گروه اقتصادی-
یک اقتصاددان با اشاره به اینکه بانک مرکزی قبلا رشد اقتصادی سال 94 را سه درصد اعلام، اما هم‌اکنون آن را منفی 3/1 عنوان کرده است، گفت: بعید نیست بانک مرکزی نرخ رشد 11/6 که برای سال 95 اعلام شده را بعدها تکذیب کند و آن را کمتر یا منفی عنوان دارد.
همین چند روز پیش بود که جدیدترین آمار بانک مرکزی در خصوص رشد اقتصادی اعلام شد. رشدی که برای سال 95 اعداد و ارقام حیرت انگیزی را حداقل با توجه به شرایط امروز اقتصادی کشور نشان می داد.
بانک مرکزی اعلام کرد رشد بهار، تابستان و پاییز سال گذشته به ترتیب 7/4، 11/9 و 15/7 درصد بوده است، هر چند چنانچه خود بانک مرکزی اعلام کرده، بخش مهمی از این رشد وابسته به نفت بوده و رشد بدون نفت کشور در این سه فصل معادل 1/5-، 2/8 ، 4/6 درصد می‌باشد اما حتی همین رشد‌های نسبتا پایین هم واکنش برانگیز می‌باشد.
چنانچه نسیم گزارش داده است، بیژن عبدی از اساتید برجسته اقتصادی با اشاره به اینکه بانک مرکزی قبلا رشد اقتصادی سال 94 را سه درصد اعلام کرده بود، اظهار داشت: چندی پیش متوجه شدیم که این نهاد نرخ رشد اقتصادی همین سال را به منفی 3/1 بیان کرده است، بنابراین بعید نیست که نرخ رشد 11/6 که برای سال 95 اعلام شده را بعدها تکذیب کند و آن را کمتر یا منفی عنوان دارد.
وی افزود: این آمارهای ضد و نقیض و متفاوت نشان می‌دهد که هیچ یک مبنا و پایه علمی ندارد چرا باید راجع به نرخ رشد از دولتمردان رقم‌های متفاوتی را بشنویم؟ برای نمونه نرخ رشد سال 93، هم مثبت و هم منفی، بعدها دریافتیم که این نرخ منفی بوده است.
این اقتصاددان بیان کرد: وقتی آماری نداریم یا با تاخیر اعلام می‌شود چگونه می‌توانیم برای سال آینده تصمیم درستی بگیریم، با این شرایط نه می‌توان دانست کجای کار هستیم و نه راه و مسیر را اصلاح کرد و نه می‌توان دریافت تخطی کجا صورت گرفته، از این رو همه چیز در تخیل می‌گنجد و حرف‌های مسئولان کلی‌گویی می‌شود، واقعا نمی‌دانم دولتمردان چگونه با این آمارها تصمیم می‌گیرند.
عبدی ادامه داد: چرا همه چیز حالت محرمانه دارد و آمارها آنقدر دست خوش بازی‌های سیاسی قرار گرفته و بالا و پایین می‌شود، بطوری که به لحاظ علمی دیگر قابل استناد نبوده و براساس آنها هیچ تحلیلی را نمی‌توان ارائه داد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا به لحاظ علمی منفی و مثبت بودن نرخ رشد برای دو سال متوالی و با این همه تفاوت وجود دارد، گفت: اگر اقتصاد دارای ثبات و پایداری باشد، نباید دچار نوسانات شدید در نرخ رشد شود، رشد منفی و مثبت با این همه تفاوت برای سال‌های 94 و 95 ناشی از آمارسازی‌ها است، واقعیت اقتصاد ما در چهار سال گذشته، تداوم رکود گذشته بود، بنابراین اگر قبول کنیم رکود داشتیم پس رشدمان همچنان منفی بوده است.
این استاد دانشگاه درباره اینکه آیا امسال نیز شاهد رشد نفتی خواهیم بود نیز یادآور شد: رشد نفتی یک بار حاصل می‌شود، با اینکه توانستیم ظرفیت نفتی خود را نزدیک به یک میلیون بشکه برسانیم، اما باید این واقعیت را پذیرفت که این رشد از این طریق دیگر قابل تکرار نیست، بنابراین امسال دیگر شاهد جهش تولید و صادرات نفت نخواهیم بود، همین باعث می‌شود که نرخ رشد 11/6 اعلام شده به منفی یا زیر یک تغییر کند که بعدها معلوم خواهد شد و همه چیز دچار تناوب شدید می‌شود.
تفاوت آماری بیداد می‌کند!
اشاره این اقتصاددان به تعارضات آماری در حالی است که در ارائه همان آمار، شاهد تفاوتی فاحش بین رقم اعلام شده از سوی بانک مرکزی و مرکز آمار هستیم. چرا که مرکز آمار ایران نرخ رشد اقتصادی در سال 94 را با احتساب نفت 1 درصد و بدون نفت 0/9 درصد اعلام کرده بود یعنی تفاوت نرخ اعلام شده توسط مرکز آمار با بانک مرکزی‌(در حالت بدون نفت) چهار درصد و با نفت نیز 2/6 درصد می‌باشد.
چنانچه پیش‌تر نیز کیهان به این موضوع پرداخته بود، این اختلاف آماری بدون شک نشان‌دهنده شائبه سیاسی‌کاری می‌باشد، چرا که این همه اختلاف بین دو مرجع رسمی در زمینه وضعیت رشد کشور تقریبا محال است. اگر تاکنون صحبت بر سر این بود که چرا این دو مرکز در ارائه آمارهایشان چند دهم درصد تفاوت دارند، دیگر باید پرسید چرا این دو نهاد با هم اختلاف چند درصدی دارند؟!!
رشد اقتصادی با دوپینگ فروش نفت
همانطور که در بالا نیز اشاره شد رشد اقتصادی سال 95 هرچند در ظاهر مطلوب و حتی فوق‌العاده به نظر می‌رسد اما جزئیات آن به خوبی نشان می‌دهد که میانگین رشد بدون نفت سه فصل سال گذشته کمتر از دو درصد است. وقتی که بخش نفت طی سه فصل نخست سال قبل بیش از 56، 65 و 74 درصد رشد می کند، طبیعی است که رقم کلی رشد بالا رود ولی مشخص است که این رشد، بی‌کیفیت و بدون تاثیر چندان مثبتی بر روی اقتصاد (از جهت ایجاد شغل و رونق) می‌باشد.