآلات برای ساخت تونلهای خط لوله در منطقههای کوهستانی تاجیکستان را آغاز کرده است. بخش تاجیکی خط لوله تاجیکستان- چین بیش از ۴۰۰ کیلومتر طول خواهد داشت. اجرای این پروژه، بیش از ۳ میلیارد دلار سرمایه از طریق چین به اقتصاد تاجیکستان تزریق خواهد کرد.
به این ترتیب، به نظر میرسد در سایه غفلت مسئولان ایرانی و اعلام عدم ضرورت واردات از ترکمنستان، کشورهای دیگر به دنبال جذب فرصتهای مسلم ایران در بازار گاز و افزایش سهم خود از این بازار هستند. حال باید دید که مقامات ایرانی، تا کی میخواهند اختلاف مالی با ترکمنستان را، بهانه به تاراج دادن فرصتهای ارزشمند ایران در بازار گاز قرار دهند.
گفتنی است، علاوه بر نکاتی که این گزارش به آن اشاره کرده، باید تأکید کرد که شرکت ملی گاز معمولا بین منابع درآمدی و هزینهای خود تعادل برقرار مینماید. به این معنی که این شرکت، بخشی از درآمد صادرات گاز از مناطق جنوب و غرب را به واردات گاز از همسایگان شمالی و شرقی اختصاص میدهد.
به این ترتیب تا چندی پیش شرکت گاز بخشی از درآمد صادرات گاز به ترکیه را به واردات گاز از ترکمنستان اختصاص میداد، اما پس از شکایت ترکیه به بهانه گرانفروشی و انفعال دولت در اقامه دعوای متقابل، دولت یازدهم از بهمنماه 95 بدون دریافت هیچگونه مبلغی به این کشور گاز صادر میکند و این منبع درآمد فعلا مسدود شده است.
بنابراین شرکت گاز درآمدی ندارد تا پول واردات از ترکمنستان را بپردازد و بدهی کشورمان به این کشور انباشته شده است. تاسفبارتر آنکه به گوش میرسد با تصمیم دولت یازدهم به این کشور بابت تأخیر در پرداخت پول گاز، بهره هم میدهیم. به این ترتیب قطع واردات گاز از این کشور اجتنابناپذیر خواهد بود.
البته ناگفته نماند که افتتاح خطوط گازرسانی به مناطق شمالی کشور نیز از عوامل کاهش نیاز ایران به منابع گازی ترکمنستان است که در صورت اجرای کامل آن قابل توجه خواهد بود.