لبنان عبور از بی‌ثباتی سیاسی
محمد رضا مرادی
لبنان در سال 1395 شاهد عبور گروه‌های سیاسی از بحران 30 ماهه ریاست جمهوری و نیل به ساحل ثبات سیاسی بوده است. در شرایطی که کشورهای منطقه خاورمیانه به شدت درگیر نبرد با تروریسم هستند و ناامنی و بی ثباتی بر سوریه، عراق و یمن حکمفرما است، لبنان بی‌ثباتی سیاسی در داخل را پشت سر گذاشت. این کشور 30 ماه را با خلاء ریاست جمهوری مواجه بود و این مسئله بارها باعث تشدید بحران های امنیتی و همچنین ناامنی در برخی شهرها مانند طرابلس شده است. 45 جلسه پارلمان لبنان به دلیل به حد نصاب نرسیدن یا عدم توافق به شکست انجامید. حد نصاب قانونی برای انتخاب رئیس جمهور حضور دو سوم اعضای پارلمان یعنی 86 نماینده از 128 نماینده در جلسه پارلمان لبنان است. پارلمان لبنان از 25 مه 2014 که دوران ریاست جمهوری «میشل سلیمان» به پایان رسیده تا دوشنبه 10 آبان نتوانست با حد نصاب قانونی تشکیل جلسه دهد. اما گروه‌های سیاسی لبنان سرانجام روز دوشنبه 10 آبان 95 با توافق در مورد انتخاب «میشل عون» به عنوان رئیس جمهور جدید لبنان مهر پایانی بر این بحران خود ساخته زدند.
سرانجام پس از 900 روز بحران سیاسی در لبنان «میشل عون» نامزد مورد حمایت حزب‌الله لبنان به عنوان رئیس‌جمهور این کشور انتخاب شد تا پیروزی دیگری در تاریخ افتخارات مقاومت اسلامی رقم بخورد. پارلمان لبنان روز دوشنبه 10 آبان ماه چهل و ششمین جلسه خود را برای انتخاب رئیس‌جمهور تشکیل داد و برخلاف جلسات قبل این بار تمام نمایندگان در جلسه حاضر شدند و 83 نماینده به میشل عون رای دادند. میشل عون در این جلسه در دور اول رای‌گیری به دلیل کم داشتن فقط سه رأی، از کسب دو‌سوم آراء (86 رأی) باز ماند و نتوانست در دور نخست، پیروزی را از آن خود کند. در دور نخست رأی‌گیری میشل عون 83 رأی به دست آورد و تعداد آراء سفید نیز 36 و تعداد آراء باطله شش عدد اعلام شد. عون دقایقی بعد و در دور دوم به رأی «نصف+1» یعنی 65 رأی نیاز داشت که با کسب این رای سیزدهمین رئیس‌جمهور لبنان شد. رئیس‌جمهور لبنان با رأی مستقیم نمایندگان مجلس و برای یک دوره شش ساله انتخاب می‌شود، حال آنکه انتخابات پارلمانی هر چهار سال یک بار برگزار می‌شود.
«سعد حریری» که در 30 ماه گذشته با حمایت های عربستان راه را بر انتخاب رئیس جمهور لبنان بسته بود تحت فشارهای شدید مجبور شد که در برابر حزب‌الله عقب‌نشینی کند. در واقع سعد حریری به نوعی برای نجات حیات سیاسی و اقتصادی خود اقدام به این عقب‌نشینی کرد. رئیس حزب جریان المستقبل در ماه‌های اخیر با دو بحران اقتصادی شدید دست و پنجه نرم کرد. در ابتدا شرکت « سعودی اوجیه» متعلق به حریری به دلیل بحران مالی ورشکسته شد. به دنبال این ورشکستگی شرکت «اوجیه اینترناسیونال» در فرانسه که متعلق به حریری بود نیز در معرض ورشکستگی قرار گرفت. این شرایط حریری را در موقعیت بسیار ضعیفی قرار داد و در نهایت سعد حریری رئیس حزب مستقبل و از رهبران جریان 14 مارس و از مخالفان حزب‌الله لبنان هم بالاخره مجبور شد به انتخاب میشل عون به عنوان رئیس‌جمهور تن دهد. خبرگزاری رویترز در گزارشی درباره انتخاب رئیس‌جمهور لبنان اعلام کرد، تصمیم حریری برای تایید و حمایت از عون، آغازگر یک امتیاز بزرگ سیاسی بود و این نشانگر، نقش کاهش یافته عربستان در لبنان و نفوذ قاطعانه حزب‌الله مورد حمایت تهران است.
انتخاب میشل عون به عنوان رئیس‌جمهور لبنان، موج خشم و نگرانی رژیم صهیونیستی را به دنبال داشت. تحلیلگران و کارشناسان اسرائیلی پیش از این، پذیرش کاندیداتوری «عون» را به مثابه «فرو افتادن بمب که ترکش‌های آن به تمامی سمت‌ها پرتاب می‌شود» ارزیابی کرده بودند. این کارشناسان تأکید کردند که پیروزی رئیس‌جمهور متحد حزب‌الله باعث رضایت و خرسندی ایران شده و شکست دیگری برای مواضع منطقه‌ای عربستان به شمار می‌رود. روزنامه «یدیعوت آحارونوت» سیدحسن نصرالله را «برنده اصلی» انتخابات ریاست جمهوری لبنان توصیف کرد و مدعی شد: «ریاست جمهوری و نخست‌وزیری لبنان مهم نبودند، چرا که لبنان در طول سال‌های گذشته نیز به شکل معقولی بدون ریاست جمهوری و پارلمان منتخب به زندگی خود ادامه می‌داد و هیچ‌کس غیاب این دو را متوجه نمی‌شد. اما موضوع پراهمیت در این است که حریری به عنوان رهبر اهل تسنن لبنان و متحد عربستان سعودی، در برابر دیکته‌های سید حسن نصرالله تسلیم شده است.»
در کل می‌توان گفت که حزب‌الله طی یک سال گذشته موفق شد در دو عرصه سیاسی و نظامی خود را به عنوان یک جریان تاثیرگذار و غیرقابل چشم پوشی در لبنان به اثبات برساند.