حملات تجاوزکارانه رژیم صهیونی به خاک ایران در بامداد پنجم آبان ۱۴۰۳ انجام شد که با شکست و فضاحتی بزرگ همراه شد.

به گفتۀ امیر حبیب‌الله سیاری معاون هماهنگ‌کننده ارتش در اجلاسیه شهدای ارتش در شیراز، نیروهای مسلح ما در دو عملیات وعده صادق1و2، ضربات سنگینی به رژیم‌صهیونیستی وارد کردند و توان آفندی خود را به نمایش گذاشتند. پس از عملیات وعده صادق۲، حدود ۲۵ شبانه‌روز تمام آسمان عراق در اختیار هواپیماهای رژیم صهیونیستی و حامیان آنها، یعنی آمریکا، انگلیس و فرانسه بود. آنها در این مدت به‌دنبال این بودند که یک اقدام آفندی علیه ما انجام دهند، اما می‌دانستند بیدار و هوشیاریم. در پنجم آبان علیه ایران عملیاتی انجام دادند، اما موفق نشدند این کار را از طریق نفوذ به داخل مرزها انجام دهند. ۱۴۰ فروند هواپیما را در آسمان عراق آوردند و حدود ۱۰۰ هواپیمای متعلق به حامیان این رژیم نیز از نوع سوخت‌رسان، پشتیبان آن ۱۴۰هواپیما بودند. با آمادگی و هوشیاری ساختار پدافند هوائی و نیروی هوائی کشورمان در یک عملیات منجسم، به دشمن اجازه داده نشد هیچ‌یک از هواپیماهای پیشرفته‌اش از مرزهای ما عبور کند. آنها از ۱۰۰ کیلومتر خارج از مرزهای ما پرتاب موشک بالستیک را آغاز کردند که تعداد زیادی از آنها ازسوی پدافند ما منهدم شد و البته تعدادی هم به نقاطی برخورد کرد.

انتشار تصاویر ماهواره‌ای تازه از یک‌سو و تحلیل‌ها و اظهارنظرهای کارشناسان نظامی- امنیتی داخلی و خارجی ازسوی دیگر، نشان داد نه‌تنها آسیب‌های ناشی از حمله صهیونیست‌ها به‌صورت قابل‌توجهی کمتر از ادعاهای طرفهای غربی است، بلکه ساختار پدافندهوایی کشور نیز با عملکرد موفق خود توانسته «سپر استواری» برای تأمین امنیت آسمان ایران باشد.

در ارزیابی نظرات تحلیلگران سیاسی- نظامی غربی، یک نکته ویژه بیش از پیش جلوه‌گری می‌کند؛ اینکه ساختار پدافندی ایران با بهره‌گیری از تسلیحات و تجهیزات بومی، توانسته طرح‌ریزی‌های عملیاتی تل‌آویو با هدف وارد آوردن آسیبهای گسترده به زیرساخت‌های نظامی- امنیتی ایران را ناکام بگذارد.

پدافند مقتدر و سرافرازِ جمهوری اسلامی ایران عملکرد ممتاز و بی‌نظیری در مقابله با تجاوز رژیم اشغالگر قدس داشت و عامل شکست شرارت صهیونیست‌ها بود و البته چهار شهید عالی مقام تقدیم کرد. شهیدان سرگرد حمزه جهاندیده و استوار محمد مهدی شاهرخی‌فر بامداد شنبه در هنگام مقابله با پرتابه‌های رژیم جنایتکار صهیونیستی به شهادت رسیدند و شهیدان سرگرد سجاد منصوری و استوار مهدی نقوی که در دفاع از امنیت آسمان ایران اسلامی مجروح شده بودند، عصر روز شنبه به یاران شهیدشان پیوستند. البته این تجاوز ناکام، یک شهید از شهروندان غیرنظامی هم داشت که شهید الله‌وردی رحیم‌پور نگهبان یک شرکت پیمانکاری بود.

بعد از تجاوز و شرارت شکست‌خوردۀ رژیم کودک کش و تروریست صهیونیستی به خاک پاک کشورمان، نام «پدافند ارتش» که با وجود توانمندی‌های اعلا و قرار داشتن در بین پنج پدافند برتر دنیا، بسیار گمنام و ناشناخته بود، به عنوان عامل شکست تهاجم دشمن، مدتی بر سر زبانها افتاد اما متأسفانه روشنگری چندانی در رسانه‌ها و فضای مجازی در مورد تاریخچه و افتخارات و میزان آمادگی و توانمندی‌های آن انجام نشد.

پدافند کشور نقش مهی در به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی، حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی، پیروزی عملیات‌های هشت سال دفاع مقدس، حراست از جزایر ایرانی خلیج‌فارس، حفظ و حراست از دستاوردهای علمی دانشمندان جوان ایرانی به ویژه دانشمندان هسته‌ای، دفاع از آسمان ایران، دفع خطرهای هوائی و برقراری امنیت آسمان کشور در سطح سیار عالی داشته و دارد.

ما در گزارش امروز سعی می‌کنیم این خلأ را پر کنیم و نگاهی بیندازیم به سوابق و افتخارات و عملکرد پدافند جمهوری اسلامی ایران.  

حضور پدافند هوايي در مبارزات انقلابی

پدافند هوائی کشور، سازمانی نظامی است که بیش از 80 سال قدمت داشته و برای دفاع از آسمان ایران نقش‌آفرینی کرده است. 

كاركنان پدافند هوايي در به‌ثمر رساندن پيروزي انقلاب اسلامي، نقشي بي‌بديل ايفا کردند. با توجه به اين‌كه در آن مقطع، پدافند هوايي به‌عنوان زيرمجموعه‌اي از نيروي هوايي شناخته مي‌شد، لذا اقدامهاي كاركنان پدافند هوايي به‌عنوان بخشي از اقدام‌هاي نيروي هوايي ارتش مد نظر قرار مي‌گیرد. در بدو ورود هواپيماي امام خمینی به آسمان ايران، كاركنان سايتهاي راداري پدافند هوايي جهت تأمين امنيت پروازي هواپيماي حضرت امام در محل خدمت حاضر شده و به انجام وظايف پرداختند.

در 12 بهمن ماه سال 1357، اين افتخار نصيب پدافند هوايي شد كه اولين خوش‌آمد و تبريك به مناسبت بازگشت امام به وطن را به ايشان اعلام کند. ستوان افروز اولين نفري بود كه در رادار تبريز به نيابت از كليه كاركنان انقلابي پدافند هوايي اين پيام را از طريق خلبان فرانسوي به اطلاع امام رسانده و پاسخ تبريك را نيز دريافت کرد. كاركنان پدافند هوايي در اين روز تلاش بسيار زيادي کردند تا خداي ناكرده اتفاقي براي هواپيماي امام نيفتد و به سلامت به زمين بنشيند.

كاركنان پدافند از بدو ورود امام در كنار ايشان قرارگرفتند و در تأييد این موضوع مي‌توان به 53 نفر دانشجوي افسري پدافند هوايي اشاره كرد كه مسئول انتظامات بهشت زهرا در سال 57 شدند و شهيد نامجوي فرمانده اين افراد بود.

در 19 بهمن، تركيبي از كاركنان پدافند هوايي و نيروي هوايي جهت بيعت خدمت امام مي‌رسند. همزمان با اين اقدام انقلابي، كاركنان پدافندي تبريز جهت حمايت، هماهنگي و همگامي با انقلابيون با لباس نظامی وارد دانشگاه تبريز مي‌شوند كه در اين دانشگاه توسط اين افراد قرآن با صداي بلند تلاوت مي‌گردد و دانشجويان آنها را گلباران مي‌کنند.

كاركنان انقلابي پدافند هوايي از وجود فشار و تهديدها و اقدامات بازدارندۀ سازمان ضداطلاعات وقت رژيم شاه در شهرهاي تهران، تبريز، بوشهر،دزفول، همدان و... همگام با ساير مبارزان انقلابی به فعاليتهاي انقلابی مبادرت مي‌ورزیدند.

يكي از فعاليتهاي بسيار مهم تبادل اخبار و سخنرانيهاي امام در شبكه فرماندهي و كنترل پدافند هوايي و اطلاع‌رساني متن پيام‌هاي حضرت امام به كليه كاركنان و در اقصي نقاط كشور از طريق اين شبكه بوده است.

اقدام مهم مبارزاتی دیگر ترك محل خدمت كاركنان پدافند در اجراي فرمان امام بود. این اقدام با وجود فشارها و تهديدهاي ضداطلاعات رژيم كه حداقل مجازات در صورت گرفتاري اعدام بود، انجام شد. کساني كه به‌دليل بسته بودن درب پايگاه‌ها نتوانسته بودند ترك محل کنند، شروع به اعتصاب غذا کردند.

وضعيت پدافند هوايي پس از پيروزي انقلاب اسلامي

قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و در دهه 50، با توسعه‌ سازمان‌ فرماندهی‌ پدافند هوایی‌، گروه‌های پدافند زمین‌ به‌ هوا در 8 منطقه‌ شامل‌ تهران‌، اصفهان‌، اهواز، دزفول‌، امیدیه‌، بوشهر، بندرعباس‌ و چابهار سازماندهی‌ گردیده‌ و در تبریز، همدان‌، شیراز، مشهد و شهرآباد در سطح‌ گردان‌ حفظ‌ شدند. این‌ گروه‌ها و گردانها تحت‌ فرماندهی فرمانده‌ پدافند زمین‌ به‌ هوا قرار داشتند که‌ خود تابع‌ فرماندهی‌ پدافند هوایی‌ و زیرمجموعه ارتش بود.

در تجدید ساختار بعدی‌، کشور به‌ 4 منطقه‌ پدافند هوایی‌ تقسیم‌ گردید و فرماندهان‌ مناطق‌ چهارگانه‌ به‌ طور مستقیم‌ زیر نظر فرماندهی‌ پدافند هوایی‌ قرار گرفتند. گروه‌های پدافند هوایی، متشکل‌ از یک‌ ایستگاه‌ رادار (به جز در موارد استثنایی‌ که‌ گروه‌ فاقد ایستگاه‌ رادار بود)، گردانهای موشکی‌‌هاوک‌، راپیر و جنگ‌افزار‌های پدافند زمین‌ به هوای‌ اورلیکن‌ و توپ‌ 23 م‌م با ترکیب‌های متفاوت‌ تحت‌ تابعیت‌ فرماندهی‌ مناطق‌ پدافندی‌ قرار گرفتند.‌

پس‌ از پيروزي‌ شكوهمند انقلاب‌ اسلامي،‌ فرماندهي‌هاي مناطق‌ پدافند هوايي، از سازمان‌ فرماندهي پدافند هوايي حذف‌ شده‌ و گروه‌هاي پدافند هوايي‌ به‌‌صورت‌ انبوه و به‌طور مستقيم‌ در تابعيت‌ فرماندهي پدافند هوايي قرار گرفتند و پدافند هوائی همچنان زیرمجموعه نیروی هوائی ارتش بود. در اين‌ زمان‌ رادار‌هاي متعدد و متنوع‌ در نقاط‌ مرتفع‌ در سراسر كشور مستقر شدند‌ و پوشش‌ راداري‌ نسبي‌ سراسر كشور فراهم‌ گرديد‌ و تعداد قابل‌ توجهي‌ رادار متحرك‌ هم‌ در گروه‌ رادار‌هاي تاكتيكي‌ جهت‌ اعزام‌ به‌ مناطق‌ درگيري‌ احتمالي‌ و حضور در صحنه‌ نبرد سازماندهي‌ شد. 

در سال 1359، فرماندهي پدافند هوايي وارد جنگ‌ تحمیلی شد و تعدادي‌ از يگانهاي سازماندهي‌ شده‌ در طول‌ جنگ‌ عملياتي‌ شدند. تشكيل‌ شبكه‌ فرماندهي‌ و كنترل‌ و تشكيل‌ گردانهاي ديده‌باني‌ و موشكهاي دوش پرتاب و اضافه شدن سامانه‌هاي راداري، موشكي وتوپخانه‌اي جديد و پوشش راداري نسبي سراسر كشور در ارتفاعات مختلف از جمله اقدامهايي بود كه در طول جنگ و پس از خاتمه آن با بهره‌گيري از تجارب هشت سال دفاع مقدس به‌عمل آمد.

ایستادگی در برابر حملات ضدانقلاب

پس از پيروزي انقلاب اسلامي، پدافند هوايي همچون ساير نيروهاي انقلابي در معرض آسيب نيروهاي ضدانقلاب قرار گرفت از جمله سايت راداري كرج در معرض حمله ضدانقلاب واقع شد و تعدادي اسلحه نيز از حمله ناكام آنها برجاي ماند. چندماه بعد و در آذر ماه 1358 در منطقه مرزي ايلام، يك گروه مسلح ضدانقلاب به سايت راداري-مخابراتي نخجير واقع در غرب ايلام حمله كرده و خساراتي را به آن مركز حساس پدافند هوايي كشور وارد كردند. 

عملكرد پدافند هوايي قبل از آغاز جنگ

پدافند قهرمان، قبل از آغاز جنگ تحمیلی وارد عرصه مقابله با ارتش بعثی گردید و عملکرد خوبی هم داشت.

برابر اسناد ومدارك موجود، تا هجدهم شهريور 1359، درگيريهاي پراكنده‌ای بين واحدهاي پدافند هوايي ايران و هواپيماهاي عراقي رخ داد اما هجدهم شهريور 1359 را بايد آغازي خوب براي حضور پدافند هوايي در دفاع مقدس دانست. دراين روز سه فروند بالگرد و دو فروند هواپيماي عراقي براثر آتش پدافند هوايي سرنگون شدند. روز بعد نيز يك فروند بالگرد عراقي در حوالي آق‌داغ قصرشيرين سرنگون شد. در بيست و سوم شهريور نيز لشكر 81 زرهي از اصابت قرار گرفتن دو فروند هواپيماي عراقي توسط آتش ضدهوايي خبر داد.

جنگ تحمیلی 

نقطه عطفی در افتخارات پدافند هوایی

پدافند هوائی در طول هشت سال دفاع مقدس عملکرد گسترده و افتخارآمیز و غرورانگیزی داشته است. 

پدافند هوائی ارتش در دوران دفاع مقدس یکی از یگانهای وابسته به نیروی هوائی بود. 

رزمندگان پدافند هوایی، رزمندگانی ایثارگر و گمنامی هستند که کمتر به نقش مهم آنها در طول دوران هشت سال دفاع مقدس برای دفاع از حریم هوائی کشور پرداخته می‌شود. بدون‌شک اگر پدافند هوائی نبود، دشمن بعثی بیش از آن‌چیزی که شنیده‌ایم به بمباران شهر‌ها و مناطق غیرنظامی دست می‌زد و مردم بیشتری را به خاک و خون می‌کشید. همچنین با توجه به این‌که بسیاری از مراکز حساس نظامی و غیرنظامی ما هدف حمله هوائی دشمن قرار می‌گرفت، اگر پدافند هوائی از این مراکز حساس دفاع نمی‌کرد، بدون‌شک قدرت دفاعی و اقتصادی کشور فلج می‌شد.

پدافند هوائی ارتش در ۱۰ روز ابتدائی جنگ تحمیلی، با گسترش جنگ‌افزار‌های محدودی که در اختیار داشت، جلوی بمباران فرودگاه‌های نظامی و غیرنظامی کشور توسط ارتش بعث عراق را گرفت.

 کشور ما در طول دوران دفاع مقدس حدود ۵۹۸ مرکز حساس و حیاتی اعم از برق، آب، رادیو و تلوزیون، مراکز نفتی و... داشت و پدافند هوائی ارتش در نقطه به نقطه این مراکز حساس و حیاتی حضور داشت و شبانه‌روزی از آنها دفاع می‌کرد.

پدافند هوائی ارتش در زمینه حفاظت و حراست از راه‌ها، پلها و مسیر‌های حیاتی مخصوصاً راه‌آهن که برای تردد و ترابری نیرو، تجهیزات و پشتیبانی رزمندگان استفاده می‌شد نیز نقشی حیاتی ایفا کرد.

پدافند هوائی در هنگام انجام عملیات آفندی رزمندگان اسلام اعم از ارتش و سپاه، پشتیبانی پدافند هوائی کلیه عملیاتها را به طور مستقیم از طریق گسترش جنگ‌افزارهای زمین به هوا و ایستگاه‌های راداری در مناطق عملیاتی و غیرمستقیم از طریق هدایت و کنترل هواپیمای طرح پدافندی عهده‌دار بود که نقش ارزنده این اقدامات به خوبی در عملیاتهای مهمی همچون فتح‌المبین، بیت‌المقدس، محرم، والفجر8، کربلای 4، کربلای 5 و مرصاد نمایان است. عملیات والفجر۸ نقطه عطفی برای تاریخ نیروی پدافند هوائی ارتش است که توانست با تجهیزات اندک و ابتکار، بیش از ۸۰ فروند هواپیمای عراقی را سرنگون کند.

در آبان سال ۱۳۶۴ فرمانی از دفتر ریاست جمهوری مبنی تشکیل ستاد کل پدافند هوائی کشور صادر شد و از همین‌جا پایه‌های استقلال پدافند هوائی کلید خورد. 25 آبان 1364 ستاد کل پدافند هوائی کشور تشکیل شد.

کارنامه فوق‌العاده موفق و درخشان 

در هشت سال دفاع مقدس 

مجموع تجاوزات کشف شده عراق توسط سامانه‌های پدافند هوائی ایران در 3 سال آخر جنگ 98792 مورد بوده است. ضمن اینکه تعداد 700 پست دیده‌بانی عملیاتی شد. 

در طول 8 سال دفاع مقدس، یگانهای عملیاتی پدافندهوایی با کشف ده‌ها هزار مورد حمله هوائی دشمن از طریق شبکه گسترده رادارهایE.W و پستهای دیده‌بانی، بیش از 600 فروند از هواپیماهای دشمن را مورد اصابت قرارداده و تعداد 24862 مورد را نیز با اقدامات تاکتیکی خنثی کرده‌اند

پدافندیان با کمترین امکانات و در سخت‌ترین شرایط، با تقدیم شهدای گرانقدر و سرافرازیِ جانبازان عزیز خود، دشمن بعثی را در عرصه‌های مختلف با شکستهای مفتضحانه‌ای رو‌به‌رو کردند.

از نظر میزان آمادگی، شبکه فرماندهی و کنترل در 3 سال آخر جنگ تعداد 540000 مورد پیام از پستهای دیده‌بانی مبنی بر رویت هواپیما، بالگرد، کشتی، موشک زمین به زمین و... دریافت کرد.

راه‌اندازی ستاد کل پدافند هوائی کشور در آبان 1364، ابلاغ تشکیل قرارگاه رعد در 15 دی 1364 به فرماندهی نیروی هوائی و... حکایت از تغییر نگاه به فرماندهی دفاع هوائی کشور از پدافند هواپایه به پدافند زمین‌پایه داشت. حتی نوع فرماندهی نیز تغییر کرده بود. در حکم فرمانده وقت قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) به فرمانده وقت نهاجا، مسئولیت دفاع از منطقه نبرد عملیات پیش روی سپاه پاسداران(عملیات والفجر8) به سرهنگ عباس بابایی سپرده شد. به این ترتیب با بیرون کشاندن بخشی از توان تجهیزاتی و نیروی انسانی و افزایش اختیار عمل قرارگاه رعد و پشتیبانی کامل ستاد کل پدافند هوائی کشور، نتایج بهتری در عملیاتهای بعدی مثل والفجر8 و کربلای 5 حاصل شد.

 در کسب این موفقیتها، تغییر شیوه بهره‌گیری از سامانه‌های راداری و زمین به هوا کاملاً تأثیرگزار بود. رادارهای پدافند هوائی که در سال 1359 دارای نواقص متعدد بودند، در عرض چند سال و با تغییر رویکرد و محوریت پدافند زمین‌پایه، توانمندی خود را به اثبات رساندند. 

با آغاز و ادامه جنگ و عملیاتهای نیروی هوائی عراق، پدافند هوائی کشورمان نیز یگانها و فعالیتهای خود را گسترش داد. پدافند هوائی ایران تا پایان جنگ تحمیلی در بیش از 500 نقطه کشور حضور یافت و امنیت هوائی کشورمان را تا حد قابل قبولی تأمین کرد. پدافند هوائی ضمن اجرای مأموریت ذاتی خود و تأمین امنیت فضای کشور و پوشش مراکز حساس و حیاتی، در هنگام عملیاتهای آفندی و پدافندی رزمندگان اسلام نیز به طور مستقیم با گسترش رادارها و سامانه‌های موشکی و هدایت و کنترل هواپیمای طرح پدافندی در عملیاتها در رزم مستقیم با دشمن نقش مؤثری ایفا کرد.

پدافندهوایی ارتش در طول 8 سال دفاع مقدس بیش از یک میلیون و دویست هزار هدف خودی، عبوری و دشمن را کشف و شناسایی وده‌ها هزار مورد حمله هوائی عراق را کشف کرد و در مجموع بیش از ۶۰۰ فروند از هواپیماها و بالگردهای دشمن را با همکاری شکاری‌های نیروی هوائی مورد هدف قرار داد و 24862 مورد از تجاوزات هوائی دشمن را با اقدامات تاکتیکی خود ناکام گذاشت. همچنین در 25468 مورد حملات هوائی با اقدام تاکتیکی پدافند هوایی، حملات دفع، هواگرد منهدم، مورد اصابت و یا مجبور به فرار شد.

تعداد کل خلبانان اسیر شده عراقی توسط کارکنان پدافند هوائی 59 نفر بودند که 55 نفر خلبان جنگنده و 4 نفر خلبان بالگرد بودند. 

یگانهای پدافند هوائی در طول سال‌های دفاع مقدس اقدام به جابه‌جایی 2509 قبضه توپ 23 میلی متری، 535 عراده توپ اورلیکن،90عراده توپ اسکایگارد، 95 سامانه راپیر، 74 آتشبار‌هاوک کردند که نشان از پویا بودن و تحرک‌پذیری این یگان داشت.

یکی دیگر از افتخارات پدافند در دفاع مقدس، حفاظت از کشتی‌های ایرانی در جنگ نفتکش‌ها بود که 3145 نفتکش با هدایت عملیاتی هواپیماها، بالگردها، پوشش راداری و موشکی به سلامت مسیر خود را پیمودند در حالی که 1377حمله هوائی توسط جنگنده‌های گوناگون ارتش بعثی عراق صورت گرفت.

رزمندگان گمنام پدافند هوائی افزون بر دفاع در برابر تهاجمات هوائی دشمن، نقش ارزنده‌ای در هدایت هواپیماهای نیروی هوائی ایران و دیگر پروازهای نظامی و غیرنظامی برعهده داشتند و افسران کنترل شکاری و کارکنان سایتهای راداری پدافند هوائی همواره مانند چشمانی بیدار به عنوان کانون تجزیه و تحلیل و تصمیم‌گیری و هدایت همه تهدیدات هواپایه و زمین‌پایه در رزم با دشمن، شبانه‌روز خدمت جهادی و بسیجی خود را ارائه داده و تلاش وصف‌ناپذیری در حفظ امنیت فضای کشور عزیزمان ایفا کردند. همه آنچه که به عنوان آژیر خطر حملات هوائی و موشکی از رسانه‌ها در هنگام جنگ در یاد مردم ایران مانده است، ناشی از تلاش شبکه گسترده و پوشش سراسری و همیشه هوشیار پدافند هوائی است.

نکته دیگری که باید درباره نقش پدافند هوائی در دوران دفاع مقدس به آن توجه شود، این است که به غیر از مقداری از مرز غربی کشور که درگیر جنگ بود، لحظه‌ای آسمان ایران برای عبور و مرور بین‌المللی قطع نشد و پدافند هوائی ارتش اجازه نداد که امنیت آسمان کشور لحظه‌ای مختل شود.

همه این پیروزی‌ها و دستاوردهای پدافند هوائی در دفاع مقدس در حالی بود که از هیچ‌گونه حمایت و پشتیبانی خارجی برخوردار نبود و یک تنه در برابر دشمن مجهز و مورد پشتیبانی ابرقدرت‌ها جنگید و وجود فرماندهانی چون شهید سرلشکر منصور ستاری به عنوان یک نابغه نظامی، علمی و تخصصی و دیگر رزمندگان پا در رکاب پدافند هوائی کشورمان موجب شد تا نیروی پدافند کارنامه فوق‌العاده موفق و درخشانی در هشت سال دفاع مقدس داشته باشد.

تحریم‌ها گرچه شرایط را برای دفاع همه‌جانبه از آسمان کشور سخت کردند، اما فرصتی شدند تا متخصصان و جوانان کشور عزیزمان وارد میدان طراحی و ساخت سامانه‌های راداری و موشکی بومی‌شوند تا دیگر نیازی به اتکا به بیگانگان نباشد و این فرآیند از نگهداری، بهینه‌سازی، بهسازی و مهندسی معکوس به طراحی و ساخت و تولید و خوکفایی و خوداتکایی رسید.

حماسه سایت رادار سوباشی

حماسه سایت رادار سوباشی، برگ زرین دیگری در کارنامه غرورانگیز پدافند هوائی بود.

سایت رادارسوباشی واقع در ارتفاعات سوباشی همدان، به عنوان یکی از مهم‌ترین سایتهای راداری کشور در زنجیره عظیم پدافند هوائی نقش ویژه و مؤثری در مقابله با تهاجمات هوائی رژیم بعثی عراق در زمان جنگ تحمیلی داشت. این سایت راداری ضمن رهگیری هواپیماهای دشمن، کنترل و هدایت هواپیماهای ورودی و خروجی به مرزهای غرب کشور، کنترل آتش سایتهای موشکی ارتش و سپاه، کنترل آتش پدافند هوائی مستقر در منطقه، اعلام وضعیت سفید، زرد یا قرمز به ۱۳ استان کشور (حدود۸۰ در صداز جمعیت کشور) را بر عهده داشت. درواقع سایت سوباشی آسمان کل منطقه غرب، بخشی از شمال غرب و جنوب غرب را تحت پوشش داشت.

با توجه به اهمیت بالای سایت رادار سوباشی، از وجود قوی‌ترین نفرات که در سطح آموزش بالاو مهارت بی‌نظیر باشند، در آن استفاده می‌شد. به دلیل عملکرد مناسب این سایت راداری که همچون یک دژ مستحکم ظاهر می‌شد، خلبانان عراقی همواره از نزدیک شدن به سایت راداری سوباشی وحشت داشتند و حریم دفاعی سایت را دور زده و از سایر قسمتها در جنوب یا شمال کشور وارد حریم هوائی جمهوری اسلامی ایران می‌شدند که این کار زحمت عراقیها را زیاد می‌کرد لذا بعثیها شدیداً در تلاش بودند که به این سایت راداری ضربه بزنند. ۱۵۷ مرحله حمله عراقیها به سایت و استفاده آنها از موشکهای ضدرادار و ناکامی در مختل کردن عملکرد سوباشی، گواهی بر هوشیاری دلیرمردان پدافند هوائی است. 

در سال 1367، بعد از اعلام پذیرش قطعنامه 598 توسط ایران، تجاوز منافقین کوردل به خاک پاک کشورمان در 3 مرداد 1367 رخ داد که بعد از چند روز در عملیات مرصاد شکست سختی متحمل شدند. 

روز ۵ مرداد ۱۳۶۷ و در جریان عملیات مرصاد، هواپیماهای عراقی که در دستیابی به اهداف خود و تسهیل پیشروی منافقین ناتوان مانده بودند، در بازگشت از مأموریت شکست‌خورده خود، اتاق عملیات سایت سوباشی را با موشک منهدم کرده و ۱۹ نفر از کارکنان سایت را به شهادت میرسانند. 

شهیدان: رجبعلی جودکی، اسدالله زمانی، مهدی عسکری، نظام علی ملکی، فرهاد دستنبو، پرویز منصورعلی، اکبر کوهی ورامینی، پرویز نادری، رضا اقبال‌پور، علی حسین زارعی، علیرضا بهرامی روشن، علی‌نقی فخرالدین، حسنعلی مهدی برازنده، حسن یوسفی صفت، محمد علی جوینده مهر، حسن مسعودی خرم، محمدرضا مؤمنی، طهماسب جامه شورانی و خسرو پناهی، 19 دلاورمرد پدافند هوائی ارتش بودند که تا آخرین لحظه برای دفاع از مردم مقاومت کرده و در سایت سوباشی به افتخار شهادت نایل گردیدند. 

حضور آگاهانه و شهادت‌طلبانۀ کارکنان سایت راداری سوباشی تا آخرین لحظه باعث شد تا نام سایت سوباشی در تاریخ ثبت شده و حضور کارکنانش، حماسی و عاشورایی تعبیر گردد. با وجود حمله به سایت سوباشی و شهادت کارکنان جان بر کف آن، رزمندگان اسلام و سایر پدافندیان سرافراز راه شهدای سوباشی و شهدای جنگ تحمیلی را ادامه دادند و عملیات مرصاد با شکست تاریخی و خفت‌بار منافقین کوردل و جنایتکار و اربابان‌شان به پایان رسید. 

ادامه دارد