بازگشت اعلام‌نشده خاموشی‌ها برخلاف وعده دولت
سرویس اقتصادی-
به گزارش خبرنگار کیهان، ششم آذرماه، پس از نزدیک به ۱۶ روز خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده به دلیل کمبود سوخت نیروگاه‌ها، وزارت نیرو اعلام کرد که این محدودیت‌ها به پایان رسیده و از آن پس نیازی به اعمال خاموشی نخواهد بود.
بااین‌حال، پنج‌شنبه، 22 آذر، بدون اطلاع قبلی از سوی وزارت نیرو و توانیر، خاموشی‌ها بازگشت و مردم را غافلگیر کرد. پیام‌های مردمی در فضای مجازی نشان می‌دهد که برخی مناطق تهران دو بار قطعی برق را تجربه کرده‌اند. خاموشی خیابان‌ها و معابر نیز برای مردم مشکلاتی را به‌وجود آورد.
قطعی‌های جدید برق که در چند روز گذشته در کشور رخ داده، به خاموشی سایت‌های مخابراتی نیز منجر شد و ارتباط از طریق اینترنت ثابت و تلفن همراه را مختل کرد.
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در اطلاعیه‌ای درباره این اختلال‌ها اعلام کرد که خاموشی سایت‌های اپراتورهای همراه به دلیل ناکارآمدی تجهیزات ذخیره‌کننده برق رخ داده است. این وزارتخانه همچنین افزود که خرابی باتری‌های سایت‌ها نیز یکی از عوامل این اختلال‌ها بوده و برای رفع این مشکل، جلسات متعددی با اپراتورها برگزار شده است.
خاموشی‌های قبلی از ۲۰ آبان و در پی اطلاعیه شورای اطلاع‌رسانی دولت آغاز شد. در آن اطلاعیه، دولت تأکید کرده بود که هدف از این اقدام، جلوگیری از استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها و کاهش آلودگی هوا در شهرهایی مانند اراک، کرج و اصفهان است.
سخنگوی دولت در آن زمان مدعی شد: «شرط عدالت نیست که برای تولید برق، بخشی از جامعه با جان خود هزینه بپردازد.» اما چند روز بعد مشخص شد که مشکل اصلی، نه‌فقط آلودگی هوا، بلکه کمبود سوخت نیروگاه‌ها بوده است.
اطلاعیه جدید شرکت توزیع برق تهران
یکی از مهم‌ترین گلایه‌های مردم، اعمال خاموشی بدون اعلام قبلی است. شهروندان می‌گویند قطع برق اتفاقی است که در این دولت آن را پذیرفته‌ایم، اما حداقل توقع آن است که مسئولان مربوطه زمان خاموشی را اعلام کنند تا افرادی که بیمار، کودک یا بزرگسالی در منزل دارند، بتوانند برای انجام امورات مورد نیاز، تدبیر کنند.
سرانجام روز گذشته، شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ اعلام کرد: «با توجه به شروع فصل سرما و افزایش مصرف گاز در بخش خانگی و محدودیت تأمین سوخت نیروگاه‌ها، مشترکان محترم می‌توانند برای اطلاع از برنامه زمان‌بندی احتمالی خاموشی‌ها به سامانه «برق من» یا پورتال اینترنتی این شرکت به نشانی tbtb.ir بخش اطلاع‌رسانی خاموشی‌ها مراجعه کنند.»
البته مردم با یادآوری خاموشی‌های دولت حسن روحانی که اگرچه برنامه خاموشی اعلام می‌شد، اما رعایت نمی‌شد(!) اظهار نگرانی می‌کنند و امیدوارند این بار اتفاقات گذشته تکرار نشود.
تکلیف خسارت به اموال مردم
یکی درگیر از سؤالات مردم، درباره خسارت به لوازم الکترونیکی در اثر نوسان برق است. در این زمینه از توانیر پیگیر شدیم که اگر وسایل الکترونیکی مردم در اثر قطع برق سراسری دچار خسارت شود، چگونه قابل پیگیری است و آیا بیمه چنین خساراتی را پوشش می‌دهد؟
عبدالامیر یاقوتی، مدیرکل امور انرژی و مشتریان شرکت توانیر در پاسخ به سؤال خبرنگار ما اظهار داشت: مطابق قانون، بیمه تنها در مواردی به زیان‌دیدگان تعلق می‌گیرد که این قطع و وصل‌ها منجر به وقوع آتش‌سوزی شوند. در واقع، بیمه خسارات مربوط به آتش‌سوزی را به‌طور کامل پوشش می‌دهد.
وی ادامه داد: اما درخصوص خسارات ناشی از قطع و وصل برق که ممکن است منجر به ایجاد اتصالی در شبکه و آسیب به وسایل برقی شود، شرایط متفاوت است. اگر این قطع و وصل‌ها باعث خسارت به تعداد اندکی از وسایل برقی (مانند یک یا دو مورد) در مناطق پراکنده شوند، معمولاً نمی‌توان این آسیب‌ها را به‌طور قطعی به عملکرد شبکه برق نسبت داد. اما اگر تعداد وسایل آسیب‌دیده به حد قابل توجهی برسد، پرونده‌ها توسط شرکت‌های توزیع برق بررسی خواهند شد.
این مسئول افزود: نکته مهم این است که برای پیگیری چنین مواردی، لازم است خسارت به‌صورت رسمی ثبت شود. اگر این ثبت در سامانه‌های بیمه انجام شود، فرآیند بررسی ممکن است زمان‌بر باشد. اما اگر گزارش خسارت مستقیماً به شرکت‌های توزیع برق ارسال شود، روند رسیدگی سریع‌تر خواهد بود. در چنین شرایطی، شرکت‌های توزیع بر اساس رویه‌های داخلی خود، بخشی از خسارات را جبران خواهند کرد.
وعده رفع خاموشی‌ها
چهارم آذرماه، کمیسیون انرژی مجلس با حضور وزیر نیرو، مدیرعامل توانیر و مسئولان دیگر، جلسه‌ای برای بررسی علل خاموشی‌های اخیر برگزار کرد. جلیل مختار، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس، پس از این جلسه اظهار داشت: «وزیر نیرو و مدیرعامل توانیر مهم‌ترین دلیل خاموشی‌ها را ناترازی گاز برای نیروگاه‌ها اعلام کردند. اما قرار است با افزایش عرضه سوخت از سوی وزارت نفت، بار خاموشی از دوش مشترکان مسکونی برداشته شود.»
عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو هم 6 آذرماه در صحن علنی مجلس اعلام کرد: «با همکاری وزارت نفت، گاز تحویلی به نیروگاه‌ها افزایش یافته و در چند روز اخیر خوشبختانه وضعیت تأمین برق خوب بوده و ما توانستیم سوخت کافی دریافت کنیم، بنابراین خاموشی هم در حال حاضر اعمال نمی‌شود. همچنین با تحویل سوخت مناسب گازوئیل به نیروگاه‌ها ضمن برطرف شدن محدودیت‌های تأمین برق، ذخیره‌سازی گازوئیل در نیروگاه‌ها نیز در حال افزایش است و با رعایت مصوبه اخیر شورای امنیت ملی این رفع محدودیت ادامه خواهد داشت.»
چالش تأمین سوخت به نیروگاه‌ها
از طراحی رسانه‌ای برای جا زدن حفظ سلامت مردم به عنوان علت خاموشی‌ها به جای مشکل تأمین سوخت نیروگاه‌ها که بگذریم، در هفته‌های گذشته، مسئولان وزارت نیرو و وزارت نفت هم ضمن اطلاع‌رسانی ضعیف، در عمل آمارهای یکدیگر را زیر سؤال برده‌اند. وزارت نیرو می‌گوید ظرفیت تولید برق دو برابر تولید فعلی است ولی سوخت لازم به نیروگاه نمی‌رسد، از طرفی وزارت نفت مدعی رکوردشکنی در تأمین سوخت است.
در جدیدترین مورد، وزارت نفت مدعی است که تحویل روزانه سوخت به نیروگاه‌ها نسبت به سال گذشته دو و نیم درصد افزایش داشته است.
بر اساس گزارش‌های این وزارتخانه، میانگین تحویل روزانه نفت‌گاز به نیروگاه‌ها در آذرماه ۱۴۰۳ نسبت به سال قبل، ۴۵ میلیون لیتر در روز بوده که افزایش قابل‌توجهی را نشان می‌دهد.
«کرامت ویس کرمی» مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی هم دیروز گفت: امسال نسبت به سال قبل، چهار میلیارد لیتر سوخت مایع نفت‌گاز و نفت‌کوره بیشتر تحویل نیروگاه‌ها داده شده و جمعا ۴۲ درصد رشد داشتیم.
کمبود سوخت نیروگاهی همچنان یکی از چالش‌های اساسی است. کارشناسان معتقدند که شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی باید در برنامه‌های راهبردی خود به موضوع تأمین سوخت نیروگاهی و اتصال سریع‌تر نیروگاه‌ها به خطوط لوله توجه ویژه‌ای داشته باشد.
محمدصادق عظیمی‌فر، مدیرعامل این شرکت، در مصاحبه‌ای تأکید کرد که افزایش تولید و تکمیل زنجیره ارزش پالایشی اولویت‌های اصلی این نهاد هستند، اما اشاره‌ای به تأمین بموقع سوخت نیروگاه‌ها نشده است.
خاموشی‌های اخیر نشان می‌دهد که چالش‌های زیرساختی و مدیریتی در تأمین انرژی همچنان پابرجاست. اگرچه تلاش‌هایی برای رفع ناترازی گاز و افزایش تحویل سوخت صورت گرفته، اما برای جلوگیری از بحران‌های آینده، بازنگری در اولویت‌های سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی لازم است.