چند شباهت کلیدی «کِر استارمر» با «ریشی سوناک» (نگاه)
امینالاسلام تهرانی
برگزاری همهپرسی برگزیت (خروج از اتحادیه اروپا) در انگلیس در تاریخ 23 ژوئن 2016 (۳۱ خرداد ۱۳۹۵) و طولانی شدن فرآیند خروج این کشور از اتحادیه اروپا و مصائب پس از خروج و از طرف دیگر فراگیر شدن بیماری کووید 19 در انگلیس از ماه مارس سال 2020 (اسفند ماه 1398) و در پی آن آغاز جنگ اوکراین (در اواخر سال 1400) و تبعات منفی اقتصادی آن برای اروپا، تاکنون آثار منفی گستردهای برای این کشور دربرداشته، به گونهای که ششمین اقتصاد بزرگ جهان را با چالشهای کمابیش بیسابقهای مواجه نموده است. جالب است که اخیراً با ورود انصارالله یمن به عملیات علیه رژیم آپارتاید اسرائیل و کشتیهای کشورهای حامی رژیم آپارتاید در دریای سرخ و... هزینههای حملونقل و بیمه برای انتقال کالا به انگلیس بسیار افزایش پیدا کرده است و این هم مصیبت دیگری برای این کشور رقم زده است.
تمام مطالب پیش گفته اوضاع را چنان کرد که حزب محافظهکارِ حاکم، انتخابات را به رقیب دیرینه خود حزب کارگر باخت. حزب کارگر در انتخابات سراسری انگلیس با کسب اکثریت آرا و به دست آوردن ۴۱۲ کرسی، شکست سنگینی را به حزب محافظهکار (توری) تحمیل کرد. «ریشی سوناک» ضمن اذعان به این شکست، گفت که مسئولیت آن را میپذیرد و به «کِر استارمر»، رهبر حزب کارگر، این پیروزی را تبریک گفت. این سنگینترین شکستی است که محافظهکاران تجربه کردهاند و حزب کارگر موفق شد با اکثریت مطلق به مجلس عوام بازگردد. حزب محافظهکار هم که ۲۴۹ کرسی خود را از دست داد، در مجموع ۱۲۱ کرسی کسب کرد که این به معنای بزرگترین شکست این حزب از زمان تأسیس آن در قرن نوزدهم میلادی بود.
به هر حال خوب است که بدانیم کِر استارمر، رهبر حزب کارگر، که نخستوزیر آتی انگلیس است کیست؟ نخستوزیر ۶۱ ساله جدید انگلیس کارنامه نسبتاً قابل توجهی پیش از ورود به عرصه سیاست دارد. پدرش کارگر یک کارخانه ابزارسازی و مادرش پرستار بود و او را به یاد «کِرهاردی»، بنیانگذار حزب کارگر، کِر نام گذاشتهاند. استارمر در کودکی در آزمون ورودی «مدرسه گرامر» (مشابه مدارس تیزهوشان ایران) قبول شد و در نوجوانی پیانو، فلوت و ویولن هم مینواخت. او سپس در رشته حقوق از دانشگاههای لیدز و آکسفورد لیسانس و فوقلیسانس گرفت. او به عنوان یک وکیل حقوق بشری، در کشورهای آفریقایی و حوزه کارائیب پرونده افراد محکوم به اعدام را قبول میکرد. استارمر در دهه ۹۰ میلادی با پیروزی بر رستورانهای زنجیرهای مکدونالد در پرونده شکایت این شرکت از دو فعال محیط زیستی، به چهرهای شناختهشده تبدیل شد؛ پروندهای که تا دیوان حقوق بشر اروپا هم بالا رفت. او در سال ۲۰۰۸ در دولت حزب کارگر به رهبری «گوردون براون» به عنوان رئیس دادستانی انگلستان و ولز انتخاب شد و تا سال ۲۰۱۴ هم در این مقام باقی ماند و بابت خدماتش لقب «سر» گرفت. استارمر در سال ۲۰۱۵ به عنوان نماینده وارد مجلس عوام شد و در دوران پس از همهپرسی خروج از اتحادیه اروپا، وزیر سایه برگزیت و عملاً سخنگوی حزب کارگر در این زمینه بود. پس از شکست حزب کارگر در انتخابات سال ۲۰۱۹ و کنارهگیری «جرمی کوربین»، او خود را نامزد رهبری حزب کرد و در سال ۲۰۲۰ و در اوج موج اول همهگیری کرونا به مقام رهبری حزب اصلی مخالف دولت رسید.
او سال ۲۰۱۵ وارد پارلمان شد و به نمایندگی حوزه هولبورن و سنت پانکراس در لندن رسید. در دوره رهبری جرمی کوربین بر حزب کارگر، او به عنوان وزیر امور برگزیت در کابینه سایه فعالیت میکرد. استارمر پس از شکست سنگین حزب کارگر در انتخابات سال ۲۰۱۹، در انتخابات درون حزبی پیروز و به عنوان جانشین کوربین انتخاب شد. حزب کارگر در آن دوره به دلیل برخورداری کوربین از مواضع ضد اسرائیلی و اتهام یهودیستیزی از سوی لابی رژیم صهیونیستی در انگلیس تحت فشار بود. به همین خاطر استارمر در نخستین گام تلاش کرد تا از طریق فاصلهگرفتن از کوربین و تیم منتسب به او، جایگاه حزب را در میان مخالفان ترمیم کند. او تا حدی پیش رفت که شخص کوربین را از شرکت در انتخابات بهعنوان نامزد حزب کارگر محروم کرد. کوربین هم اعلام کرد که به عنوان نماینده مستقل در انتخابات شرکت میکند و موفق شد تا کرسی خود را حفظ کند. استارمر بر اساس گزارشها از مخالفان خروج انگلیس از اتحادیه اروپا است و زمانی که در کابینه سایه کوربین فعالیت میکرد، برای برگزاری مجدد همهپرسی برگزیت تلاش فراوانی صورت داد. او اینک قصد دارد تا از طریق ترمیم روابط با اتحادیه اروپا، اقتصاد انگلیس را متحول کند. سیاستهای او در حوزه روابط بینالملل با حزب محافظهکار تفاوت چندانی ندارد. در جریان جنگ غزه او موضع مشابهی را نسبت به دولت سوناک اتخاذ کرد و از همان روزهای آغاز جنگ مدعی شد: «اسرائیل حق دارد هر کاری که میتواند انجام دهد تا گروگانها (اسرای اسرائیلی) را سالم و سلامت بازگرداند.» زمانی که اعتراضات عمومی در انگلیس به افزایش آمار شهدای غزه بالا گرفت، استارمر بهعنوان رهبر حزبی که انتظار میرفت روایت جایگزین نسبت به دولت ارائه کند، همسو با موضع سوناک ادعا کرد که برقراری آتشبس در غزه، حماس را جسورتر و امنیت تلآویو را به مخاطره میاندازد. اظهاراتی که با واکنش تند اعضای حزب کارگر و موجی از استعفای نمایندگان شوراهای شهرهای مختلف انگلیس مواجه شد. او در مقطعی برای توجیه موضع حزب کارگر اینگونه ادعا کرد که اگر این حزب در انتخابات سراسری آتی پیروز شود و سکان دولت را به دست بگیرد، باید بتواند در چارچوب روابط دیپلماتیک با رژیم اسرائیل تعامل و پشت یک میز مذاکره کند. ادعائی که بسیاری در داخل بر نمیتابند و خواهان قطع روابط با این رژیم و اخراج سفیر آن از خاک انگلیس هستند. عملیات مشترک نظامی انگلیس و آمریکا علیه مواضع ارتش یمن از دیگر حوزههایی است که بررسی اظهارات سوناک و استارمر نشان میدهد تفاوتی در مواضع دو طرف وجود ندارد. استارمر دی ماه گذشته در یک گفتوگوی تلویزیونی با بیان این ادعا که سکوت در برابر تحرکات ارتش ملی یمن در دریای سرخ جایز نیست، از حمله نظامی انگلیس به مواضع انصارالله یمن حمایت کرد. او مانند حزب محافظهکار، شناسایی کشور مستقل فلسطین را یک ضرورت میداند، اما به وقتش. وی پیشتر ادعا کرد که در صورت پیروزی در انتخابات، کشور مستقل فلسطین را «در زمان مناسب» و در چارچوب «گفتوگوهای صلح» به رسمیت میشناسد.
* منابع در دفتر روزنامه موجود است.