دروغهای هستهای رژیم اسرائیل و ریاکاری غرب (نگاه)
رژیم اسرائیل، مانند بسیاری از پروژههای استعماری دیگر، از طریق خشونت بنیان گذاشته شد و از آن زمان تاکنون برای اشغال سرزمینهای عربی به استفاده از زور متکی بوده است. درک این واقعیت که بقای آن به داشتن نیروی نظامی برتر در منطقهای خصمانه وابسته است، اسرائیل را بر آن داشت تا مدت کوتاهی پس از تأسیس در سال ۱۹۴۸، برنامهای برای دستیابی به سلاح هستهای را آغاز کند. اسرائیل تا اواسط دهه ۱۹۵۰ با کمک فرانسه بهصورت محرمانه ساخت یک رآکتور هستهای بزرگ را آغاز کرده بود. اینکه این دو متحد بدون اطلاع دولت دوایت «آیزنهاور»، رئیسجمهور وقت آمریکا، دست به راهاندازی برنامهای برای تولید سلاح هستهای زده بودند، به یکی از شکستهای بزرگ (و شرمآور) دستگاه اطلاعاتی آمریکا بدل شد.
تا ژوئن ۱۹۶۰، یعنی سال پایانی ریاستجمهوری آیزنهاور، مقامات آمریکایی تازه از پروژهای که بعدها به نام «دیمونا» شناخته شد، باخبر شدند. «دانیل کیمخی»، سرمایهدار صهیونیست در حوزه نفت، که ظاهراً در یک مهمانی شبانه در سفارت آمریکا در تلآویو کمی بیش از حد نوشیده بود، به دیپلماتهای آمریکایی اعتراف کرد که اسرائیل در حال ساخت یک «رآکتور برق» بزرگ در صحرای نقب است. در گزارشی از سفارت آمریکا به وزارت خارجه در آگوست ۱۹۶۰ آمده بود: «این پروژه به کیمخی بهعنوان یک رآکتور برق گازسرد توصیف شده که قادر است حدود ۶۰ مگاوات برق تولید کند. [کیمخی] گفت که فکر میکند کار ساخت این تأسیسات از حدود دو سال پیش آغاز شده و تا پایان آن هنوز حدود دو سال دیگر باقی مانده است.»
با این حال، رآکتور دیمونا برای تأمین نیازهای رو به رشد انرژی اسرائیل ساخته نمیشد. همانگونه که ایالاتمتحده بعدتر دریافت، این رآکتور- با مشارکت و مشورت فرانسویها- برای تولید پلوتونیوم موردنیاز یک برنامه نوپای تسلیحات هستهای اسرائیل طراحی شده بود. در دسامبر ۱۹۶۰، در حالی که مقامهای آمریکایی بهشدت نگران تمایل رژیم اسرائیل به دستیابی به سلاح هستهای شده بودند، «موریس کوو دو مورویل» وزیر خارجه فرانسه، در گفتوگو با «کریستین هرتِر» وزیر خارجه آمریکا، اذعان کرد که فرانسه نهتنها به اسرائیل برای آغاز این پروژه کمک کرده، بلکه مواد اولیهای مانند اورانیوم را نیز که رآکتور به آن نیاز دارد، در اختیارش خواهد گذاشت. در مقابل، فرانسه سهمی از پلوتونیومی که در دیمونا تولید میشد، دریافت میکرد. مقامهای اسرائیلی و فرانسوی به دولت آیزنهاور اطمینان دادند که تأسیسات دیمونا- که اکنون «مرکز هستهای نقب» نام گرفته بود- صرفاً برای مقاصد صلحآمیز ساخته میشود. برای منحرف کردن بیشتر توجهات، مقامهای اسرائیلی چندین داستان ساختگی به عنوان پوشش این ادعا مطرح کردند و مدعی شدند که دیمونا قرار است هر چیزی باشد- از کارخانه نساجی گرفته تا ایستگاه هواشناسی- جز یک رآکتور هستهای که توانایی تولید پلوتونیوم با درجه تسلیحاتی دارد.
در دسامبر ۱۹۶۰، پس از آنکه یک دانشمند هستهای بریتانیایی که نگران ساخت یک بمب کثیف (یعنی بمبی با تشعشعات رادیواکتیو بسیار بالا) توسط اسرائیل بود، اطلاعاتی در اختیار رسانهها گذاشت، خبرنگاری به نام «چپمن پینچر» در روزنامه «دیلیاکسپرس» لندن نوشت: «مقامهای اطلاعاتی بریتانیا و آمریکا بر این باورند که اسرائیل در مسیر ساخت نخستین بمب هستهای آزمایشی خود، پیشرفت قابلتوجهی کرده است». مقامهای اسرائیلی در واکنش از طریق سفارت این رژیم در لندن بیانیهای کوتاه صادر کردند: «اسرائیل نه در حال ساخت بمب اتم است و نه قصد انجام چنین کاری را دارد».
در حالی که کشورهای عربی بهطور فزایندهای نگران بودند که واشنگتن در تلاشهای هستهای اسرائیل نقش دارد، «جان مککون»، رئیس کمیسیون انرژی اتمی آمریکا، یک سند محرمانه سازمان سیا را به «جان فینی» خبرنگار نیویورکتایمز درز داد. این سند ادعا میکرد که ایالاتمتحده شواهدی در اختیار دارد مبنی بر اینکه اسرائیل با کمک فرانسه در حال ساخت یک رآکتور هستهای است مدرکی که نشان میداد واشنگتن به ظاهر از جاهطلبیهای هستهای اسرائیل چندان خرسند نیست. «آیزنهاور» رئیسجمهور آمریکا از این موضوع شوکه شد. نهتنها دولت او در بیخبری کامل به سر میبرد، بلکه مقامهای آمریکایی بیم آن داشتند که اسرائیلِ مجهز به سلاح هستهای در آینده، ثبات منطقهای را که پیشاپیش در آشفتگی به سر میبرد، بیش از پیش تهدید کند. در تلگرامی که در ژانویه ۱۹۶۱ از سوی وزارت خارجه آمریکا به سفارت این کشور در پاریس ارسال شد، آمده بود: «گزارشهای رسیده از کشورهای عربی، به روشنی نشان میدهد که بسیاری از آنها این احتمال [وجود سلاح هستهای در اسرائیل] را بسیار جدی و نگرانکننده تلقی میکنند.»
همزمان با بالا گرفتن بازتابهای رسانهای درباره این پروژه هستهای، «دیوید بنگوریون»، نخستوزیر اسرائیل، بهسرعت دست به کار شد تا از شدت افشاگریها بکاهد. او در سخنرانی خود در کنست (پارلمان اسرائیل) اعتراف کرد که رژیم اسرائیل در حال توسعه یک برنامه هستهای است. سپس افزود: «گزارشهای منتشرشده در رسانهها نادرستاند. رآکتور تحقیقاتیای که اکنون در نقب در حال ساخت است، تحت نظارت کارشناسان اسرائیلی ساخته میشود و اهدافی کاملاً صلحآمیز دارد. پس از تکمیل، این تأسیسات به روی دانشمندان سایر کشورها نیز باز خواهد بود.»
او البته دروغ میگفت و مقامهای آمریکایی نیز از این موضوع کاملاً آگاه بودند. هیچچیز صلحآمیزی در این پروژه وجود نداشت. بدتر آنکه اجماعی رو به رشد در میان متحدان آمریکا شکل گرفته بود مبنی بر اینکه آیزنهاور از ابتدا در جریان این فریبکاری بوده و دولت او فناوری لازم را برای آغاز پروژه در اختیار اسرائیل گذاشته است. اکنون مقامهای آمریکایی با جدیت میکوشیدند از بازرسیهای سازمان ملل از دیمونا جلوگیری کنند، چرا که نگران بودند این بازرسیها واقعیتهای نگرانکنندهای را برملا کند.
تا ماه می ۱۹۶۱، با روی کار آمدن «جان اف.کندی» در کاخسفید، شرایط شروع به تغییر کرد. کندی حتی دو دانشمند از کمیسیون انرژی اتمی آمریکا را برای بازرسی از سایت دیمونا اعزام کرد. با آنکه خود او تا حدی تحت تأثیر تبلیغات اسرائیل قرار گرفت، کارشناسان اعزامی تأکید کردند که رآکتور این تأسیسات میتواند پلوتونیومی تولید کند که «برای ساخت سلاح مناسب» است. سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) که به ادعاهای اسرائیل با تردید بیشتری مینگریست، در برآورد ملی اطلاعاتیای که اکنون از حالت محرمانه خارج شده، نوشت: ساخت این رآکتور نشان میدهد که «اسرائیل ممکن است تصمیم گرفته باشد برنامهای برای دستیابی به سلاح هستهای آغاز کند. دستکم ما بر این باوریم که اسرائیل قصد دارد تأسیسات هستهای خود را بهگونهای توسعه دهد که در صورت تصمیم، بتواند فوراً سلاح هستهای تولید کند.»
و دقیقاً همین اتفاق هم افتاد. در ژانویه ۱۹۶۷، شبکه «انبیسینیوز» آمریکا تأیید کرد که اسرائیل در آستانه دستیابی به توانایی هستهای قرار دارد. تا آن زمان، مقامهای آمریکایی میدانستند که اسرائیل به مرحله ساخت سلاح نزدیک شده و دیمونا در حال تولید پلوتونیوم با قابلیت ساخت بمب است. چند دهه بعد، در گزارشی که در سال ۲۰۱۳ منتشر شد و به آمارهای سازمان اطلاعات دفاعی آمریکا استناد داشت، نشریه «بولتن دانشمندان هستهای جهان» فاش کرد که اسرائیل دستکم ۸۰ سلاح هستهای در اختیار دارد و تنها قدرت هستهای خاورمیانه محسوب میشود. پاکستان تا سال ۱۹۷۶ به سلاح هستهای دست نیافت و در هر حال معمولاً جزو آسیای جنوبی بهشمار میرود، نه خاورمیانه. رژیم اسرائیل تاکنون هرگز بهصورت علنی به در اختیار داشتن چنین تسلیحاتی اعتراف نکرده است، اما همواره از اجازه دادن به بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای بازدید از این سایت محرمانه خودداری کرده است. با این حال، شواهد نشان میدهد که در سال ۲۰۲۱ یک «پروژه بزرگ» در دیمونا در جریان بوده و اسرائیل در آن زمان بهطور فعال در حال گسترش تأسیسات تولید سلاح هستهای خود بوده است. نبود بازرسیهای سازمان ملل یا نهادهای دیگر از «دیمونا» باعث شده که هیچگونه اذعان رسمی و علنی از سوی اسرائیل درباره زرادخانه هستهایاش وجود نداشته باشد و در نتیجه، هیچ سازوکار پاسخگویی مشخصی نیز برای آن وجود ندارد. این پیشینه سرشار از فریب و دروغهای آشکار، بمباران غیرقانونی تأسیسات ایران از سوی رژیم اسرائیل- به بهانه برنامه هستهای ادعایی تهران- را بهمراتب ریاکارانهتر جلوه میدهد.
منبع: وبسایت آمریکایی کانترپانچ