معمار آمریکایی تحریم‌های ایران:
برجام حق و توانایی تحریم را از آمریکا سلب نمی‌کند
عضو سابق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا که به معمار تحریم‌های ایران معروف شده در یادداشتی نوشته که برجام حق و توانایی تحریم را از واشنگتن سلب نمی‌کند.
سرویس سیاسی-
ریچارد نفیو، عضو سابق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا که به دلیل نقشش در طراحی تحریم‌های ضد ایران به «معمار تحریم‌های ایران» معروف شده در مقاله‌ای پیشنهادهایی برای وضع تحریم‌های جدید علیه ایران همزمان با اجرای برجام (توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5) ارائه کرده است.
«نفیو» در این یادداشت در پایگاه «هیل» تصریح کرده که به عنوان یکی از مدافعان توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 مخالفتی با اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران ندارد.
وی که تا فوریه سال 2013، ریاست معاونت سیاست‌های تحریمی در وزارت خارجه آمریکا را به عهده داشته می‌نویسد: «آمریکا در برجام نه تمام اهرم فشار خود علیه ایران را از دست داده و نه حق و توانایی برای اعمال اقدامات هدفمند علیه این کشور به دلیل اقدامات ناسازگار با برجام یا خارج از حیطه آن را».
نفیو همچنین ادعا کرده که ایرانی‌ها در توافق هسته‌ای این موضوع را پذیرفته‌اند که در صورت پابرجا ماندن «نگرانی‌ها بر سر تروریسم، حقوق بشر و مسائل دیگر» پیوستن دوباره کشورشان به اقتصاد جهانی با مشکل مواجه خواهد شد. «ایرانی‌ها این موضوع را پذیرفتند که پابرجایی نگرانی‌ها بر سر مسائل تروریسم، حقوق بشر و موارد دیگر، ظهور مجدد ایران در عرصه اقتصاد جهانی را با مشکل مواجه خواهد کرد».
نفیو، به علاوه مدعی شده که مذاکره‌کنندگان هسته‌ای ایران درباره اینکه واشنگتن حق اعمال تحریم‌ها را حفظ خواهد کرد نیز آگاهی داشته‌اند.
او نوشته است: «آنها (مذاکره‌کنندگان ایرانی) می‌دانستند که ایالات متحده حق استفاده از تحریم‌ها، البته به شکل محدودتر آن قبل از برجام را حفظ خواهد کرد».
از صبحِ بدون تحریمِ مدعیان اصلاحات تا تشدید تحریم‌ها در پسابرجام
پس از امضای توافق هسته‌ای تحت عنوان برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) میان ایران و گروه 1+5 در تیرماه 1394، روزنامه‌های زنجیره‌ای با تیترهایی همچون «تحریم‌ها به تاریخ پیوست»، «خلاص شدیم، سلام بر ایران بی‌تحریم»، «صبح بدون تحریم»، «فروپاشی تحریم»، «اینک بدون تحریم»، «تحریم رفت»، «کلید تدبیر، قفل تحریم‌ها را گشود»، «غروب تحریم، ساحل توافق»، «پیروزی، بدون جنگ» و... به استقبال این توافق رفتند.
از سوی دیگر، دلسوزان نظام و منتقدان روند مذاکرات هسته‌ای در طول مذاکرات بارها به این موضوع اشاره کردند که جدول زمان‌بندی انجام تعهدات طرفین و نوع تعهدات به هیچ عنوان با یکدیگر تناسبی ندارد. اما دولت یازدهم بی‌‌آن‌که تضمین محکم و غیرقابل تغییری از حریف بگیرد، بسیاری از تعهدات خود را به صورت کاملا یکجانبه- و با شتابزدگی- و به‌گونه‌ای که قابل بازگشت نیست، عملیاتی کرد. خروج بیش از 12هزار سانتریفیوژ از چرخه غنی‌سازی، توقف تحقیق و توسعه برای غنی‌سازی در فردو، بتن‌ریزی در قلب رآکتور اراک و خروج 9700 کیلوگرم از ده هزار کیلوگرم اورانیوم غنی شده زیر 5 درصد- که طی ده سال با تلاش دانشمندان هسته‌ای کشورمان به دست آورده بودیم- از کشور از جمله این اقدامات است که هزینه‌های سنگینی را در پی داشت.
منتقدان تاکید کردند که با توجه به سابقه عهدشکنی طرف مقابل، انجام یکطرفه و شتابزده تعهدات ایران، موجب گستاخی طرف مقابل می‌شود و در نهایت هیچ تضمینی به انجام تعهدات از جمله لغو تحریم‌ها نیست.
در دی ماه 1394درست یک روز بعد از آغاز اجرای تعهدات 1+5 ذیل برجام، وزارت خزانه‌داری آمریکا با صدور بیانیه‌ای از افزودن نام شرکت‌ها و افراد جدید به فهرست تحریم‌های ایران به واسطه ارتباط با برنامه موشکی خبر داد.پس از آن،«آدام زوبین» معاون وزارت خزانه‌داری آمریکا تاکید کرد: «ما همواره به صراحت اعلام کرده‌ایم که ایالات متحده با قدرت تحریم‌های ضدفعالیت‌های ایران خارج از برنامه جامع اقدام مشترک را، از جمله در ارتباط با حمایت ایران از تروریسم، ثبات‌زدایی منطقه‌ای، نقض حقوق بشر و برنامه موشک‌های بالستیک، ادامه می‌دهد».
چندی بعد دیوان عالی آمریکا با استناد به مصوبه کنگره و با حمایت دولت این کشور، 2 میلیارد دلار از اموال بلوکه شده ایران را مصادره کرد. تصویب قانون محدودیت ویزا نیز از دیگر اقدامات خصمانه آمریکا در پسابرجام است. این قانون با هدف ممانعت از گسترش روابط اقتصادی ایران تصویب شد.
عدم برقراری ارتباط مالی با بانک‌های بزرگ خارجی را نیز باید به فهرست عهدشکنی‌های آمریکا در پسابرجام افزود. در اردیبهشت ماه 95 روزنامه «گلف تودی» در گزارشی نوشت: «ایران روی کاغذ به سیستم سوئیفت- سیستم تراکنش‌های مالی جهانی- وصل شده اما در عمل این مهم اتفاق نیفتاده است. تا قبل از برجام نهادها و بانک‌های ایرانی با ابداعات خود تحریم‌های سوئیفت را از طریق واسطه دور می‌زدند، اما بعد از اجرای توافق هسته‌ای این کار دشوارتر شده است».
قانون شفافیت تامین مالی تروریسم ایران، طرح تحریم علیه ایران به بهانه حملات سایبری، ممانعت از دسترسی ایران به دلار آمریکا، تحریم‌های جدید به بهانه تست موشکی، منع فروش بوئینگ به ایران، قانون عدالت برای قربانیان تروریسم، قانون عدم تسامح در مقابل تروریسم، طرح تحریم همه افراد وابسته به سپاه پاسداران، قانون نظارت بر سیاست ایران و...نیز تنها بخشی از ده‌ها طرح ضد‌ایرانی است که پس از امضای برجام در کنگره آمریکا به تصویب رسیده است.
وعده دولتمردان درباره لغو تمامی تحریم‌ها و گشایش اقتصادی
با استناد به اظهارات متعدد مقامات ارشد دولت یازدهم و اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان، قرار بود برجام دو نتیجه عمده داشته باشد. نتیجه اول و به تعبیری مهم‌ترین نتیجه عبارت بود از «لغو تحریم‌ها». برای نمونه روحانی 23 تیرماه 94 پس از اعلام جمع‌بندی و توافق نهایی در مذاکرات هسته‌ای در گفت‌وگوی زنده تلویزیونی در سالن اجلاس سران گفت: «تمام تحریم‌های بانکی، بیمه‌ای، مالی، حمل و نقل، پتروشیمی، فلزات سنگین و تحریم‌های اقتصادی به طور کامل لغو خواهد شد و نه تعلیق». نتیجه دوم نیز «گشایش اقتصادی» بود و در همین جهت، مشکلاتی از قبیل اشتغال، صنعت، ازدواج جوانان و حتی آب خوردن مردم نیز به برجام گره زده شد.
در حال حاضر با توجه به خسارت محض برجام و دستاورد تقریبا هیچ توافق هسته ای، برخی دولتمردان و رسانه‌های به ظاهر حامی دولت به تقلیل مطالبات مردم و دستاوردسازی و در نهایت به تغییر صورت مسئله روی آورده‌اند.
کلی‌گویی مقامات دولتی از جمله اینکه «در مذاکرات هسته‌ای به هرچه می‌خواستیم رسیدیم- بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه 4/11/95»، و یا بیان دستاوردهای کذایی همچون «برجام سایه جنگ را حذف کرد» و «اگر برجام نبود ما به سمت وضعیت نفت در برابر غذا و دارو می‌رفتیم» مصادیقی از تغییر صورت مسئله توسط جریان مذکور است.
افزایش تحریم‌ها
نتیجه حفظ برجام به هر قیمت
در حال حاضر سیاست انفعالی «حفظ برجام به هر قیمت» توسط دولت یازدهم در مقابل «نقض مکرر برجام» از سوی طرف مقابل موجب شده است تا فشار علیه ایران و افزایش تحریم‌ها و تهدید منافع ملی وارد فاز گسترده‌تری شود.